Nakit Akış Tablosu nedir? Neden Kullanılır? Ne Fayda Sağlar? Örnekli Anlatımı

Bİ REKLAM ARASI :)

Nakit Akış Tablosu nedir? Neden Kullanılır? Ne Fayda Sağlar? Örnekli Anlatımı

Nakit Akış Tablosu (Cash Flow) Hakkindadir

Değerli Muhasebe Bilenler Topluluğu Takipçileri;
Son 10 yıldır sıkça adını duyduğumuz ama uygulamada nasıl yapılacağını bilemediğimiz, birilerinden bulmaya çalıştığımız Nakit Akış Tablosunun içeriğini öğrendiğinizde hayatınız çok daha kolay olacak.  Yazımın sonunda sizler için hazırlamış olduğum Nakit Akış Tablosu da Değerli Takipçilerime kendi Nakit Akış Tablolarını hazırlarken kolaylık sağlayacak ve Nakit Akış Tablolarınız sizlerin eklemeleri ve katkıları ile eşsiz hale gelecektir.

Cash Flow Statement veya Statement of Cash Flows Türkiye’de son dönemlerde daha sık kullanılmaya başlanılan ve Bilanço ile Gelir Tablosu ile eşit gitmesi gereken önemli bir tablo haline gelmiştir.

Türkçede Nakit Akış Tablosu olarak adlandırdığımız bu tablo türü; belli bir zaman aralığında elde edilen kazanç ile kullanılan (harcanan) para miktarını gösteren bir tablo türüdür.

Nakit Akış Tablosunu şirketler neden kullanmalıdır?

Öncelikle Nakit Akış Tablosunun amacını çözmekte fayda var.

Finans ve Muhasebe de en önemli kavramlar; tahakkuk eden ve gerçekleşen kavramlarıdır. Türk Muhasebe sistemi vergiye dayalı olduğu için tahakkuk esasına dayanmaktadır. Girdiğiniz her fatura, bankalar nezdinde yaptığınız gelir kazançları (faiz), ödediğiniz her maaş ve daha birçok finansal hareket içeriğinde vergi yükümlülüğünü barındırır.  Ancak ucu parasal harekete dayalı işlemlerde tahakkuk kavramının gerçekleşmesi bir sonraki finansal döneme sarkabilir. Konuyu açarsak; Bilanço tablosuna baktığınızda Aktifinizde yer alan rakamın gerçek manada paraya dönüşüp dönüşmediği anlamanız ancak hesapların detaylarına girdiğinizde ortaya çıkacaktır. Bir örnek verirsek;  T Traktör Firması XYZ Firmasına traktör satmıştır. 120 hesabın altında diğer cari hesaplarla beraber XYZ cari hesabında kayda alınmış fatura Aktiflerin içinde yer almaktadır. Ancak hesabın detayına girildiğinde;  T Traktör Firmasının alacağının vadesinde kapanıp kapanmadığını tespit edebilirsiniz. Diğer bir deyişle alacağınızı tahsil edip etmediğiniz, fatura bedelinin bankanıza girip girmediğinin tespitini yapmak için ayrıca tablolar tutmak gerekebilir. Yazının devamında bahsedeceğim Nakit Akış Tablosunda bulunan İşletme Faaliyetleri bölümünde beyan edilen Nakit hareketleri ile Gelir Tablosunda bulunan Net Satışlar rakamı karşılaştırılarak şirketin gerçek anlamda nakit giriş çıkışları gözlemlenerek şirketlerin beyan edeceği asılsız gelir ve giderler ortaya çıkartılabilir. Ayrıca şirket yöneticilerinin şirketin gerçek pozisyonunu görerek yatırım kararlarının alınmasına da katkısı büyük olacaktır.(*) (**)

(*)Yatırımcılar “nakit kraldır” mottosu ile hareket ederler. Nakit akış tablosu şirkete giren-çıkan gerçek para miktarını gösterdiği için; şirket eğer harcadığından fazla para kazancına sahipse (tüm yazdıklarımı reel olarak elinize geçen veya elinizden çıkan nakit para olarak düşünün) temettü payını arttırma yoluna gidebilir, borçlarını azaltma yoluna gidebilir (kredi, cari hesap vs.), finansal yatırım araçlarına yönelebilir, firma satın alabilir. Gördüğünüz üzere bahsettiğim kararlar bir şirketin geleceğine 100% etki edecek finansal kararlardır.

İşletme Faaliyetlerine Bağlı Nakit Akışı; şirketin işletmenin devamı ile ilgili tahakkuk olarak beyan edilmiş kazanç ve harcamaların fiili olarak parasal harekete dönüşmüş halini gösterir. Sadece vergisel anlamda değil, ufkumuzu daha da genişletirsek gelir tablosunda beyan edilen gelirler ve giderler kağıt üzerinde kalmış olabilir, gerçek verileri daha net olarak görebilmek ve firmanın analizini doğru anlamda yapabilmek için paranın gerçek seyahatinin ortaya konulması şarttır. Bunu için de mevcut malvarlığı ile mevcut borçlardaki değişimler takip edilmelidir.

Bu tanıma göre bu bölümün altında yer alacak nakit hareketleri;

Mal ve Hizmet Satışları, Envanter, Mal ve Hizmet Alımları, Peşin Ödenen Vergi, Fon, Sigorta, Borçlu ve Alacaklı hesaplar, Maaşlar ve ilgili vergileri, Diğer Gelir Vergileri, Sosyal Sigorta, Tahakkuk eden faizler, İş avansları, maaş avanslarını ve hatta diğer ülkelerin uygulamalarında yıpranma payı giderleri ve uzun vadeli alacaklardan kaynaklı kayıp ve kazançları içerir.

Nakit Akışı Analizi yapmanın en kolay yolu; her ay sonunda ödemesi henüz gerçekleşmemiş alımların ödeme vadesi gelen satışlar rakamları ile karşılaştırılmasıdır. Ödenmemiş alımlar rakamı vadesi gelmiş satış tahsilat rakamından fazla ise nakit akış planında sıkıntı var demektir. Bu durum bir sonraki ay kazancınızdan daha fazla harcamanız olacağının göstergesidir. Faturası ödenmeyen vadesi gelen alacakların takibinin sıkılaştırılması, tahsilat vadelerinin yeniden belirlenmesi gerekmektedir. Sadece gelir tablosunda bulunan satışlar rakamına bakmak firmanın gerçek performansını göstermez.  Düzenli nakit para akışı için Net Satışların Nakit Akış Tablosunda bulunan işletme faaliyetleri rakamları ile sıklıkla karşılaştırılması gerekmektedir.(**)

Nakit Akış Tablosunda bulunan işletme faaliyetlerinin analizi bir sonraki finansal raporlama dönemi sırasında yapılacak Yatırım Faaliyetlerini, Finansal Faaliyetlerini ve Diğer Faaliyetlerin hareketlerini belirleyecektir.

Yatırım Faaliyetlerine Bağlı Nakit Akışı, Bilanço Aktifinde bulunan Duran Varlıklar hesabındaki değişikliklerin raporlandığı kısımdır. Uzun vadeli yatırımlar, arsa, bina, araç, yatırımlara bağlı imalathane, araç, makine ve teçhizat alımını ve bu alımlar sırasında kullanılan Bilançonun Pasif kısmında bulunan Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklarda gerçekleşen değişikliklerin bir kısmını ihtiva eder.

Finansal İşlemlere Bağlı Nakit Akışı adından da anlaşılacağı üzere; tahvil, ödeme vadesi gelen senetler, ertelenmiş vergi ödemeleri, imtiyazlı hisse ödemeleri, ödenmiş sermaye hesabındaki değişiklikler, Adat ödemeleri, Hisse Senedi, temettü ve temettüye bağlı hisse senedi kazançları, faiz gelirlerini kısaca şirketin kendi senetlerini ve parasını alma, satma, ve finansal araçlara ait borçlanma ve geri ödemelerini içerir.

Diğer Faaliyetler-Açıklamalar Bölümünde gelir tablonuza yansıyan ancak reel nakit akışı anlamında gözlemleyemediğiniz- Türkiye’de her dönemde karşımıza çıkan kur farkı kar/zarar rakamları, amortisman zararları- ve ek açıklama gerektirecek ancak banka hareketlerinden bağımsız gelir-gider beyan edilen tutarlar belirtilerek ilgili açıklamaları yapılmalıdır.

Nakit Akış Tablonuzu hazırlarken dikkat edilecek en önemli nokta yukarıda bahsettiğim genel anlatımlar sınırlarında kalmayıp ufkunuzu geniş tutacak şekilde tablonuzu şekillendirmektir.

Örneğin; Metro Vagonu üretim fabrikası için yatırım yapmaya karar verdiniz, bu yatırım için de uzun  vadeli yatırım kredisi kullandınız. Bu durumda nakit akış tablonuzda krediye ait yaptığınız ana para ve faizi ödemelerini yatırım faaliyetleri bölümünde belirtebilirsiniz.

Öte yandan yatırımınızı yaptınız ancak iş veren ile aranızda uyuşmazlık çıktı ve ürettiğiniz metro vagonlarının 1- teslimatınızı yapamadınız, 2- hakkediş fatura ödemesini tahsil edemediniz. Kısacası 600 hesabınızda veya Bütçe Planlama Tablonuzda beyan ettiğiniz gelir rakamı gerçekleşmedi ve tabi ki bunu da nakit akış tablonuzdan tespit ettiniz. Üretiminiz ve genel harcama giderlerinizin finansal bir araçla desteklenmesi lazım. Kredi kullandınız. Söz konusu krediye ait ana para ve faiz ödemelerini Nakit Akış Tablonuzun İşletme faaliyetleri kısmında belirtmelisiniz.

Metro Vagonu fabrikasının işlerinin bir dönem sekteye uğraması nedeni ile kullandığı yatırım kredisinin vadesi yaklaştı ancak siz işin başında planladığınız hedeflerden zaman ve nakit açısından uzaktasınız bu durumda yatırım kredisinin vadesinin uzatılması gerekiyor. Mevcut kredinizin vadesini uzattınız veya yeni kredi kullanıp mevcut krediyi kapatıp yenisini açtınız. Vadeniz 5 yıl daha uzadı. Eğer kullandığınız tutar bir önceki tutar ile aynı ya da rakamlar birbirine çok yakın ise (döviz kaynaklı parite vs den doğan kur farkı gibi nedenlerden olabilir) bu krediye bağlı ödemleri yatırım faaliyetleri  bölümünde; eğer kredi tutarında artış var ise; iki kredi arasındaki farkı kullanım yerine göre işletme faaliyetleri veya örneğin ortaklık yapısındaki değişiklikten kaynaklı pay hisse ödemelerinde kullanıldıysa finansal işlemlere bağlı nakit akışı kısmında belirtebilirsiniz.

Nakit Akış Tablosu aynı zamanda da Tahakkuk Bütçesi Planlama ve Nakit Bütçesi Planlama tablolarınız ile de uyumlu olarak kullanıldığında alınması gereken tedbirlerin zamanında gerçekleşmesini de sağlayacaktır.

Ekte Hazırladığım Excel tablosunda yukarıda belirttiğim ayrımları ve tablonuzu nasıl şekillendirebileceğinize dair notlarımı bulabilirsiniz.

Nakit Akışınız Verimli Olsun…

(**)Şirketin Gelir Tablosunda beyan edilen Net Satışlar rakamı İşletme Faaliyetleri Nakit hareketleri rakamından büyük ise firmanın kazançları iyi düzeyde olarak adlandırılır. Ancak tam tersi bir durum söz konusu ise; açıklanabilecek vadelerin dışında; kırmızı bayrak çekilmelidir.

Örnek Nakit Akış Tablosu için aşağıdaki Mavi Bölüme Tıklayınız

Excelde Nakit Akis Tablosunu indirmek için aşağıdaki mavi linke tıklayınız.
Excelde Nakit Akış Tablosunu indirmek için Tıklayınız!

Not : Muhasebe Bilenler Topluluğu sitesinde gördüğünüz tüm çalışmalar Yazar Kadromuzun emekleri ve araştırmaları ile oluşturulmaktadır. Amaç mesleki paylaşım ve meslektaşın bilinçlenmesi, Meslektaşın arada kaldığı durumlarda yardımcı olmak ve kısa hap bilgiler ile yogun temposunda karmasadan uzak hap bilgiler sunarak meslektaşa yardımcı olmaktır.
Link alınarak ya da paylaş diyerek rahatlıkla paylaşabilirsiniz ancak kopyalanarak paylaşılması izne tabidir bu konudaki hassasiyetinize Teşekkür ederiz.

Kıdemli Finans Uzmanı

Müge KOÇ

Bİ REKLAM ARASI :)