MUHASEBE 4.0 NELER GETİRİYOR?
Endüstri 4.0 muhasebe süreçlerine de etki etmektedir. Günümüzde ülkeler endüstri 4.0. önemini kavramış ve sürece adapte olmaya çalışmaktadırlar. Endüstri 4.0’ın uygulanması sonrası ortaya çıkacak değişimler genel olarak aşağıdaki gibi sıralanabilmektedir:
- Nesnelerin interneti ile daha karmaşık ve akıllı ürünlerin üretilmesi,
- Anlık bilgi ihtiyacının ortaya çıkması
- Üretim tesisi ve ürünlerle gerçek zamanlı olarak veri ve bilgi alışverişi,
- Hammadde ve kaynak tüketimi optimize edilerek, verimliliğin arttırılması ve alternatif enerji kaynaklarının kullanılması,
- Akıllı makinelerin/robotların üretim süreçlerinde etkinliğin artması,
- Üretimdeki hata payının minimuma indirgenmesi,
- İş sağlığı ve güvenliğinin gelişmesi,
- Esnek çalışma saatleri,
- 3D yazıcıların kullanılması
Muhasebe 4.0 ile dijitalleşme, internet teknolojileri muhasebe süreçlerinin tamamında görülür hale gelmiştir. Muhasebe için en önemli sonuçlarından birisi eskiden aylık, haftalık veya günlük olarak verilen raporların artık “anlık” (real-time) verilmesi zorunluluğudur. Ulaşım ve iletişim teknolojilerinin artması ile artık kararlar anlık alınır hale geldi. Bu karar alma sürecine dayanak olacak finansal ve mali verilerinde anlık olması gerekiyor. Kasa da ne kadar param ve hangi mallar şu an depomda veya hangi ürün şu an sevk ediliyor bunun bilinmesi, şirketin en alttan en üste kadar tamamen dijital olarak veri üretebiliyor olması ile mümkündür. Bir mali müşavirin tek başına veya sınırlı ekibi ile anlık veri üretebilmesi elbette ki çok zordur.
Günümüzde kullanılan muhasebe yazılımları da henüz muhasebe 4.0. yakalamaktan çok uzaklar. Real time data üretimi yapmak, cepten, tabletten, herhangi bir yerden bilgiye ulaşılabilmesi muhasebe programları içinde önemli bir hale gelecektir. E-fatura, e-defter, e-arşiv fatura, e-irsaliye, e-serbest meslek makbuzu gibi tüm alt programların bir ERP yazılımı gibi bütünleşik ve entegre olarak çalışması gerekmektedir. Yani e-faturayı kesip, sonra çıktısını alıp ön muhasebe modülüne işlemek, daha sonra remi muhasebe ve beyannamelere gerekli bilgileri aktarmak yerine bütün bu süreçlerin anında bilgisayar yazılımı tarafından otomatik olarak gerçekleştirildiği bir yazılım ön plana çıkacaktır. Yapay zeka uygulamaları kadar olmasa bile bu bilgi üretiminde olası hataların raporlanabilmesi de önemli olacaktır.
Muhasebe eğitim süreçlerimizin muhasebe 4.0’ı karşılayacak şekilde yeniden dizayn edilmesi de gerekmektedir. Elektronik defter uygulamalarının genel muhasebe derslerinin içerisinde veya e-genel muhasebe gibi sadece özellikli konuları içeren derslerde konulabilir. Yeni jenerasyon mali müşavirlerin elektronik mali uygulamalara çok daha çabuk entegre oldukları görülmektedir. Genç kuşak, daha donanımlı ve teknoloji ile iç içedir. Yapay zeka çıktı, akıllı muhasebe yazılımları geldi biz işsiz mi kalacağız şeklindeki bir endişenin yersiz olduğu açıktır. Tüm bu dijital uygulamalar insan kaynaklarını daha verimli olabileceği başka görevlere aktarmaktadır. Yani yaptığımız hizmetin niteliği değişmekte ve önemi de artmaktadır. Sadece vergi girişi yapıp aylık, haftalık bilgi, rapor üreten bir konumdan anlık bilgi üreten anlık danışmanlık yapan ve şirketin geleceği önemli kararların alınmasına teknik destek sağlayan bir uzman konumuna doğru mesleğimiz dönüşmektedir.
Muhasebe 4.0. hukuki alt yapısının ülkemizde yeterince gelişmediği görülmektedir. Hukuksal düzenlemeler oldukça geriden gelmektedir. Vergi usul kanunu hala kağıt fatura ve kağıt defter odaklıdır. Esasen kanun yazıldığında elektronik faturayı bırakın ülkemizde bilgisayar sayısı bile bir elin parmaklarını geçmiyordu. Bütün vergi ve muhasebe mevzuatımızın sürece alt yapı hazırlayacak şekilde yeniden yazılması gerekmektedir.
Sonuçta mesleğimiz muhasebe 4.0’ın önemini küçümsenmeyecek derece de hissetmektedir. Muhasebe meslek mensuplarının e-defter, e-fatura, e-denetim gibi elektronik mali uygulamalara daha fazla yönelmesinde fayda bulunmaktadır.
Saygılarımla,
S.M.Mali Müşavir
Selçuk GÜLTEN
