MUHASEBE MESLEĞİNİN TEMEL SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI
Muhasebe Bilenler Topluluğunun Değerli Üyeleri;
Günümüzde muhasebe mesleği, teknolojik ilerlemenin ışığında kademeli olarak elektronik ortamda icra edilerek bir kabuk değişimine girmektedir. Ancak bulunduğumuz konum itibariyle mesleğimizde var olan sorunlara ilave yeni sorunları beraberinde getirmektedir. Kafalardaki bu soru işaretlerin ve sorunların mutlak çözümü ise azimli, kararlı, gerçek birlik, beraberlik ve dayanışma neticesinde sarf edilecek çabayla sonuç verecektir.
Muhasebe mesleğinin uluslararası platformdaki değişimi ve gelişimi karşısında günümüz ihtiyaçlarına ve sistemine göre kendini eş zamanlı yenilemesi şüphesiz bir gerçek. İçinde bulunduğumuz muhasebecilik tanımlaması yerini hızla artan teknolojiye yeni yeni yerini elektronik muhasebeye, bunu yönlendiren ve çalıştıran mensuba da elektronik muhasebeci, elektronik mali müşavir olarak adlandırmayı da beraberinde getiriyor. Fakat bu adlandırmaları kullanmaktan ziyade yerini kontrolör ya da mali danışmanlığa bırakacaktır. Tabi ülkemizde hızla artan meslek mensubu sayısı gelecekte bu mesleği bağımsız yapmaktan çok kurumsallaşmayla hizmet ve kalite odaklı işletme bünyesinde yani bağımlı olarak mesleği ifa edeceği kanısındayım. Bu şekilde muhasebeci bağımsız olarak çok sayıda defter tutmadan, bilgi üreten ve bunu yineleyen, teknolojiyle uyumlu ilerleyecek bir rol üstlenmiştir. Bu durum şunu kanıtlıyor ki, kontrolör ve danışman olarak hizmet ettiği işletmeye ve ülkeye de nasıl verimli olacağını da gösterecektir.
Günümüz dünyası endüstri 4.0 ya da 4. sanayi devrimine geçerken birçok çağdaş otomasyon sistemini, veri alışverişlerini ve üretim teknolojilerini içeren bir yeniliktir. Bu yenilik interneti, internetin yoğunlukta olduğu bir yapıyı kapsamaktadır. Bu yapı akıllı fabrikasyon sisteminin oluşmasında önemli rol oynayacaktır. Bu yenilik, üretim ortamında her bir verinin toplanmasında ve iyi bir şekilde izlenip analiz edilmesine olanak sağlayacağı için daha verimli iş modelleri ortaya çıkacaktır. Buradan endüstri 4.0’ın getireceği yenilikle ülkemizin ve bununla beraber mesleğimizin otomatik veri akışı ve analizini ancak kontrolör ve yönlendiren bir mali danışman ile devam edileceği gerçeği çıkmaktadır.
Mesleğimizde bu marjinal hareketlerin bulunduğumuz koşullarda uyum sorununu ve meslekteki bir takım sorunları beraberinde getirmektedir. Peki bu sorunları ve bunlara getirilebilecek çözüm aşamalarını adım adım açıklamak isterim.
- a) Kişisel ve Ekip Çalışması
Bizler birey olarak insani sorumluluklarımızı yerine getirirken benim nerede eksiğim var veya nerede hatam var diyerek sorgulayan disiplinli bir düşüncede yaşamını sürdürmelidir. Kişiler kendisinde bu disiplinli yaşamını kendi iş hayatında da devam ettirmeli ve uyum içerisinde kişisel başarıyı da beraberinde getirmelidir.
Kişilerin bu başarısını bulunduğu ekip içerisinde yansıtarak ekip çalışmalarında da maksimum fayda almayı hedeflemelidir. Peki bunu mesleğimizde nasıl koordine edebiliriz. Bilindiği üzere mesleğimiz bağımsız ve bağımlı olarak yapılmaktadır. Fakat bu ayrı sınıflandırmada mesleğini yerine getirirken koordinasyon, ekip çalışması olmaması mesleki başarısızlığı getirmekte, bireysel olarak sağlanan başarının da bahsetmiş olduğum artan meslek mensubu sayısıyla düşeceği gerçeği ile bağımsız olmaktan çok ekip başarısıyla mesleği daha iyi konumda temsil edileceği, birlik, beraberlik ve dayanışma içerisinde ancak olumlu sonuçlar alınabileceği gerçektir.
- b) Alt Yapı
Mesleğimizde alt yapı sorunu, yasamızın günümüz koşullarına ve çıkartılırken uluslararası alanda uygulandığından farklı şekilde ülkemizde uygulanmış olması beraberinde birçok sorunu süre gelmektedir.
Bu sorunun çözümü, kanunun revize edilerek mesleğin uluslararası standartta geçerliliği olan, sıkı eğitim ile akademik yapıya kavuşturulması ve yaptırımların getirilmesiyle mesleği hakkıyla ifa etmeyenleri cezalandıran bir ciddiyette bir meslek olması gerektiğini savunuyorum.
- c) Eğitim
Mesleğimizde eğitim, girişte geniş bir alan olan iktisadi ve idari bilimler ve sosyal birimler bölümlerinden mezun adayları kapsamaktadır. Fakat bu geniş yelpazenin yalnız bu mesleğin mevzuatına yönelik eğitim veren bölüm ile sınırlandırılmış olması gerektiğini düşünmekle birlikte, bu alanın ayrı bir akademik bir bölüm açılması veyahut muhasebe bölümünün lisans olarak okutulmaya başlanması gerektiğini düşünüyorum.
Eğitimin meslekteki diğer gereksinimi ise mesleğe girdikten sonra günümüz şartlarında mevzuatın güncellenmesi ihtiyacı doğarken bunun da meslek mensuplarına uygulamalı eğitimle verilerek veya verilen eğitimlerde değişiklik yapılarak devam edilmesi belli standartta oturtulmalı ve bu eğitimlerin birliğimizce denetimi zorunlu olmalıdır.
- d) Adalet
Mesleğimizde genel memnuniyetsizliğin sebebi, bağımsız meslek mensuplarındaki Maliye Bakanlığı’nca belirlenen asgari ücret tarifesinin uygulanmıyor olması ve kontrol mekanizmasının olmayışı ücrete olan ciddiyetsizlik bu durumun işletmeler nezdinde serbest piyasa ekonomisine dönüşmüş olması, beraberinde farklı ücret tekliflerinin karşılıklı yapılıyor olması haksız rekabeti ile karşılaşmamıza neden olmuştur.
Bağımlı çalışan meslek mensuplarında ise staj döneminden itibaren süre gelen sabit asgari bir ücret alamıyor olması ve bunun mesleğe göre sosyal güvenlik ile desteklenmemesi gibi mağduriyetler ve yansıması meslek mensubu olunca da devam ettiğini tanık oluyoruz. Sorunun anahtarı ise aday meslek mensubu olan stajyerlerin ve meslek mensuplarının bakanlık tarafından belirlenmeyen kendilerine özgü bir asgari ücret tarifesi olması gerektiğidir.
Sonuç olarak, bağımsız meslek mensuplarının var olan tarifenin yaptırım ile desteklenmesi veya mevzuatının revize edilmesiyle, bağımlı meslek mensuplarının ise SGK tabanlı asgari ücret tarifesi uygulaması getirilmesiyle adaletsizliğin ortadan kalkması ve haksız rekabet gibi hukuki terimin mesleğimizle yan yana anılmaması sağlanabilir.
- e) Temsil
Meslekte tüm bu sorunların bütünüyle doğurduğu diğer sorun ise mesleğin temsil sorunudur. Kamu oyunda genel olarak itibari değerinin kalmamış olmasıdır. Peki bu nasıl sağlanır? Sorusuna cevap ise, bağlı bulunduğumuz birlik ve ona bağlı odaların gerçek birlik, beraberlik ve dayanışma içinde olumlu sonuç almak için yasama organı başta olmak üzere tüm meslek örgütümüzü ilgilendiren kurum ve kuruluşlar ile mesleğimiz menfaatler doğrultusunda ciddi dirsek temasında bulunulmalı, temsil etmeli ve aktif ve sonuç alıcı olarak çalışması ile mümkündür.
Diğer farklı bir bakış açısıyla yorumlarsak, muhasebe meslek mensubu çalışanlarının karşılaştıkları sorunlar, ilişki içerisinde oldukları kesimler ile birlikte karşılıklı beklentileri saptamaktır. Çalışma iki kısımdan oluşmaktadır. İlki; toplumun çeşitli kesimlerinin meslek mensuplarından beklentileri, ikinci kısım ise; meslek mensuplarının beklentileridir.
1) İŞ DÜNYASININ BEKLENTİLERİ
– Sermaye gruplarına ; şeffaf, karşılaştırabilir, ihtiyaç odaklı bilgi sunulması,
– İşletmede yönetime araç olunması , kaliteli hizmet talebi,
– Vergilerin doğru hesaplanıp , zamanında ödenmesinin sağlanması
2) MALİYE TEŞKİLATININ BEKLENTİSİ
– Yasaların uygulanması konusunda meslek mensuplarından yardım istenmesi,
– Ödenmesi gereken vergiye en yakın sonuçların elde edilmesi,
– Oluşturulacak komisyonlarda bilgisine , çalışmalarına güvenilen meslek mensuplarından yararlanılması,
– Örgütler kapsamında, eğitimlere ağırlık verilmesi, meslek mensuplarının sadece kayıt tutan konumdan çıkarılması,
3 ) TOPLUMUN BEKLENTİLERİ
– Topluma hizmet etmek , çıkarlarını korumak,
– Meslek ahlakını ön plana çıkarılarak çalışmalar yapılması ,
PEKİ MESLEK MENSUPLARININ SORUNLARI VE BEKLENTİLERİ NEDİR ?
- A)Mesleki sorunların başında HAKSIZ REKABET gelmektedir. Mesleğe karşı etik olmayan davranışlarda bulunanlar ayrıştırılmalı. Burada, oda ve birlik disiplin kurulları , diğer meslek mensuplarının dik duruşları son derece önemlidir.
B ) Meslek mensuplarının HUKUKİ GÜVENCE sinin sağlanması. Mesleğini standartlara göre yapan muhasebecileri koruyan sistem oluşturulmalı.
1 )MÜKELLEFTEN BEKLENTİLER,
– Muhasebe ücretlerinin zamanında ödenmesi ,
– Yanıltıcı belge kullanılmaması , belgelerin zamanında teslimi ve meslek mensubuna değer verilmesi,
2)MALİYEDEN BEKLENTİLER
– Vergi mevzuatında yapılacak değişiklerde meslek mensupları görüşlerinin alınması,
– Bürokratik işlemlerin azaltımı,
– Meslek mensubu sorumluluğunun sınırlandırılması,
– Bakanlığın , Meslek mensubunu çalışan bir memuru olarak değil, tarafsız ve objektif olarak görevlerini sürdürenler olarak görmeleri,
Sonuç ; hepimiz karşılıklı olarak beklentilerimizi, sorunlarımızı belirleyip çözüm odaklı çalışırsak, mesleğimizi olması gereken düzeyde ve kalitede yerine getirebilir, böylece toplumsal kalkınmada daha etkin ve sağlam rol oynayabiliriz,
Kaynakça
Muhasebe Bilenler. Aralık 26, 2017 tarihinde http://muhasebebilenler.com/2017/12/14/meslek-mensuplarinin-karsilastiklari-sorunlar/ adresinden alındı
S.M.M.M EMRAH DOYUM
