İrtibat Bürosundan Gider Pusulası Karşılığında Demirbaş Alımlarının Vergilendirilmesi
Merhaba! Sayın Okurlar.
Bugün mevzuat açısından bir bilinmez olan irtibat bürolarından demirbaş alımlarının vergilendirilmesi üzerine bahsetmek istemekteyiz. Bildiğiniz üzere irtibat büroları ekonomi bakanlığının izni ile yabancı ülkede mukim şirketlerden kurulan ve ticaret yapma yasağı bulunan tüzel kişiliklerdir. Peki piyasada çok sıkça karşılanmasa da bu irtibat bürolarının kendilerine verilen süre bitiminde irtibat bürosunun tasfiyesi esnasında ne gibi bir yöntem izlenmesi gerekmektedir? Bu konuyu gelir vergisi, vergi usul kanunu ve katma değer vergisi kanunu yönünden inceleyeceğiz.
1-GELİR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94.üncü maddesinin birinci fıkrasında sayılan kişi ve kuruluşların maddede bentler halinde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecbur oldukları hüküm altına alınmıştır. Söz konusu maddede makine ve teçhizat alımı karşılığında yapılan ödemeler üzerinden tevkifat yapılacağına ilişkin bir hüküm bulunmamaktadır. Buna göre, vergi mükellefiyeti bulunmayan İrtibat ofisinden alınan makine ve teçhizat için yapılan ödemeler üzerinden tevkifat yapılmaması gerekir.
2-VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN :
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 227 nci maddesinde bu Kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait kayıtların tevsik edileceği hükme bağlanmış; 229 uncu ve müteakip maddelerinde vergi mükelleflerinin düzenleyeceği belgeler sayılmış ve 234 üncü maddesinde ise; “Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin: ………… 3.Vergiden muaf esnafa; Yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları emtia için tanzim edip işi yapana veya emtiayı satana imza ettirecekleri gider pusulası vergiden muaf esnaf tarafından verilmiş fatura hükmündedir. Bu belge, birinci ve ikinci sınıf tüccarların, zati eşyalarını satan kimselerden satın aldıkları altın, mücevher gibi kıymetli eşya için de tanzim edilir.
Gider pusulası, işin mahiyeti, emtianın cins ve nev’i ile miktar ve bedelini ve iş ücretini ve işi yaptıran ile yapanın veya emtiayı satın alan ile satanın adlarıyla soyadlarını (Tüzel kişilerde unvanlarını) ve adreslerini ve tarihi ihtiva eder ve iki nüsha olarak tanzim ve bir nüshası işi yapana veya malı satana tevdi olunur.Gider pusulaları, seri ve sıra numarası dahilinde teselsül ettirilir.” hükmü yer almıştır. Bu durumda, herhangi bir vergi mükellefiyeti bulunmayan İrtibat ofisinden alınan, makine ve teçhizat için yapılan ödemeler karşılığında mal sahibine Vergi Usul Kanununun 234 üncü maddesi uyarınca gider pusulası düzenlenmesi gerekmektedir.
3-KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:
Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun 1/1 inci maddesinde, Türkiye’de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi olduğu, aynı maddenin ikinci fıkrasında ise, ticari, sınai, zirai ve serbest meslek faaliyetinin devamlılığı, kapsamı ve niteliğinin Gelir Vergisi Kanunu hükümlerine göre, Gelir Vergisi Kanununda açıklık bulunmadığı hallerde, Türk Ticaret Kanunu ve diğer ilgili mevzuat hükümlerine göre tayin ve tespit edileceği hükme bağlanmıştır.
Buna göre, herhangi bir ticari, sınai, zirai faaliyet veya serbest meslek faaliyeti nedeniyle vergi mükellefiyeti bulunmayan İrtibat ofisi tarafından şirkete yapılacak olan makine ve teçhizat satışı işlemi; ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan bir teslim niteliği taşımadığından KDV nin konusuna girmemekte olup, söz konusu işlem bedeli üzerinden KDV hesaplanmasına da gerek bulunmamaktadır.
Saygılarımla,
Aday Meslek Mensubu
Ramazan HEPEROL
