Muhasebe Bilenler Topluluğu’nun Değerli Uyeleri;
Sizlere son günlerde gündemi yoğun bir şekilde meşgul eden Konkordato sürecini ve bu süreçte yaşanan son değişiklikleri özetlemeye çalışacağım.
Her Ne kadar özet desem de ana hatları verebilmek adına yazım biraz uzun olacak ama her şeyi bir arada bulabileceğiniz bir çalışma ile karşınızda olmak istedim. Umarım işinize yarar…
KONKORDATO NEDİR?
Konkordato , İtalyanca “concordato“dan Türkçeye geçen bir addır. Konkordato, “borçlu kişinin ticari anlamda zor duruma düşmesinden dolayı alacaklılar ile borcun ödemesinin bir plana bağlandığı ve bunun mahkeme tarafından onaylandığı anlaşmadır.
İtalyancada uyuşma, borç yapılandırması, iflas anlaşması olarak tanımlanır.
Özünde bir sulh olan konkordato ile;
Borçlu, iflâsın ağır sonuçlarından kurtulur.
Alacaklılar, iflâsa nazaran daha yüksek oranda alacaklarına kavuşur.
Toplumsal barış ve kamu menfaati korunur.
ÜLKEMİZDE KONKORDATO UYGULAMASI
Kaynağını İsviçre İcra İflas Yasası oluşturur.
Ülkemizde 2003 yılından bu yana uygulanan iflasın ertelenmesi kurumu, ihdas amacının gerçekleştirilmesi konusunda isteneni veremediği için revize edilmiştir. Böylece toplam 67 maddeden oluşan ve 28.02.2018 tarihinde kabul edilerek 15.03.2018 tarih ve 30361 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan yasa değişikliği yürürlüğe girmiştir.
Konkordato İİK nun 285-309 ncu maddeleri hükümlerinde düzenlenen ve mali durumu bir şekilde bozulmuş olan borçluları ve borçluların alacaklılarını yani her iki tarafı da korumayı amaçlayan bir uygulamadır.
İçeriğine göre ;
Konkordato, vade konkordatosu, yüzde (tenzilat) konkordatosu ve karma konkordato şeklinde karşımıza çıkar.
Borçlunun, alacaklılarından borçlarında indirim yapılmasını istemeksizin sadece vadelerinin uzatılmasını istediği konkordatoyavade konkordatosu denir.
Borçlunun, alacaklılarından borcunda belirli bir oranda indirim yapılmasını istediği konkordatoyüzde (tenzilat) konkordatosu olarak adlandırılır.
Borçlunun, alacaklılarından borçlarının hem vadesinin uzatılmasını istediği hem de belirli bir oranda indirim yapılmasını istediği konkordato ise karma konkordato olarak nitelendirilir.
Konkordato,
Adi konkordato (m.285- m.309)
Malvarlığının terki suretiyle konkordato (m.309/a- m.309/1)
Özel (Mahkeme dışında karşılıklı sulh yoluyla) Konkordato olarak karşımıza çıkar.
Adi konkordato da, yapıldığı zamana göre iki şekilde olur:
1) İflas dışı konkordato: İflasa tabi olsun veya olmasın, herhangi bir borçlunun yapmış olduğu konkordatodur. Burada borçlu, iflasa tabi ise, henüz iflas etmeden önce konkordato teklif eder, konkordato teklifi kabul ve tasdik edilirse, iflas etmekten kurtulur. Bu nedenle, iflas dışı konkordatoya, “iflası önleyici konkordato” da denir. Fakat bu deyim, sadece iflasa tabi olan kişilerin yapacakları konkordato için doğru sayılabilir.
2) İflas içi (iflastan sonra) konkordato: Burada borçlu iflas etmiş olup, iflastan kurtulmak için konkordato teklif etmektedir. Konkordato kabul ve tasdik edilirse, borçlu hakkındaki iflas, bütün hüküm ve sonuçlarıyla kaldırılır. (m.182)
KONKORDATOYA KİMLER BAŞVURABİLİR
İİK md. 285’e göre, borçlarını, vadesi geldiği halde ödeyemeyen veya vadesinde ödememe tehlikesi altında bulunan herhangi bir borçlu, vade verilmek veya tenzilat yapılmak suretiyle borçlarını ödeyebilmek veya muhtemel bir iflastan kurtulmak için konkordato talep edebilir. Tacir olsun olmasın herkes konkordato talep edebilir.
´ Borçlu
İflâsa tâbi olan borçlular
İflâsa tâbi olmayan (adi) borçlular
´ Alacaklı
İflâsa tâbi borçlunun alacaklıları da konkordato teklif edebilir.
***Vadesinde borcunu ödeyemeyen borçlular (temerrüde düşenler)
Görülebilen bir tarihte vadesi dolacak olan bir borcu ödeyemeyeceğine inanan borçlular
İlerde İflas etme olasılığı bulunan iflasa tabi tacirler
Sadece Vergi mükellefleri tacirler değil, şahıslarda konkordatoya başvurabilir.
Konkordato Sebepleri;
Aciz hâli
***Vadesi gelmiş borçların ödenememesi
İflâsa tâbi borçlular, acz hâlinde kendi iflâsını isteyebileceği gibi konkordato da talep edebilir. Ödemelerin tatili söz konusuyla alacaklılar da isteyebilir.
Adi borçlular da acz hâlinde konkordatoya başvurabilir.
Vadesi gelmiş borçların ödenememesi somut bir durumu ifade eder
****Borçların vadesinde ödenememe tehlikesi
Borçlu, borçlarını vadesinde ödeyememe tehlikesi altındaysa, konkordato talep edebilir.
Soyut bir durumu ifade eder. Objektif ve somut delillerle ispatlanmalıdır.
Borca Batıklık
Yalnızca sermaye şirketleri ve kooperatiflere özgü konkordato nedenidir.
Şirket aktiflerinin, pasiflerden az olmasını ifade eder. Dolayısıyla somut bir durumdur.
Borca batıklık bilançosu ile tespit edilir.
Yetkili ve görevli Mahkeme
Teklif, Asliye Ticaret Mahkemesine yapılır. 7101 sayılı Kanun ile İcra Mahkemesinin görevine son verilmiştir
Konkordato teklifinde bulunan kişi;
Borçlunun kendisi ise, teklifle birlikte konkordato projesi sunmalıdır.
Alacaklı ise, mahkemenin borçluya vereceği kesin süre içinde projeyle birlikte diğer belgelerin de sunulması istenir. Borçlu sunmazsa, konkordatonun başarı şansı bulunmadığından, teklif reddedilir.
NOT: Konkordato teklifinde bulunan kişi, gider avansı yatırmalıdır. Aksi hâlde bir haftalık kesin süre verilir. Yine yatırılmazsa, dava şartı eksikliğinden teklif reddedilir.
KONKORDATO YA BAŞVURABİLME KOŞULU VE İSTENEN BELGELER
Konkordato Gider Avansı
*****Konkordato başvurularında ortaya çıkan masrafların ödenmesi ile ilgili olarak, 2 Haziran 2018 tarih ve 30439 sayılı Resmi Gazete’de Konkordato Gider Avansı Tarifesi (“Gider Avansı Tarifesi”) yayınlanmıştır. Bu tarife 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu gereğince konkordato talep edilirken mahkeme veznesine yatırılacak olan avansın miktarı ile ödenmesine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
1- Alacaklı sayısının üç katı tutarında tebligat gideri : 42 TL
Konkordato talep edilirken bildirilen alacaklı sayısının üç katı tutarında tebligat gideri yatırılması gerekmektedir. Alacaklı sayısı talep edenin ön proje ve eklerinde yer alan alacaklıların sayısına göre belirlenecektir. Burada dikkate alınması gereken, bilançoda gözüken alacaklı sayısından ziyade alacaklı listesinde yer alan sayı olmalıdır. Zira uygulamada bazen bilançoda (çeşitli nedenlerle) yer almayan alacaklılara da rastlanılmaktadır. 2018 yılı için belirlenen tebligat gideri PTT Ücret Tarifesine göre belirlenmekle birlikte bu gider 100 grama kadar olan postalarda 14 TL,
Hızlı tebligat yapılması halinde ise 30 TL olarak belirlenmiştir.
Tarifede açıkça yer almadığına göre hesaplamanın normal tebligata göre yapılması gerekmektedir. Alacaklılara davetiye ve alacaklılar toplantısına davet gibi evraklar gönderileceğinden (kural olarak) tebligatların 100 gramı geçmeyeceği varsayılmalıdır. Buna göre listede belirtilen her bir alacaklı için 42 TL tebligat gideri talep edilmelidir.
2- Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayınlanacak yedi adet ilan bedelinin asgari tutarı olan 550,00 Türk Lirası
Geçici mühlet, geçici mühletin uzatılması, kesin mühlet gibi kararlar Ticaret Sicil Gazete’sinde yayınlandığı için bu bedellerin ödenmesi gerekmektedir.
3- Basın-İlan Kurumu resmi ilan portalında yapılacak yedi adet ilan bedelinin asgari tutarı
Basın-İlan Kurumu resmi portalında İİK md 288 gereği; geçici mühlet kararı, kesin mühlet kararı ilan edilmektedir. Ayrıca burada (www.ilan.gov.tr) adresinde yer alan ilanlar yasal bildirim yerine geçmektedir
Resmi ilan fiyat tarifesine ilişkin 2018/11552 sayılı Bakanlar Kurulu kararı, Resmi Gazete’nin 26 Mayıs 2018 tarihli nüshasında yayımlanmıştır. Buna göre; Resmi ilanların 1 santimetresinin tek sütundaki yayım ücreti KDV hariç 12,50 TL olarak ücretlendirilmektedir. Söz konusu resmi ilan bedeli, günlük fiili satış ortalaması 50.000 adetten az olmayan gazeteler için ise KDV hariç 40 TL ‘den hesaplanacaktır. İlanın tirajı 50.000 ‘den yüksek bir gazetede yayınlanacağı ve bir geçici mühlet kararının en az 2 sayfa olduğu varsayıldığında ilan masrafı olarak (KDV hariç) 2.500 TL gibi bir ücretin ödenmesi gerekecektir. Tabi bu ücret yayınlanacak karara göre değişecektir.
4- İlgili kurum ve kuruluşlara yapılacak bildirim için 50 adet iadeli taahhütlü posta ücreti ödenmesi gerekmektedir.
Taahhütlü postalar için 20 grama kadar yurt içinde 5.10 TL, yurt dışında ise 9.90 TL ödeme yapılması gerekmektedir. Bu ücret 100 gram için yurt içinde 11.35 TL, yurt dışnda ise 41,20 TL’ye kadar çıkmaktadır. Her ne kadar Gider AvnasıTarifesi’nde bir açıklık olmasa dahi ücretin asgari gramaja göre belirlenmesi zor durumda olan borçluların korunması için faydalı olacaktır.
5- Bir bilirkişi için Bilirkişi Ücret tarifesinde belirlenen ücretin 3 katı tutarı,
Asgari Ücret Tarifesi’ne göre; asliye ticaret mahkemeleri ile fikri ve sınai haklar mahkemelerinde görülen dava ve işler için asgari 380 TL bilirkişi ücreti kararlaştırılmaktadır. Buna göre 1.140 TL bilirkişi ücretinin ödenmesi gerekecektir.
6- Mahkemece belirlenecek ücreti sonradan tamamlanmak üzere konkordato komiseri olarak görevlendirilecek kişi için asgari 1.000,00 Türk Lirası üzerinden hesaplanan beş aylık ücret tutarının ödenmesi gerekmektedir
2 Haziran 2018 tarih ve 30439 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Konkordato Komiserinin Niteliklerine ve Alacaklılar Kurulunun Zorunlu Olarak Oluşturulmasına Dair Yönetmelik ve İİK md 287/3 kapsamında üç komiser de atanabileceği kabul edilmiştir. Bu durumda 5 aylık toplam 5.000 TL komiser ücretinin üç katının yani 15.000 TL ‘nin ödenmesi gerekecektir.
7- Diğer iş ve işlemler için 300,00 Türk Lirası gider avansı ödenmesi gerekecektir.
8- Son olarak, iflasa tabi olanlar yönünden 15.000,00 Türk Lirası iflas gideri ödenmesi gerekecektir
Konkordato’ya herhangi bir borçu (İİK md 285) başvurabileceği için gerçek kişiler de konkordato başvurusunda bulunabilir. Ancak gerçek kişiler açısından (istisnalar dışında) iflas söz konusu olmadığı için iflas gideri yatırılmasına gerek yoktur. Bilindiği üzere, sermaye şirketleri (anomim ve limited şirketler ile sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler) iflasa tabi olduğu için bu şirketler açısından yapılan başvurularda iflas giderinin yatırılması gerekmektedir. Yine Gider Avansı Tarifesi’nin 4/2 maddesine göre iflasa tabi olmayan borçlular yönünden yukarıda sayılan gider avansı miktarından indirim yapılmasına mahkemece karar verilebilir.
İSTENENLER;
- a) Borçlunun borçlarını hangi oranda veya vadede ödeyeceğini, bu kapsamda alacaklıların alacaklarından hangi oranda vazgeçmiş olacaklarını, ödemelerin yapılması için borçlunun mevcut mallarını satıp satmayacağını, borçlunun faaliyetine devam edebilmesi ve alacaklılara ödemelerini yapabilmesi için gerekli malî kaynağın sermaye artırımı veya kredi temini yoluyla yahut başka bir yöntem kullanılarak sağlanacağını gösteren konkordato ön projesi.
****Proje, konkordatonun yol haritasıdır. Alacaklıların onayı gerektiğinden, somut verilere dayalı, objektif ve denetlenebilir olmalıdır.
****Kanun’da açıkça belirtilmese de, işin niteliği gereği projenin orantılı olması ve borçlunun kötü niyetli olmaması gerekir.
b) b) Borçlunun malvarlığının durumunu gösterir belgeler; borçlu defter tutmaya mecbur kişilerden ise Türk Ticaret Kanununa göre hazırlanan son bilanço, gelir tablosu, nakit akım tablosu, hem işletmenin devamlılığı esasına göre hem de aktiflerin muhtemel satış fiyatları üzerinden hazırlanan ara bilançolar, ticari defterlerin açılış ve kapanış tasdikleri ile elektronik ortamda oluşturulan defterlere ilişkin e-defter berat bilgileri, borçlunun malî durumunu açıklayıcı diğer bilgi ve belgeler, maddi ve maddi olmayan duran varlıklara ait olup defter değerlerini içeren listeler, tüm alacak ve borçları vadeleri ile birlikte gösteren liste ve belgeler
- c) Alacaklıları, alacak miktarlarını ve alacaklıların imtiyaz durumunu gösteren liste.
- d) Konkordato ön projesinde yer alan teklife göre alacaklıların eline geçmesi öngörülen miktar ile borçlunun iflâsı hâlinde alacaklıların eline geçebilecek muhtemel miktarı karşılaştırmalı olarak gösteren tablo.
e)Sermaye Piyasası Kurulu veya Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunca yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşu tarafından hazırlanan ve konkordato ön projesinde yer alan teklifin gerçekleşmesinin kuvvetle muhtemel olduğunu gösteren finansal analiz raporları ile dayanakları. Şu kadar ki bu şart 3/6/2011 tarihli ve 635 sayılı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 28 inci maddesi kapsamında küçük işletmeler bakımından uygulanmaz.
*******DEĞİŞİKLİK VAR*****
1- 286. Maddenin Birinci Fıkrasının (e) Bendi
Eski Hali:
e)Sermaye Piyasası Kurulu veya Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunca yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşu tarafından hazırlanan ve konkordato ön projesinde yer alan teklifin gerçekleşmesinin kuvvetle muhtemel olduğunu gösteren finansal analiz raporları ile dayanakları. Şu kadar ki bu şart 3/6/2011 tarihli ve 635 sayılı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 28 inci maddesi kapsamında küçük işletmeler bakımından uygulanmaz. (50 kişiden az yıllık çalışanı ve ya yıllık net satış hasılatı 25.000.000 türk lirasını aşmayan ise küçük işletme.)
Yeni Hali:
e)Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunca kamu yararını ilgilendiren kuruluşların denetimi için yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşu tarafından Türkiye Denetim Standartlarına göre yapılacak denetim kapsamında hazırlanan ve konkordato ön projesinde yer alan teklifin gerçekleşeceği hususunda makul güvence veren denetim raporu ile dayanakları.”
f)Borçlu, konkordato sürecinde mahkeme veya komiser tarafından istenebilecek diğer belge ve kayıtları da ibraz etmek zorundadır.
- g) Konkordatoya başvuruda öncelikle başvuru dilekçesi vermemiz gerekir. Bu dilekçeyi verirken de bazı evrakları eklememiz gerekiyor. Bu belgeler İcra ve İflas Kanunun 286.maddesinde düzenlenmiştir.
Özetle;
Öncelikle konkordato ön projenin verilmesi gerekiyor. Bu projede; borçlunun borçlarını ödeyeceği vade ve alacaklılarında da alacaklarından hangi oranda vazgeçeceği, ödeme yapılabilmesi için borçlunun mallarını satıp satmayacağı, eğer satmayacaksa bu ödemeyi hangi yollarla yapacağı belirtilir. Bu yollar kredi temini veya sermaye artırımıdır.
1- Ön proje
2- Gelir Tablosu (en çok 45 gün öncesine ait olabilir)
3- Ara Bilanço(en çok 45 gün öncesine ait olabilir)
4- Nakit Akım Tablosu
5- Güncellenmiş Bianço (Rayiç Bilanço)
6- Mal Valığı Listesi
7- Defter Tutamakla yükümlü olanların açılış ve kapanış tasdik şerhleri
8- Alacaklıar Listesi (Alacaklı Adı ve tutarları ile vadesi içermelidir
9- imtiyazlı alacaklılar Listesi
10- Alacaklılara Konkordato yada iflas halinde ödenebilecek miktarı gösteren karşılaştrmalı tablo
11- Finansal Analiz Denetim Raporu
KONKORDATO SÜRECİ
GEÇİCİ MÜHLET, 3 ay+ 2 ay
Konkorato talebi üzerine Mahkeme,
- Maddede belirtilen belgelerin eksiksiz olarak mevcut olduğunu tespit ettiğinde derhal geçici mühlet kararı verir.
Belge ve kayıtların süresinde ve eksikisz olarak sunulmaması halinde geçici mühlet verilmez konkordato talebinin reddine karar verilir.
Geçici mühlet 3 +2 ay
Yetkili Asliye Ticaret Mahkemesi, konkordato talebi üzerine, Konkordato talebine eklenecek belgelerin eksiksiz olarak mevcut olduğunu tespit ettiğinde derhâl geçici mühlet kararı verir ve 297 nci maddenin ikinci fıkrasındaki (Borçlu, mahkemenin izni dışında mühlet kararından itibaren rehin tesis edemez, kefil olamaz, taşınmaz ve işletmenin devamlı tesisatını kısmen dahi olsa devredemez, takyit edemez ve ivazsız tasarruflarda bulunamaz. Aksi hâlde yapılan işlemler hükümsüzdür. Mahkeme bu işlemler hakkında karar vermeden önce komiserin ve alacaklılar kurulunun görüşünü almak zorundadır.) hâller de dahil olmak üzere, borçlunun malvarlığının muhafazası için gerekli gördüğü bütün tedbirleri alır.
Geçici mühlet kararıyla birlikte projenin başarıya ulaşmasının mümkün olup olmadığının yakından incelenmesi amacıyla bir geçici konkordato komiseri görevlendirir.
Alacaklı sayısı ve alacak miktarı dikkate alınarak gerektiğinde 3 komiserde görevlendirilebilir.
´ Geçici konkordato komiserinin görevleri, kesin mühlet komiserinin görevlerine kıyasen şu şekilde belirlenebilir;
´ Konkordato projesinin tamamlanmasına katkıda bulunmak,
´ Borçlunun faaliyetlerine nezaret etmek,
´ Mahkemenin uygun göreceği ve istediği konularda ara raporlar hazırlayıp mahkemeye sunmak,
´ Alacaklıları kurulunu konkordatonun seyri hakkında bilgilendirmek,
´ İsteyen alacaklıları konkordatonun seyri ve borçlunun güncel mali durumu hakkında bilgilendirmek,
´ Kanunla verilmiş veya mahkeme tarafından verilen diğer görevleri yapmak.
Bu görevlerin tarafsız ve objektif olarak yerine getirilmesi için;
´ Kendisi ve yakınlarının işlemlerini göremez,
´ Konkordato borçlusu ve alacaklıları ile hukuki borç ilişkisine giremez, onlarla sözleşme yapamaz,
´ Yapmış oldukları işlemi tutanağa geçirmek ve bu işlemlerin gerekçesini göstermek zorundadır,
Geçici Mühlet 3 aydır. Mahkeme , bu üç aylık süre dolmadan, borçlunun yada geçici komiserin talebi üzerine en fazla 2 ay uzatabilir. Eğer uzatmayı borçlu talep etmişse Komiserin görüşü alınır. Geçici Mühlet süresi 5 ayı geçemez.
Geçici mühlet kararından sonra komiser raporuyla;
Adi borçlular bakımından,
Konkordatonun başarıya ulaşamayacağı,
Borçlunun mahkeme izni olmaksızın yasak işlemleri yaptığı ya da komiserin talimatlarına uymadığı anlaşılırsa, geçici mühlet kaldırılarak, konkordato talebinin reddine karar verilir. Bu karar üzerine alacaklılar borçluya karşı cüzi icra yolu ile takip yapabilirler.
İflâsa tâbi borçlular bakımından;
Borçlunun mal varlığının korunması için iflâsın açılmasının gerekmesi,
Konkordatonun başarıya ulaşamayacağı,
Borçlunun mahkemenin izni olmaksızın yasak işlemleri yaptığı veya komiserin talimatlarına uymadığı,
Borca batık olan sermaye şirketi ve kooperatifin konkordato teklifinden feragat ettiği anlaşılırsa,
Konkordato talebi reddedilerek, geçici mühlet kaldırılır ve iflâsın açılmasına karar verilir.
Madde 288 – Geçici Mühlet, Kesin Mühletin sonuçlarını doğurur.
.
Geçici Mühlet Kararının Sonuçları
´ Kanun’da geçici mühlet kararı verilmesine bağlanan ilk sonuç, kesin mühlet verilmesinin hüküm ve sonuçlarını doğurmadır.
İcra ve İflas Kanunu’nda kesin mühletin sonuçları, alacaklılar bakımından (İİK md. 294), rehinli alacaklılar bakımından (İİK md. 295), sözleşmeler bakımından (İİK md. 296) ve borçlular bakımından (İİK md. 297) dört ayrı başlık altında düzenlenmiştir.
´ Geçici mühlet kararının ikinci sonucu, mühlet kararının ilanının zorunlu olmasıdır.
Bu surette konkordato teklifi üçüncü kişilere (alacaklılara) duyurulur. Bu ilan üzerine alacaklılar yedi gün içerisinde mahkemeye bir dilekçe vermek suretiyle konkordato teklifine, borçlu hakkında konkordatoyu gerektirir bir hâlin olmadığı hususunda itiraz ederek konkordato teklifinin reddini talep edebilirler.
´ Geçici mühletin üçüncü sonucu olarak, geçici mühlet kararının kaldırılması ve konkordato talebinin reddedilmesi kararlarının da ilan edilmesi zorunludur.
Ticaret Sicil Gazetesinde Basın İlan Kurumunun resmi ilan portalında ilan olunur ve derhal tapu müdürlüğüne, Ticaret Sicili müdürlüğüne, vergi dairesine, gümrük ve posta idarelerine, Türkiye bankalar birliğine, Türkiye Katılım Bankalar birliğine, sanayi odalarına, ticaret odalarına, SPK ya ve lazım gelen diğer yerlere bildirilir.
İlanda ayrıca, alacaklıların ilandan itibaren 7 günlük kesin süre içinde dilekçe ile itiraz ederek konkordato mühleti verilmesini gerektiren bir hal bulunmadığını delilleriyle birlikte ileri sürebilecekleri ve bu çerçevede mahkemeden konkordato talebinin reddini isteyebileceklerini belirtilir.
Buradaki en kapsamlı değişim önceki düzenlemedeki ‘’ilan’’ düzenlemesinin, ‘’İlan’’ adı altında bir bildirime dönüştürüldüğü düşünülebilir. Çünkü, yeni sistemde Ticaret Mahkemesi geçici mühlete zaten karar veriyor ve ilan ediyor. İlan sonrası çok kısa bir süre içinse itiraz hakkı tanıyor. Bu süre içerisinde itiraz edemeyen alacaklı itiraz hakkını kaybedecektir.
Ayrıca, YENİ DÜZENLEME ‘’Geçici Mühlet’’ kararına karşı sürecin sonunu beklemeden kanun yoluna gitmeyi kapatmıştır. İstinaf ve Yargıtay’a ancak yargılama sonunda nihai hüküm ile birlikte gidilebilecektir.
***** Borçlu geçici mühlet süresinde, geçici icra baskısından kurtulmakta, geçici komiser gözetiminde olağan faaliyetlerini sürdürmektedir.
Bu süre azami 5 ay olup, kesin mühlet verilip verilmemesinide belirleyecek ön denetim süresi de sayılabilir.
KESİN MÜHLET 1 yıl +6 ay
Mahkeme, Geçici mühlet içerisinde, kesin mühlet kararı verilmesine ilişkin bir duruşma günü belirler. Geçici konkordato komiseri duruşmadan önce raporunu yazılı olarak mahkemeye sunar. Kesin mühlet hakkında bir karar verilebilmesi için, mahkeme borçluyu ve varsa konkordato talep eden alacaklıyı duruşmaya davet eder.Duruşmada, mahkeme borçluyu ve konkordato teklifinde bulunan alacaklıyı ve gerektiğinde geçici komiseri dinler. Ayrıca geçici mühlet kararına itiraz eden alacaklılar varsa bu itirazlar hakkında da bir karar verilir.
Daha önce atanan geçici komiser, duruşmadan önce yazılı raporunu sunar ve mahkemece gerekli görülürse, beyanı alınmak üzere duruşmada hazır bulunur. Mahkeme yapacağı değerlendirmede, itiraz eden alacaklıların dilekçelerinde ileri sürdükleri itiraz sebeplerini de dikkate alır.
Konkordatonun başarıya ulaşmasının mümkün olduğunun anlaşılması hâlinde borçluya bir yıllık kesin mühlet verilir. Bu kararla birlikte mahkeme, yeni bir görevlendirme yapılmasını gerektiren bir durum olmadığı takdirde geçici komiser veya komiserlerin görevine devam etmesine karar verir ve dosyayı komisere tevdi eder.
Mahkemece, kesin mühlet kararıyla beraber veya kesin mühlet içinde uygun görülecek bir zamanda yedi alacaklıyı geçmemek, herhangi bir ücret takdir edilmemek ve tek sayıda olmak kaydıyla ayrıca bir alacaklılar kurulu oluşturulabilir. Alacaklılar Kurulu, 3+2 aylık Geçici Mühletten sonra Kesin Mühlet kararı verildiği takdirde, zorunlu durumlarda kurulur.
Buradaki zorunlu durum;
Adalet Bakanlığı tarafından 30439 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmeliğe göre;
1-En az üç alacaklı sınıfı bulunması kaydıyla, alacaklı sayısının iki yüz elliyi veya alacak miktarının 100 milyon Türk Lirasını aşması halinde alacaklılar kurulunun oluşturulması zorunludur.
2- Alacaklıları sınıflandırmada baz alınan esas ise; hukuki nitelikleri büyük ölçüde birbirine benzer alacaklara sahip tüzel veya özel kişilerdir. Ek olarak; rehinli alacaklılar, rehnin kıymetini karşılayan miktardaki alacakları bakımından ayrı bir sınıf olarak kabul edilir
Alacaklılar kurulu, komiserin de görüşü alınarak, kesin mühlet içerisinde uygun görülecek bir zamanda oluşturulur ve sayıları yedi kişiyi geçmemek üzere tek sayıda oluşturulur. Kurul üyeleri özellikle farklı alacak grupları ve rehinli alacaklar da dikkate alınarak belirlenir; bu kapsamda farklı alacaklı gruplarının hakkaniyetli bir şekilde temsilinin sağlanmasına özen gösterilir.
Alacaklılar, komiser tarafından yapılacak ilanla, ilan tarihinden on beş gün içinde alacaklarını bildirmeye davet edilir.. Ayrıca, kesin mühlet ilanının bir sureti adresi belli olan alacaklılara posta ile gönderilir. İlanda, alacaklarını bildirmeyen alacaklıların bilançoda kayıtlı olmadıkça konkordato projesinin müzakerelerine kabul edilmeyecekleri de belirtilir.,
ÖRNEK İLAN
*****Konkordato alacaklılarına davet ilanı
T.C. ADALET BAKANLIĞI
MERSİN 1 .ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ BAŞKANLIĞI
2018/202 ESAS SAYILI DOSYA KONKORDATO KOMİSER HEYETİ
İLAN
No:2018/202-02
T.C. Mersin 1. Asliye Ticaret Mahkemesi, Borçlu Özel Mersin Ortadoğu Sağılık Hizmetleri Anonim Şirketi (Adresi: Atatürk Mah. 35 Sokak Üniversite Yolu No:11-Mezitli/MERSİN) hakkında, 2018/202 Esas sayılı kararı ile 09.04.2018 tarihinden başlamak üzere, 3 ay süre ile geçici mühlet kararı verilmiştir.
Borçlu şirketten alacaklı olan alacaklılara, alacaklarını bildirmek üzere, Komiser Heyetimizce davet yazıları gönderilmiş, ayrıca Basın İlan Kurumu (BİK İlan No:İLN00800795) vasıtasıyla, Türkiye Gazetesinin 11.05.2018 tarihli nüshasında “alacaklıların alacağı ihtiva eden belgeleri ile birlikte ilan tarihinden itibaren 15 gün içinde bildirmeleri, alacaklarını bildirmeyen alacaklıların, bilançoda kayıtlı olmadıkça konkordato projesinin müzakeresine kabul edilmeyecekleri” ilan ve ihtar edilmiştir.
Borçlu şirketten alacaklı olan ve alacaklarını bildirenler ile alacağını bildirmemekle birlikte bilançoda kayıtlı alacaklıların da iştirak edebilecekleri, 30.06.2018 tarihinde;
- Rehinli ve Kamu Alacaklıları saat; 09:00-11:00 arası,
- Rüçhanlı (İşçi) Alacaklıları saat; 11:00-13:00 arası,
- Çekli-Senetli ve Cari Hesap Alacaklıları; 14:00-16:00 arası, alacaklılar toplantısı yapılacak olup, yapılacak toplantıda konkordato projesi müzakere edilecektir. Toplantıya katılacak veya kendilerini temsil edecek, gerçek veya tüzel kişilerin, imza sirküsü, yetki belgesi veya vekaletnamelerini yanında bulundurmaları gerekmektedir.
Alacaklıların, 30.06.2018 Cumartesi günü yapılacak toplantıdan önce, 22.06.2018 ve 29.06.2018 tarihleri arasında, 7 gün süre ile borçlu şirketin, Atatürk Mah. 35.Sokak Üniversite Yolu No:11-Mezitli/MERSİN adresinde bulunan, kayıt ve hesapları, Komiser Heyetimizin refakatmda inceleyebilecekleri ilan ve ihtar olunur.
Av.HasanTahsin Sanlı Talat Yakışıklı
KonkordatoKomiseri KonkordataKomiseri
OsmanNuriOğuzbey
Konkordato Komiseri
Alacaklılar kurulu ayda bir defa konkordato komiserinin de katılımı ile toplanır ve toplananların salt çoğunluğu ile karar alır. Komiserin alacaklılar kurulundaki görevi, bu toplantıda alınan kararları tutanağa geçirip toplantıya katılanlara imzalatmaktan ibarettir.
Kurulun görevi; komisere tavsiyelerde bulunmak, kanunun öngördüğü hallerde mahkemeye görüş bildirmektir. Kurul, komiserin faaliyetlerini yeterli bulmazsa, mahkemeden komiserin değiştirilmesini gerekçeli bir raporla isteyebilir. Mahkeme heyeti, bu talepten sonra hem kurulu hem de komiseri dinleyerek kesin karar verir.
Konkordato Projesinin Kurul Tarafından Onayı
Borçlu tarafından hazırlanan konkordato projesi, komiser tarafından yapılan toplantıda alacaklılar kurulunun onayına sunulur. Borçlu, bu toplantıda bulunmak zorundadır.Alacaklılar toplantısı Kesin mühletten yaklaşık 1 ay sonra komiser tarafından alacaklılar ile düzenlenir.. Toplantıda alacaklılar ile konkordato projesinin kabulü hakkında görüşmeler yapılarak oylama ile tutanak tutulur.”
Konkordato projesinde;
-Kaydedilmiş olan “alacaklıların ve alacakların” yarısını aşması,
- Kaydedilmiş alacaklı sayısının 100 kişi olduğunu ve kaydedilmiş alacak miktarının 100.000,00 TL olduğu düşünüldüğünde; konkordato projesinin kabulü için, projenin en az 51 kişi tarafından kabul edilmiş olması ve kabul edenlerin alacak miktarlarının 50.000,00 TL’yi aşması gerekmektedir.
-Kaydedilmiş olan “alacaklıların dörtte birini” ve “alacakların üçte ikisini” aşması,
- Kaydedilmiş alacaklı sayısının 120 kişi olduğunu ve kaydedilmiş alacak miktarının 120.000,00 TL olduğu düşünüldüğünde; konkordato projesinin kabulü için, projenin en az 31 kişi tarafından kabul edilmiş olması ve kabul edenlerin alacak miktarlarının 80.000,00 TL’yi aşması gerekmektedir.
Halinde konkordato imzalanmış ve kabul edilmiş sayılır.
Bu oylamada sadece konkordato projesinden etkilenen alacaklılar oy kullanabilir. Rehin temin edilmiş alacaklar da yukarıdaki hesaba dahil edilir. Çekişmeli ve Gecikmeli alacakların hesabı katılıp katılmaması hakkında mahkeme karar verir.
Oylamadan sonra komiser, en geç yedi gün içinde konkordatoya ilişkin bütün belgeleri ve projenin kabul edilip edilmediğine dair hazırlamış olduğu ve tasdikinin uygun olup olmadığına dair gerekçeli raporu mahkeme heyetine sunar.
Gerekli belgeleri alan mahkeme kesin mühlet bitmeden, karar vermelidir. Karar verilmek için daha fazla zamana ihtiyaç olduğunu öngördüğü takdirde kesin mühleti altı aya kadar uzatabilir.
NOT: kesin mühlet, komiserin bu durumu açıklayan gerekçeli raporu ve talebi üzerine mahkemece altı aya kadar uzatılabilir. Cümlesindeki altı aya kadar uzatılabilir ifadesine dikkat çekmek istiyoruz. Kanunda bulunan bu ifade ile kesin mühletin 6 ay uzatılacağı anlaşılmamalıdır. Mahkemeye yetki altı aya kadar uzatılabilir ifadesi ile verilmektedir Diğer bir anlatımla, Mahkeme kesin mühleti altı aydan az bir süre uzatabilecektir. 6 ay uzatılabilecek son mühlettir.
Kesin mühlet içerisinde borçlunun durumu iyileşirse ne olur?
Mükellefin durumunun iyileşmesi durumunda, bu durum komiserce mahkemeye iletmekte, hazırlanan rapora istinaden mahkeme kesin mühleti kaldırarak konkordato talebinin reddine karar verebilmektedir. Mahkeme, kesin mühletin kaldırılmasına karar vermeden önce borçlu ve varsa konkordato talep eden alacaklı ve alacaklılar kurulunu duruşmaya davet eder. Bu karar da, yukarıdaki usuller dahilinde ilgili yerlere bildirilmektedir.
Kesin mühlet süresi içerisinde hangi durumlarda borçlunun iflasına karar verilir?
İflâsa tabi borçlular için, kesin mühlet içerisinde aşağıdaki durumların gerçekleşmiş ise komiserin yazılı raporu üzerine mahkeme kesin mühleti kaldırarak konkordato talebinin reddine ve borçlunun iflâsına resen karar verir.
-Borçlunun malvarlığının korunması için iflâsın açılması gerekiyorsa,
-Konkordatonun başarıya ulaşamayacağı anlaşılıyorsa,
-Borçlu, komiserin talimatlarına uymazsa,
-Borca batık olduğu anlaşılan bir sermaye şirketi veya kooperatif, konkordato talebinden feragat ederse
Borçlu iflasa tabi değilse hangi durumlarda kesin mühlet süresi içerisinde konkordato talebi reddedilir?
İflâsa tabi olmayan borçlu bakımından ise, yine kesin mühlet içerisinde aşağıdaki durumların gerçekleşmesi ve komiserin yazılı raporu üzerine mahkeme kesin mühleti kaldırarak konkordato talebinin reddine re’sen karar verir.
-Konkordatonun başarıya ulaşamayacağı anlaşılıyorsa,
-Borçlu, komiserin talimatlarına uymazsa,
KESİN MÜHLETİN ALACAKLILAR BAKIMINDAN SONUÇLARI
İcra ve İflas Kanununun 294. Maddesiyle, kesin mühlet içinde alacaklıların haklarında bazı sınırlamalar yapılmaktadır. Alacaklıların haklarında yapılan bu sınırlamaların temel nedeni, konkordato mühleti içinde borçlunun rahat hareket edebilmesi ve alacaklıların baskısı altında olmadan konkordato projesinin hayata geçirilebilmesi için faaliyetlerine devam edebilmesinin sağlanmasıdır.
Maddenin ilk fıkrasında mühlet içinde, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre yapılan takipler dahil olmak üzere hiçbir takip yapılamayacağı ve evvelce başlamış takiplerin de duracağı belirtilmektedir.
İhtiyatî tedbir ve ihtiyatî haciz kararları uygulanmayacak, bir takip muamelesi ile kesilebilen zamanaşımı ve hak düşüren müddetler işlemez.
Maddenin ikinci fıkrasıyla, 206 ncı maddenin birinci sırasında yazılı imtiyazlı alacaklar için haciz yoluyla takip yapılabileceği hükme bağlanmaktadır. Bu alacaklar için, mühlet içinde olsa da takip başlatılabilecek ve başlamış takipler devam edecektir.
Adi ve rehinli alacakların sırası başlıklı 206. Maddede belirtilen birinci sıra aşağıya alınmıştır.
Birinci sıra:
- A) İşçilerin, iş ilişkisine dayanan ve iflâsın açılmasından önceki bir yıl içinde tahakkuk etmiş ihbar ve kıdem tazminatları dahil alacakları ile iflâs nedeniyle iş ilişkisinin sona ermesi üzerine hak etmiş oldukları ihbar ve kıdem tazminatları,
- B) İşverenlerin, işçiler için yardım sandıkları veya sair yardım teşkilatı kurulması veya bunların yaşatılması maksadıyla meydana gelmiş ve tüzel kişilik kazanmış bulunan tesislere veya derneklere olan borçları,
- C) İflâsın açılmasından önceki son bir yıl içinde tahakkuk etmiş olan ve nakden ifası gereken aile hukukundan doğan her türlü nafaka alacakları.
Maddenin üçüncü fıkrasında tasdik edilen konkordato projesi aksine hüküm içermediği takdirde kesin mühlet tarihinden itibaren rehinle temin edilmemiş her türlü alacağa faiz işlemesinin duracağı hükme bağlanmaktadır.
Maddenin dördüncü fıkrasında, takas ve mahsuba ilişkin 200 ve 201 inci maddelere atıf yapılmıştır. İflastaki sıkı takas yasakları konkordato mühletinde de geçerli olacaktır.
Maddenin beşinci fıkrasıyla, konkordato mühletinden önce tatbik edilmiş hacizlerde haczedilmiş mallar için, elverdiği ölçüde Kanunun 186 ncı maddesi hükmü uygulanacaktır. 186 ncı maddede iflasın açılmasının mevcut hacizlere olan etkisi düzenlenmiştir. Bu atıftan çıkan sonuç, konkordato mühletinin, daha önce konulmuş hacizleri kaldırıcı bir etkisinin bulunmadığıdır.
Maddenin altıncı fıkrasıyla, madde gerekçesine göre; Konkordato mühletinin verilmesinden önce, müstakbel bir alacağın devri sözleşmesi yapılmış ve devredilen alacak konkordato mühletinin verilmesinden sonra doğmuş ise, bu devir hükümsüzdür. Bu hükmün amacı borçlunun konkordato alacaklılarının müracaat edebileceği malvarlığınıkorumaktır.
Maddenin yedinci fıkrasıyla, konusu para olmayan alacakların para alacağına çevrilmesini, fakat bu alacakların aynen ifasının da iflas tasfiyesine benzer şekilde komiserin onayıyla borçlu tarafından üstlenilmesini düzenlemektedir.
Kesin mühletin rehinli alacaklılar bakımından sonuçları:
Kesin mühletin rehinli alacaklılar bakımından sonuçları, Kanunun 295. Maddesinde açıklanmaktadır, Buna göre, Mühlet sırasında rehinle temin edilmiş alacaklar nedeniyle rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip başlatılabilir veya başlamış olan takiplere devam edilebilir ancak bu takip nedeniyle muhafaza tedbirleri alınamaz ve rehinli malın satışı gerçekleştirilemez.
KESİN MÜHLETİN BORÇLU BAKIMINDAN SONUÇLARI
Kesin mühletin borçlu bakımından sonuçları Kanunun 297. Maddesinde belirtiliştir. Buna göre, Borçlu, komiserin nezareti altında işlerine devam edebilir. Şu kadar ki, mühlet kararı verirken veya mühlet içinde mahkeme, bazı işlemlerin geçerli olarak ancak komiserin izni ile yapılmasına veya borçlunun yerine komiserin işletmenin faaliyetini devam ettirmesine karar verebilir.
Borçlu, mahkemenin izni dışında mühlet kararından itibaren rehin tesis edemez, kefil olamaz, taşınmaz ve işletmenin devamlı tesisatını kısmen dahi olsa devredemez, takyit edemez ve ivazsız tasarruflarda bulunamaz. Aksi hâlde yapılan işlemler hükümsüzdür. Mahkeme bu işlemler hakkında karar vermeden önce komiserin ve alacaklılar kurulunun görüşünü almak zorundadır.
Borçlu bu hükme yahut komiserin ihtarlarına aykırı davranırsa mahkeme, borçlunun malları üzerindeki tasarruf yetkisini kaldırabilir veya 292 nci madde çerçevesinde karar verir.
Birinci ve üçüncü fıkra kapsamında alınan kararlar 288 inci madde uyarınca ilân edilir ve ilgili yerlere bildirilir.
KESİN MÜHLETİN SÖZLEŞMELER BAKIMINDAN SONUÇLARI
´ Sözleşme hükümlerinin yorumu bakımından, sözleşmenin karşı tarafının konkordatodan etkilenip etkilenmediğine bakılmaksızın, borçlunun taraf olduğu, işletmesinin devamı için önem taşıyan bütün sözleşmelerde yer alan; borçlunun konkordato teklif etmesi halinde bunun sözleşmeye aykırılık teşkil edeceği, haklı fesih nedeni sayılacağı veya borcun muaccel hale geleceğine ilişkin kayıtlar konkordato teklif edilmesi halinde uygulanmaz.
´ Sözleşme süresinin sona ermesi bakımından, taraflar arasındaki sözleşmede,borçlunun konkordato teklifinde bulunması halinde sözleşmenin sona ereceğine dair bir hüküm olmasa bile, borçlunun konkordato teklif etmesi, sözleşmeyi sona erdirmez.
´ Sürekli borç ilişkisi doğuran sözleşmeler bakımından, borçlunun taraf olduğu ve konkordatonun başarıya ulaşmasına engel olan sürekli borç ilişkisi doğuran sözleşmeler, komiserin uygun görüşü alınarak mahkeme kararı ile herhangi bir zamanda sona erecek şekilde feshedilebilir. Bu çerçevede bir tazminat ödenmesi gerekirse, bu tazminat konkordato projesine tâbi olur.
´ Hizmet sözleşmeleri bakımından, hizmet sözleşmesinin feshedilmesi halinde ödenecek tazminatın, konkordato projesine tâbi olmaksızın alacaklıya ödenmesi gerekir.
KONKORDATO KOMİSERİNİN NİTELİKLERİ VE GÖREVLERİ
NİTELİKLERİ
- a) Türk vatandaşı olmak.
- b) Tam ehliyetli olmak.
- c) En az dört yıllık lisans eğitimi veren fakültelerden veya bunlara denkliği Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen yurtiçindeki veya yurtdışındaki öğretim kurumlarından mezun olmak ve beş yıldan az olmamak üzere mesleki tecrübeye sahip bulunmak.
ç) İflas etmemiş olmak.
- d) Son üç yıl içinde görevin gerektirdiği özen yükümlülüğüne uymadığından dolayı konkordato komiserliği görevine son verilmemiş olmak.
- e) Görevlendirildiği tarih itibarıyla disiplin yönünden meslekten veya memuriyetten çıkarılmamış ya da sanat icrasından veya mesleki faaliyetten yasaklanmamış olmak.
- f) Talepte bulunan diğer alacaklılara konkordatonun seyri ve borçlunun güncel malî durumu hakkında bilgi vermek.
- g) Mahkeme tarafından verilen diğer görevleri yerine getirmek.
ğ) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıldan fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar ile zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık, gerçeğe aykırı bilirkişilik veya tercümanlık yapma, yalan tanıklık ve yalan yere yemin suçlarından mahkûm olmamak.
- h) Terör örgütleriyle iltisaklı veya irtibatlı olmamak.
- f) Kamu hizmetinden yasaklı olmamak.
- g) Fiilen yürütmekte olduğu mesleğinin ilgili mevzuatında, konkordato komiserliğini yürütmesine engel bir hüküm bulunmamak
GÖREVLERİ
Konkordato dosyası kendisine tevdi edilen konkordato komiseri, mahkeme tarafından başkaca işler ile görevlendirilmediği sürece, borçlunun işlemlerine nezaret eder. Ancak bununla birlikte Kanun ve Yönetmelik tarafından konkordato komiserine verilmiş bazı görevler vardır.
Bu görevler, esas itibariyle mühlet süresince konkordato projesinin tasdik için mahkemeye sunulmasına yönelik iş ve işlemlere ilişkindir.
Borçlunun Mallarının Defterinin Tutulması ve Kıymet Takdiri
Ara Rapor Sunulması
Alacaklıların Alacaklarını Bildirmeye Davet Edilmesi
Borçlunun Alacaklılar Hakkında Beyanda Bulunmak Üzere Davet Edilmesi
Alacaklıların Müzakere Toplantısına Davet Edilmesi
Konkordato komiserinin son görevi, yedi gün içerisinde hazırlayacağı rapor ile konkordato dosyasını, müzakere edilmiş ve oylanmış konkordato projesi ve kendi gerekçeli raporu ile birlikte mahkemeye sunmaktır
SORUMLULUKLARI
Konkordato komiserinin sorumlulukları hakkında, iflas idaresinin sorumluluklarını düzenleyen İİK’nin 227’nci maddesinin dördüncü ve beşinci fıkrası hükümleri uygulanacaktır. Buna göre, konkordato komiserleri kusurları ile sebep oldukları zararlardan ilgililerine karşı sorumludurlar. Bu nedenle açılacak davalara adli mahkemeler bakmaya yetkilidir. Yasa koyucu konkordato komiserinin özel hukuka ilişkin sorumluluğunu, kusura dayalı bir sorumluk hali olarak düzenlemiştir. Buna göre komiserin tazminat yükümlülüğünün doğması için komiserin kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille bir başkasına zarar vermesi ve eylem ile zarar arasında uygun illiyet bağının bulunması gerektiği tartışmasızdır.
Bunun yanı sora konkordato komiserleri, Türk Ceza Kanununun uygulanması kapsamında memur sayılacaklardır. Yani komiserler, görevleriyle ilgili olarak suç teşkil eden eylem ve işlemleri nedeniyle haklarında açılacak ceza davalarında memur statüsünde yargılanacaklardır.
HAK YETKİ VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
Kendisi ve yakınlarının işlemlerini göremez (İİK m. 290/3; m. 11; Yön. m. 5/1),
Konkordato borçlusu ve alacaklıları ile hukuki borç ilişkisine giremez, onlarla sözleşme yapamaz (İİK m. 290/3; m. 11; Yön. m. 5/2),
Yapmış oldukları işlemi tutanağa geçirmek ve bu işlemlerin gerekçesini göstermek zorundadır (İİK m. 290/3; m. 8),
İcra tebliğine ilişkin hükümler çerçevesinde tebligat yapabilme (İİK m. 290/3; m.21),
Diğer daire ve makamlarla doğrudan doğruya yazışabilme (İİK m. 290/3; m. 359).
Görevini kanun, yönetmelik ve dürüstlük kuralları çerçevesinde tarafsız, objektif ve özenle yerine getirmeli.
Kendisine tevdi olunan görevi bizzat yerine getirmeli.
Görevi sebebiyle öğrendiği sırların gizliliğini sağlamalı ve korumalı.
Görevi sırasında elde ettiği bilgileri, kendisi, yakınları veya üçüncü kişiler yararına doğrudan veya dolaylı bir menfaat elde etmek için kullanmamalı.
Görev, unvan ve yetkilerini kullanarak kendisi, yakınları veya üçüncü kişiler lehine menfaat sağlamamak, hediye kabul etmemek ve aracılıkta bulunmamalıdır
***Komiserinin yapmış olduğu işlemler hakkında, İİK md. 16 da yer alan sebeplerle şikâyet yoluna başvurulabilir. Fakat şikâyet, asliye ticaret mahkemesine yapılır ve asliye ticaret mahkemesince kesin olarak karara bağlanır (İİK m. 290/4).
Konkordato Komiserinin Yasaklılık Sebepleri ve Yasak İşler
Konkordato Komiserinin Niteliklerine ve Alacaklılar Kurulunun Zorunlu Olarak Oluşturulmasına Dair Yönetmelik’in 5’nci maddesine göre konkordato komiseri; kendisinin, karı veya kocasının, nişanlısının yahut kan ve kayın alt ve üstsoyunun veya üçüncü derece dâhil olmak üzere bu dereceye kadar olan kan ve kayın hısımlarının, kanuni temsilcisi veya vekili, çalışanı, kayyımı ya da yasal danışmanı bulunduğu bir şahsın, dosyasında konkordato komiseri olarak görev alamayacaktır. Konkordato komiseri, yasaklılık sebebi bulunduğu bir dosyada görevlendirildiğinde, derhal görevlendirmeyi yapan asliye ticaret mahkemesine haber vermek zorundadır. Mahkeme tarafından müracaat yerinde görülürse komiserin görevine son verilecektir. Bunun yanı sıra konkordato komiserinin, görevi kapsamında kendisi veya başkaları hesabına sözleşme yapması yasaktır. Aksi takdirde yapılan sözleşme hükümsüzdür.
Konkordato Komiserliğinden Kaçınma ve Ayrılma Sebepleri
Konkordato Komiserinin Niteliklerine ve Alacaklılar Kurulunun Zorunlu Olarak Oluşturulmasına Dair Yönetmelik’in 6’ncı maddesine göre, aşağıdaki sayılı kişiler konkordato komiserliği görevini kabul etmekten kaçınabileceklerdir:
- a) Bedensel engelleri veya sürekli hastalıkları sebebiyle bu görevi yapmakta güçlük çekecek olanlar.
- b) Uhdesinde birden fazla konkordato komiserliği görevi bulunanlar.
- c) Mahkemece kabul edilecek başkaca bir mazereti bulunanlar.
Konkordato komiseri haklı bir mazeretin ortaya çıkması halinde görevden ayrılmayı beş gün içerisinde mahkemeden talep etmelidir. Bu durumda dahi mazeretin kabulü mahkemenin takdirine bağlıdır
KONKORDATONUN İNCELENMESİ, TASDİKİ ve TASDİK KARARININ SONUÇLARI
Konkordato dosyasının ve konkordato komiserinin raporunun mahkemeye teslim edilmesinden sonra duruşma günü ilan edilir. Bu ilanda mutlaka itiraz etmek isteyenlerin üç gün içinde itiraz sebeplerini bildirmek zorunda oldukları ve dilerlerse duruşmaya katılabilecekleri hususuna yer verilir. Belirlenen duruşmada, dosyanın ve komiser raporunun incelenmesinin yanı sıra mahkeme konkordato komiserini de sözlü olarak dinler. Üç gün içerisinde yapılan itirazlar da değerlendirilerek kısa bir zamanda ve kesin mühlet içerisinde konkordatonun tasdik edilip edilmeyeceği hakkında bir karar verilir.
Ancak, yargılama sırasında kesin mühlet içerisinde karar verilemeyeceği anlaşılırsa, mahkeme kesin mühlet hükümlerinin uygulanmasına devam edilmesine karar verebilir. Fakat, bunun için mutlaka komiserin gerekçeli raporunu alması ve sürenin altı ayı geçmemesi gerekir.
Tasdik Talebinin Kabul Edilmesi
Konkordato projesinin mahkeme tarafından tasdik edilebilmesi için aşağıdaki koşulların birlikte gerçekleşmiş olması gerekir.
Borçlunun konkordato teklifinin kanunda öngörülen çoğunluğa uygun olarak kabul edilmiş olması (rehinli alacaklılarca da kabul edilmiş olma şartı aranmaz),
Konkordatoda teklif edilen ödeme tutarının, borçlunun iflâsı halinde alacaklıların eline geçmesi muhtemel alacaktan fazla olması,
Teklif edilen miktarın, borçlunun mevcut mal varlığı ile orantılı olması (Burada Kanun mevcut mal varlığından bahsetmiştir. Ancak borçlunun gerçekleşmesi muhtemel hakları da olabilir. Bu hakların teklif edilen konkordato bakımından borçlunun mal varlığı içerisinde dikkate alınıp alınmayacağı, alınacaksa ne miktarda dikkate alınacağına mahkeme karar verir).
Konkordato mühleti içerisinde komiserin izni ile doğmuş borçlar (masa borçları) ile İİK md.206’nın birinci sırasında yer alan alacaklıların alacaklarının, teminatına bağlanmış olması; ancak alacaklılar bu alacakların teminata bağlanmış olması koşulundan vazgeçerlerse teminat koşulu aranmaz.
Mahkemenin konkordatoyu tasdik kararından önce, tasdik kararının gerektirdiği yargılama giderleri ile konkordatonun tasdikinden sonra alacaklılara ödenmesi gereken harçların ödenmiş olması.
Bu koşullar varsa, mahkeme konkordato projesini tasdik edebileceği gibi, projeyi yetersiz bulmuşsa gerekli düzeltme ve değişikliklerin yapılmasını da isteyebilir.
Mahkeme tasdik kararında, alacaklıların hangi oranda alacaklarından vazgeçtiklerine ve borçlunun hangi takvim çerçevesinde borcunu ödeyeceğine açıkça yer verir.
Mahkeme tasdik kararı ile birlikte, konkordato hükümlerinin yerine getirilmesini sağlamak üzere, gerekli gözetim, denetim ve yönetim yetkisine sahip bir kayyım da atayabilir. Konkordato komiserinden farklı olarak, kayyım atanması zorunlu değildir.
Kayyım atanmasına karar verilirse, kayyım, tasdik kararını veren mahkemeye borçlunun konkordato projesi çerçevesinde ödeme gücünü muhafaza edip etmediği ve borçlunun işletmesinin durumu hakkında iki ayda bir rapor vermek zorundadır
Tasdik Talebinin Reddedilmesi
Konkordatonun tasdiki şartlarının olmadığının tespit edilmesi halinde, mahkeme, borçlu iflâsa tâbi kişilerdense tasdik talebini reddederek borçlunun iflâsının açılmasına; borçlu iflâsa tâbi kişilerden değilse konkordato tasdik talebinin reddine karar verir.
Mahkeme ister konkordato tasdik talebini reddetsin, ister iflâsın açılmasına karar versin isterse de konkordato projesini tasdik etsin, bu kararları ilan ettirmek ve ilgili mercilere bildirmek zorundadır.
Tasdik Talebi Hakkındaki Karara Karşı Kanun yolları
Konkordatonun tasdiki veya tasdik talebinin reddi kararlarına karşı on gün içinde istinaf yoluna başvurmak mümkündür. İstinaf mahkemesi kararına karşı ise, yine on gün içerisinde temyiz yoluna başvurulabilir.
Yalnız istinaf süresi olan on günün başlangıç anı borçlu ile alacaklılar bakımından farklıdır. Borçlu veya konkordato teklif eden alacaklı kararın tebliği tarihinden; itiraz eden diğer alacaklılar ise, tasdik kararının ilanından itibaren istinaf yoluna başvurabilir.
TASDİK KARARININ SONUÇLARI
- Alacaklılar Bakımından Sonuçları
Tasdik edilen konkordato, konkordatoya tâbi olmakla birlikte olumsuz oy kullanan alacaklıları da bağlar. Bu bağlayıcılık kural olarak tasdik kararı ile başlar.
Ancak mahkeme, konkordatonun hüküm ve sonuçlarını tasdik kararının kesinleşmesinden sonra doğuracağına da karar verilebilir. Bu halde, kesin mühletin hüküm ve sonuçları kural olarak tasdik kararının kesinleşmesine kadar devam eder.
- Devam Eden Takipler Bakımından Sonuçları
Konkordatonun alacaklılar bakımından bağlayıcı hale gelmesinin sonuçlanmamış takipler bakımından en büyük etkisi, paraya çevrilmemiş olan hacizleri hükümden düşürmesidir.
Ancak, rehinli alacaklıların rehin kapsamında kalan alacakları, İİK md.206’nın birinci sırasındaki imtiyazlı alacaklılar ve 6183 sayılı Kanun kapsamındaki hacizler bakımından bu kural uygulanmaz.
Çekişmeli Alacaklar Bakımından Sonuçları
Alacakları kabul edilmeyen alacaklılar, tasdik kararının ilanından itibaren bir ay içerisinde bu alacakları hakkında dava açabilirler.
Tasdik kararı veren mahkeme, dava açan alacaklılara ödenmesi gereken payın, çekişmeli alacaklılarca açılan davanın kesinleşmesine kadar, mahkemece belirlenen bankaya yatırılmasına karar verebilir.
Bu gibi hallerde çekişmeli alacaklı davayı kaybederse veya dava açmazsa, bu pay borçluya iade edilir. Dava açmayan alacaklılar bu paydan kendilerine ödeme yapılmasını isteyemezler.
Rehinli Mallar Bakımından Sonuçları
Rehinli alacaklılar için hem geçici konkordato mühleti içerisinde hem de kesin mühlet süresi içerisinde takip yapılabilirse de, rehinli mallarla ilgili muhafaza tedbiri alınamaz, bu mallar sattırılmaz.
Bu noktada esas itibariyle tasdik edilen konkordato rehinli alacaklıları bağlamasa da, konkordatonun tasdiki ile birlikte, şayet mahkeme tasdik kararı kesinleşene kadar mühletin sonuçlarının devamına karar vermemişse, tasdik kararı ile birlikte mühletin etkisi kalkar. Bu nedenle rehinli alacaklılar muhafaza tedbiri alabilirler veya rehinli malları sattırabilirler.
Alacaklıların bu haklarını kullanması, konkordatonun başarılı olmasına engel olabilir. Bu nedenle bazı şartlar altında rehinli mallar hakkında muhafaza tedbiri alınması veya paraya çevrilmesi bir yılı geçmeyecek şekilde ertelenebilir.
Rehinli malların muhafaza altına alınması veya paraya çevrilmesinin engellenmesi için öncelikle borçlunun rehinli malın işletme faaliyeti için önemli olduğunu ve paraya çevrilmesi halinde ekonomik olarak zor duruma düşeceğini yaklaşık olarak ispatlaması gerekir. Ayrıca rehinli alacağın konkordato talebinden önce doğmuş olması ve talepten önce bu alacağın ödenmemiş faizinin bulunmaması gerekir.
Borçtan Birlikte Sorumlu Olanlar Bakımından Sonuçları
Alacaklıya karşı aynı borçtan dolayı birden fazla kişi birlikte sorumlu olması hâlinde, borçlulardan birisinin konkordato talep etmiş olması, diğer borçluların sorumluluğunu etkilemez. Konkordatoya muvafakat etsin veya etmesin alacaklı, aynı borçtan sorumlu olan diğer borçlulara karşı bütün haklarını korur ve bu borçluya müracaat edebilir. Ancak konkordatoya muvafakat etmiş alacaklı bu hükümden yararlanmak istiyorsa, borçtan birlikte sorumlu olan kişilere ödeme mukabilinde, kendisinin konkordatodan doğan haklarını teklif etmeli ve onları toplantının günü ve yeri konusunda en az on gün önceden haberdar etmelidir. Ayrıca, alacaklı borçtan birlikte sorumlu olanlara müracaat hakkını kaybetmeksizin, onlara konkordato müzakerelerine katılma yetkisi verebilir ve onların kararını kabul taahhüdünde bulunabilir.
KONKORDATONUN FESHİ
Kendisine konkordato hükümleri çerçevesinde ödeme yapılmayan her alacaklı, tasdik edilen konkordato ile kendisine sağlanan hakları muhafaza etmek kaydı ile, konkordatoyu tasdik eden mahkemeye başvurarak sadece kendisi için konkordatonun feshini isteyebilir. Şayet mahkeme bu alacaklı bakımından konkordatonun feshine karar verirse, bu alacaklı konkordato hükümleri ile bağlı olmaktan kurtulur. Borçluya karşı cebri icra takibi yapabilir.
Borçlunun kötü niyetle konkordatoyu tasdik ettirdiği veya tasdikten sonra kötü niyetli davranışlarla konkordatoyu sakatladığı anlaşılırsa, alacaklılardan birisi tasdik kararı veren mahkemeye başvurarak bütün alacaklılar bakımından konkordatonun feshini isteyebilir. Fesih talebi kabul edilirse, bütün alacaklılar konkordato ile bağlı olmaktan kurtulur.
Bu durumda borçlu iflâsa tâbi kişilerden değilse alacaklılar borçluya karşı cebri icra takibi yapabilir. Borçlu iflâsa tâbi kişilerdense iflâsının açılmasına karar verilir. Konkordatonun feshi kararları ve iflâsın açılması kararı ilan edilir ve mahkeme tarafından ilgili mercilere bildirilir.
Rehinli alacaklılar da, kendilerine anlaşmaya uygun ödemede bulunulmaması halinde tasdik kararı veren mahkemeye başvurarak, kendileri bakımından konkordatonun feshini isteyebilirler. Mahkeme fesih talebini kabul ederse, rehinli alacaklı muhafaza tedbiri alabilir, rehinli malların satışını isteyebilir.
Rehinli alacaklılar bakımından bütün alacaklılar hakkında konkordatonun feshi düzenlenmemiş olmakla birlikte, bazen kısmî fesih talebinin kabul edilmesi bütün rehinli alacaklılar bakımından fesih sonucu doğabilir.
Bu anlamda, lehine kısmî fesih kararı verilen alacaklı çıkarıldığında rehinli alacaklıların konkordato oylamasındaki çoğunluğu ortadan kalkarsa, konkordato bütün rehinli alacaklılar için feshedilmiş sayılır.
Konkordatonun kısmen veya tamamen feshi kararları ile iflâsın açılması kararlarına karşı istinaf ve temyiz kanun yolları açıktır.
DEĞİŞİKLİKLER
1- 286. Maddenin Birinci Fıkrasının (e) Bendi
Eski Hali:
- e) Sermaye Piyasası Kurulu veya Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunca yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşu tarafından hazırlanan ve konkordato ön projesinde yer alan teklifin gerçekleşmesinin kuvvetle muhtemel olduğunu gösteren finansal analiz raporları ile dayanakları. Şu kadar ki bu şart 3/6/2011 tarihli ve 635 sayılı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 28 inci maddesi kapsamında küçük işletmeler bakımından uygulanmaz.
Yeni Hali:
“e) Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunca kamu yararını ilgilendiren kuruluşların denetimi için yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşu tarafından Türkiye Denetim Standartlarına göre yapılacak denetim kapsamında hazırlanan ve konkordato ön projesinde yer alan teklifin gerçekleşeceği hususunda makul güvence veren denetim raporu ile dayanakları.”
2-287. Maddenin Üçüncü Fıkrası
Eski Hali:
Mahkeme, geçici mühlet kararıyla birlikte konkordatonun başarıya ulaşmasının mümkün olup olmadığının yakından incelenmesi amacıyla bir geçici konkordato komiseri görevlendirir. Alacaklı sayısı ve alacak miktarı dikkate alınarak gerektiğinde üç komiser de görevlendirilebilir. 290 ıncı madde bu konuda kıyasen uygulanır.
Yeni Hali:
Mahkeme, geçici mühlet kararıyla birlikte konkordatonun başarıya ulaşmasının mümkün olup olmadığının yakından incelenmesi amacıyla bir geçici konkordato komiseri görevlendirir. Üç komiser görevlendirilmesi durumunda komiserlerden biri, mahkemenin bulunduğu ilde faaliyet göstermek şartıyla Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yetkilendirilmiş ve sorumlu denetçi olarak onaylanmış bağımsız denetçiler arasından seçilir. Alacaklı sayısı ve alacak miktarı dikkate alınarak gerektiğinde üç komiser de görevlendirilebilir. 290 ıncı madde bu konuda kıyasen uygulanır.
YORUM:
Bu değişiklik ile; konkordato ilanında 3 komiserin atandığı durumlarda seçilecek komiserlerden birinin KGK tarafından onaylı bağımsız denetçi olması hükmü eklenmiştir. Bu sayede konkordato ilan eden şirketin finansal tabloları bağımsız denetçi tarafından da incelenmiş olacak.
3- 290. Maddenin Beşinci ve Altıncı Fıkrası
Eski Hali:
Mahkemece atanan geçici komiser ve komiserler, özel sicilinde kaydedilmek üzere mahkemenin bağlı bulunduğu bölge adliye mahkemesi bilirkişilik bölge kuruluna bildirilir. Bir kişi eş zamanlı olarak beşten fazla dosyada geçici komiser ve komiser olarak görev yapamaz. Komiserin sorumlulukları hakkında 227 nci maddenin dördüncü ve beşinci fıkrası hükümleri uygulanır. Konkordato komiserinin nitelikleri Adalet Bakanlığınca yürürlüğe konulan yönetmelikle
belirlenir.
Yeni Hali:
“Komiserler, bilirkişilik bölge kurulları tarafından oluşturulan komiser listesinden seçilir. Listeye kayıt için Adalet Bakanlığı tarafından izin verilen kurumlardan alınacak eğitimin tamamlanmış olması zorunludur. Ayrıca, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu, komiser olarak görevlendirilebilecek, yetkilendirilmiş ve sorumlu denetçi olarak onaylanmış bağımsız denetçileri liste halinde bilirkişilik bölge kurullarına bildirir. Listede görevlendirilecek komiser bulunmaması halinde liste dışından görevlendirme yapılır ve bu durum bölge kuruluna bildirilir. Bir kişi eş zamanlı olarak beşten fazla dosyada geçici komiser ve komiser olarak görev yapamaz. Komiserin sorumlulukları hakkında 227 nci maddenin dördüncü ve beşinci fıkrası hükümleri uygulanır.
YORUM:
Bu madde ile komiserlerin mahkeme tarafından ne şekilde seçileceği düzenlenmiştir. Komiserler, Adalet Bakanlığı izniyle düzenlenen komiserlik eğitimlerini tamamlamış olan kişilere verilecektir. Bunun dışında, KGK da sorumlu denetçi olarak onaylanmış bağımsız denetçileri bildirir.
4- 292. Maddenin Birinci Fıkrasının (c) Bendi
Eski Hali:
- c) Borçlu, 297 nci maddeye aykırı davranır veya komiserin talimatlarına uymazsa,
Yeni Hali:
- c) Borçlu, 297 nci maddeye aykırı davranır veya komiserin talimatlarına uymazsa ya da borçlunun alacaklıları zarara uğratma amacıyla hareket ettiği anlaşılıyorsa,
YORUM:
Bu madde ile kesin mühlet içinde konkordato müessesesinde alacaklı haklarının da gözetildiği belli edilmiştir. Konkordato, borçlunun ‘nefes almasını’ amaçlarken aynı zamanda alacaklıların alacaklarını da gözetir. Borçlu, sırf kendi menfaati için alacaklıyı açık bir şekilde zarara uğratır ise 297. maddenin devamında belirtildiği üzere komiserin raporunda bu durum mahkemeye sunulursa; mahkeme heyeti kesin mühletin iptaline ve konkordatonun reddine karar verir.
5- Geçici Madde
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte görülmekte olan konkordato talepleri hakkında talep tarihinde yürürlükte bulunan hükümlerin uygulanmasına devam olunur.
290 ıncı maddenin beşinci fıkrası uyarınca komiser listesi oluşturuluncaya kadar listeden görevlendirme usulü dikkate alınmaksızın komiser görevlendirilir. Bir kişinin eş zamanlı olarak beşten fazla dosyada komiser olarak görev alma yasağının takibi amacıyla, görevlendirilen geçici komiser ve komiserler mahkemenin bağlı bulunduğu bölge adliye mahkemesi bilirkişilik bölge kuruluna bildirilir.”
YORUM:
Eklenen geçici madde, konkordato müessesesinde teklif edilen değişikliklerin zamansal olarak geçerliliğine yöneliktir. Bu maddeye göre; teklif yürürlüğe girmeden önce ve girdiğinde mevcut bulunan konkordato talepleri (mahkemeye iletilmiş, dava açılmış ancak belirli sebeplerden dolayı beklemede olan) için bu maddeler geçerli değildir. Yani; tekliften önceki maddeler geçerli olacaktır.
Ayrıca; komiser listesi henüz oluşturulmamışsa; mahkeme heyeti yine eski şekilde komiser görevlendirmesi yapar.
Saygılarımla
Mali Müşavir
Tuğba GÜNDÜZ
