Aynı Takvim Yılı İçinde Birden Fazla Yerde Çalışıp Birden Fazla Sigortası olanlar Dikkat! Maliye Her an Kapınızı Çalabilir!
Değerli Arkadaşlar Merhabalar;
Öncelikle şunu söyleyeyim yazı biraz uzun bunun nedeni de çok fazla detay var ve bazı konuların üzerinden geçmemek kafalarda soru işaretleri yaratacaktı. Hepsini okumayıp sonuç bölümüyle de ilgilenebilirsiniz ama sonucun detaylarının yazının içinde olduğunu da unutmayın 🙂
Böyle bir başlık ile karşınıza çıktım çünkü son zamanlarda Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı) Çalışma Bakanlığı ile ilişkili bir proje sürdürüyor ve aynı yıl içerisinde aynı anda veya farklı zamanlarda 2 ve ya daha fazla işyerinde çalıştığını tespit ettiği ve birinci işyerinden sonraki işyerlerindeki gelirlerinin toplamının Gelir Vergisi Kanunu’nda yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarını (2018 yılı için bu tutar 34.000 TL, 2019 Yılı için 40.000,00.-TL, 2020 Yılı için 49.000,0.-TL, 2021 Yılı için 53.000,00.-TL, 2022 Yılı için 70.000,00.-TL, 2023 Yılı için 150.000,00.-TL’dir.) aştığının tespitini yaptığında Gelir vergisi kanunun 86. Maddesinin 1 b maddesini hatırlatarak bi gel seninle işimiz var diyor 😊 Sadece Ankara’dan Agustos 2019 itibariyle 8.700 kisiye bu yazilar gitti. Turkiye’yi varin siz dusunun…
Çok teknik gidip kafanızı karıştırmayacağım yazı gelince stres de oldunuz biliyorum o yüzden gülücükler koymayı ihmal etmeyeceğim ama öncelikle bir sakın olun 🙂
Öncelikle Konunun yasal altyapısını koymazsak anlatacaklarımın bir tarafı eksik kalacağı için kısa kısa yasal alt yapıya da değineceğim. Bu yazılar neye dayanarak ve ne için gelir.
Gelir Vergisi Kanunundan İlgili Madde :
b) Tek işverenden alınmış ve tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretler (4962 sayılı Kanunun 17/D maddesiyle değişen ibare Yürürlük; 07.08.2003)(birden fazla işverenden ücret almakla beraber, birden sonraki işverenden aldıkları ücretlerinin toplamı, 103 üncü maddede yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşmayan mükelleflerin, tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretleri dahil)(*),
Şimdi bu yazıyı meslektaşlarım dışında farklı mesleklerden okuyacak çok fazla kişi olacağından dolayı (Çünkü Gelir İdaresi Başkanlığı’ndan bu gel bi konuşacağız 😊 yazılarını alacak çok kişi olacak ) çok teknik konulara girmeyeceğim. Meslektaşlarım bu konulara zaten vakıflar ama bu ne ola ki diyerek anlamaya çalışanlar için yukarıdaki girizgahı biraz daha açarak konuyu anlatıp ne yapmaları gerektiğini açıklamaya çalışacağım.
Öncelikle Konunun odağında olan Ücret olduğu için bu tanımı yapmadan geçmemekte fayda görüyorum. Peki Ücret Nedir : En Yalın hali ile Ücret işverene tabi ve belirli bir iş yerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar denebilir. Maliye de bunu genel hatlarıyla böyle tanımlıyor. Bir başka ifadeyle Bedensel veya Zihinsel bir emek karşılığında işverenden elde ettiğiniz maddi menfaatler diye de tanımlayabiliriz.
Şimdi gelen yazıların konusuna girmeye başlayalım.
Biliyorsunuz Ücret Gelirleri Gelir Vergisine tabi ve bu genelde ülkemizde (Kurumsal firmalar hariç) işveren ile çalışanın arasında net ücret üzerinden anlaşması karşılığı gerçekleştirilen, Muhasebe, İk Departmanlarının da Netten Brüt ücreti bulmak suretiyle çalışan adına işverenin müteselsil sorumluluğunda yürüyen süreci işletip Brüt ücretinizden Gelir Vergisi Kanunu’nun 103 üncü maddesinde yazılı tarifeye göre (Aşağıda paylaşacağım ve rakamlar her sene değişir) bu departmanların verdiği yetkiyi kullanarak istisna yok ise önce %14 SGK İşçi %1 İşsizlik İşçi kestikten sonra (Vereceğiniz beyannamede de hesaplama böyle olacak) Gelir vergisi matrahınıza ulaştığı ve bunun üzerinden de GVK 103 deki tarifenin ilgili yıldaki dilimleri ile hesaplayarak sizin adınıza Muhtasar Beyanname ile beyan ettiği bir durum, bir vergi olarak özetlenebilinir.
Peki diyebilirsiniz ki e be kardeşim 😊 Ben vergi mi kaçırdım? iki yerde çalıştım, didindim işsizlik rakamlarını aşağıda tutum ve ekonomiye can verdim 😊 İşyeri de biliyorum ki Muhtasarını vergi hatta takip ettim ödedi 🙂
Şimdi olayı iki aşamasıyla değerlendireyim :
Önceliği tabi ki bu yazıları alan arkadaşlardan yana duruş sergileyip onların biraz amiyane tabiriyle gazını alarak başlayalım daha sonra zaten gerçekler ile yüzleştirmek zorunda kalacağız 😊
Evet olaya bu detaylara sahip olmadan bakıldığında burada kamunun bir zararı yokmuş gibi düşünebilirsiniz, ben sigortasız çalışmadım, şirket benim adıma vergimi beyan etti hatta biliyorum yahu adamlar ödedi bile diyebilirsiniz 😊 hatta bir adım daha ileriye taşıyayım olayı aynı anda iki yerde de çalışmış olabilirsiniz, burada SGK nın yani Kamunun diğer bir kolunun Tavan ücreti tek firma üzerinden uygulandığı için iki firmada aynı anda çalışanlar ay içerisinde ödediği toplam sgk tavanı geçince tavana kadar alırım demiyor ve tavan ücretin üzerinde olan rakamlara da SGK primi alıyor. Yani Kamunun bir diğer kolu sizden çok daha fazla SGK aldığını ama vergi kaybının peşine düştüğünü de bir kenarda tutmakta fayda görüyorum. ( Burada talep halinde iade olabiliyor ama işte… Neyse 😊 )
Sonuca varmadan önce sizlere bir konuda daha bilgi vermek gerekiyor o da “Kümülatif Gelir Vergi Matrahı” (KGVM)eskiden daha cok olurdu yeni yere başladığında eski şirketten bu takvim yılı içerisindeki Kümülatif vergi matrahını al gel denirdi (Tabi denmemiş de olabilir 😊) Peki nedir bu Kümülatif Gelir Vergi Matrahı ve bu iş ile ilgisi ne?
Hemen anlatayım Kümülatif Vergi Matrahı (KGVM) İlgili takvim yılı içerisinde Hangi Vergi diliminde ve hangi vergi aralığında olduğunuzu tespit etmek amacıyla yine ilgili takvim yılı içerisinde adınıza hesaplanacak Vergiye emsal matrahların toplamı diye tanımayabiliriz.
Dikkat ederseniz ilgili takvim yılı içerisinde diye özellikle belirttim çünkü KGVM Her Yılın son günü sıfırlanır ve yeni yıla sıfırlanmış şekilde başlarsınız. Bir de Devreden Sigorta Matrahı var ki ona hiç girmeyeyim 😊
Bazı şirketler KGVM için personelin takvim yılı içerisinde çalıştığı son şirketten bir yazı ister ve devreden gelir vergisi matrahını personel sicil kartına işler ve yeni şirkette çalıştığı ilk ay vergi diliminin en alt oranı olan %15 dilimden değil de %20 %27 yada %35 den ya da buradaki aralıklardan kesintiye başlayarak gelir vergisi açısından sanki o yıl içerisinde işyeri değiştirmemiş gibi kaldığınız yerden devam edersiniz. (Şuan Bunu yapmak zorunda değil) Burada da şoyle bir ek yapayim grup firmalari (özellikle insaat firmalari) bir proje bittiginde personeli digerine aktardiginda bu tur sorunlarla karsilasmamak ve personelini karsi karsiya getirmemek icin zaten yeni sigorta dosyasinda kumulatif Vergi Matrahini ekleyerek kaldigi yerden devam ettiriyor. Bu durumda zaten izaha davet edilse dahi bordrolari goturmek bu yazidan muaf tutulmak icin yeterli olacaktir. (İdare ve Beyan sisteminde bunu kabul etmeyen yerler var ama bu gayet de dava konusu olabilir bir durum Sonuçta bir vergi ziyaı yok. Bir tarafın Muhtasarını düzeltip diğer tarafın beyanname vermesinin Hazineye ne faydası var Firmaya ne faydası var bu işi bilmeyen personellere ne faydası var. Bu alanın her an açık ve aktif olması ve tüm idarenin bu konuda anlayış göstermesi gerekmekte) Zaten devredilmediyse prosedür kaldığı yerden devam edecek ona yapacak bir şey yok.
Buradan da bir sonuç çıkarmak gerekirse vergi ziyaına (kaybına) sebebiyet vermeyeyim, ileride de Maliye ile işim olmasın çağırırlarsa bile bordrolarımı götürüp vergi ziyaına sebebiyet vermediğimi gösterir bu işten sıyrılırım derseniz ve yeni başlayacağınız şirkette eliniz güçlü ise eski şirketten kaldığınız yerden devam ettirerek (Yeni firmanın böyle bir zorunluluğu yok ama bunu yaptırabilirsiniz 😊 Teknik olarak mümkün) Ama bakın tekrarlıyorum alıp yeni şirkete gidip bunu yapmak zorundasın demeyin özelgeler var https://www.gib.gov.tr/node/98548
PEKİ BU KADAR ŞEY ANLATTIKTAN SONRA BU YAZIYI ALANLAR NEREYE GİDECEK NE YAPACAK ONU DA ANLATALIM.
Gelir İdaresi Başkanlığı Çalışma Bakanlığı’ndan aldığı verileri kullanarak zaten sizler için bir çalışma yapmış ve bu çalışmaya göre sizi çağırmış. Size gelen yazıda ismi geçen şahıs ya da birim ile 15 gün içerisinde iletişime geçerseniz size bir randevu verecektir. Gittiğinizde de sizin için hazırlanmış bir beyanname taslağı görmeniz kuvvetle muhtemel. Bu beyanname taslağının çalışma bakanlığından alınan verilerden oluştuğunu düşünüyorum(Başka bir alternatifi de yok zaten 🙂 ). Bu verileri Kontrol edip bir yanlışlık varsa düzeltmesini talep edip yanlışlık yoksa da adınıza olan Hayat ve şahıs sigortanız var ise Raporlu Engellilik durumunuz mevcut ise Sendikalara ödediğiniz aidatlarınız var ise bunları da beyan edilecek beyannamede istisna tutulmasını talep edebilirsiniz.
(E Devletinizdeki SGK Prime Esas Kazançlarından %14+%1=%15 i zaten kesinlikle düşürün bu sizin yasal hakkınız)
Peki bunu kabul ettiniz ne olacak : İlgili Memurun yönlendirmesiyle İnteraktif vergi dairesine e devlet şifresi ile girdiğinizde Pişmanlık ile verilmek üzere hazır bir beyanname göreceksiniz burada eksikler varsa tamamlayıp (Bir Mali Müşavirden destek almanızı öneririz.) daha sonra onayladığınızda ilgili memura kontrole düşecek ve ilgili memur onayladığında Beyanname verilmiş ve Tahakkuk çıkmış olacaktır. Ondan sonra yapılacak şeyi mi soruyorsunuz tek şey kaldı 15 Gün içerisinde Ödemek 😊
PEKİİİİİ BEN BU YAZIYI GÖRMEZDEN GELİRSEM NE OLUR DİYENLERİ DUYAR GİBİYİM 😊
Şu kadarını söylüyorum Yapmayın 😊 Evet böyle bir verginin varlığından haberiniz olmayabilir “di” bu normal herkesin etrafında bir Mali Müşavir yok 😊 ancak Maliye’nin Tespit ettiği böyle bir durumda bu yazıyı görmezden gelirseniz ödeyeceğiniz verginin katlarında 😊 bir vergi ziya-ı ile karşılaşmanız da mümkün.
Özetle:
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın gönderdiği Ücret Gelirlerinin eksik beyan edildiğine dair yazı tarafınıza ulaştığında :
Aynı takvim yılı içerisinde aynı anda ya da farklı zamanlarda çalıştığınız birden sonraki şirketten elde ettiğiniz Gelir, Gelir Vergisi tarifesinin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşması halinde (2018 yılı için bu tutar 34.000 TL, 2019 Yılı için 40.000,00.-TL, 2020 Yılı için 49.000,0.-TL, 2021 Yılı için 53.000,00.-TL, 2022 Yılı için 70.000,00.-TL, 2023 Yılı için 150.000,00.-TL’dir.) birinci işverenden alınmış olan ücret de dahil edilerek ücret gelirlerinin tamamı beyan edilecek, şirketlerin sizin adınıza ödediği Gelir Vergisi de tabi ki mahsup edilecek aradaki fark sizin 0012 Ücret Gelirleri Verginiz ve buna eklenecek olan pişmanlık zammı da tahakkuk edilerek sizden talep edilecektir. (Yaptığım çalışmanın altında pişmanlık zammı da eklenecek dedim bunu da şuadan kabaca hesaplayabilirsiniz. https://gecikme-zammi.hesaplama.net/hesaplama.do) Tabi bir önceki şirketinizden Devreden Gelir Verginizi alıp sonraki şirkete verdiğinizde sonraki şirket önceki şirketin devreden gelir vergisi matrahından devam etmediyse 😊
(Yeni girdiğiniz firma bunu yapabilir ancak böyle bir zorunluluğu bulunmamakta 😊. Zorunluluğunun olmadığına dair özelgelerden biri: https://www.gib.gov.tr/node/98548, mahkeme kararları da mevcut. Bunu bildiğiniz için ileride sorun yaşamak istemiyorum diyerek pazarlık gücünüz de varsa talep edebilirsiniz ama hayır denirse yasal olarak yapacak bir şeyiniz yok 😊 ) Önceki şirkette kaldığınız vergi dilimi örneğin %27 iken (yani 100 TL Gelir Vergisi Matrahınızdan 27 TL kesilirken) ve %35 e çıkacakken yeni firmada tekrar %15 den başladığını düşünerek (100,00.-TL den 15 TL kesilecek) bu örnekteki 12 TL Hazine kaybıdır düşüncesiyle (Hesaplama genel üzerinden yapılıyor tam olarak böyle değil ama mantığı oturması için örneği verdim 😊 ) bu kaybın Ücret gelirinin mükellefi olan sizlerden talep etmek adına yaptığı çağrıdır.
Gelir Vergisi Dilimleri : https://muhasebebilenler.com/2019-yili-gelir-vergisi-dilimleri-2019-yili-gelir-vergisi-oranlari-2019-yili-tarifesi/
Zaten Gelir İdaresi Başkanlığı’ndan gelen yazıdaki ilgili birime gittiğinizde Önünüze sgk dan alınan veriler ve o verilerin Gelir vergisi tarifesine göre karşılığı ve toplam gelirinizin olması gereken vergisinin karşılığı ile aradaki fark için Pişmanlık ile beyan edeceğiniz tutarlar konacaktır. Kontrol etmeniz ve varsa istisnalarınızı beyan etmeniz yeterli.
Not: Bordrolarınız var ise bordrolarınızdan, yok ise İlgili memurun size çıkardığı SGK verilerinizden ilgili yıl rakamlarını kontrol etmenizi öneriyorum. Ve Aman aman Oradaki Rakamı direkt beyan etmeyin çünkü hiçbir istisnanız yok ise bile %14+%1 toplamda %15 düştükten sonra kalan rakam üzerinden hesaplamanızı yapmanız gerekiyor. BURASI ÖNEMLİ 🙂
BURADA SİZLER İÇİN 2017 ve 2018 YILLARI İLE İLGİLİ BASİT İKİ ÖRNEK YAPTIM. Sonraki yılları yukarıda güncellediğim tutarlara göre rahatlıkla hesaplayabilirsiniz.
2018
2017 Örneği:
Gördüğünüz üzere mantık önceki şirketlerde ne kadar G.V. ayrıldı önce ona bakmak daha sonra toplamda olması gereken gelir vergisi neydi aradaki fark ne. İŞİN ÖZÜ TAM OLARAK BU.
Ek bir bilgi olması açısından şunu da ekleyeyim
2022 yılı içerisinde 1 işyerinden 880.000,00-TL üzeri veya bir işveren dışarda kaldıktan sonra kalan işveren ya da işverenlerden 70.000,00-TL aşılması halinde beyanname vermek zorunda olduğunuzu lütfen unutmayın.
2023 Yılında verilecek beyannameler ile ilgili de İSMMMO güzel bir tablo yapmış güncel olarak paylaşmış olalım.
Özetle Yapılması Gerekenler : Gelen yazıdaki iletişim bilgilerinden ilgili kişi ile iletişime geçmek, randevu almak, görüşerek birlikte bir neticeye ulaşmak ve intvrg.gib.gov.tr sitesinde sizi bekleyen Hazır Beyan sisteminden PIS “PİŞMANLIK” ile Beyanname vermek ve beyanname verirken istisna varsa özellikle bunları beyannameye eklemek. (Yukarıda detayları verdim) Siz gerekli bilgileri verirseniz Memur arkadaş da sizi yönlendirecektir.
PEKİ GİTMEZSEM NE OLUR : 213 Sayılı Kanunun 30/3 Maddesine istinaden Gelir İdaresi Tarafından resen tarhiyat yapılır bu da size PİŞMANLIK ile ödeyeceğiniz vergi günlerini kaçırdığınız için gelen Vergi Ziya-ını görme PİŞMANLIĞINI Yaşamanıza sebebiyet verebilir 😊
Bu konu ile ilgili eleştirilerim ise:
Aynı anda iki farklı şirkette çalışanlar ilgili ay içerisinde tavanın üzerinde sgk ödediği için (ilgili şahıs iadesini almak için uğraşmadığında) Personelin Kamuya ödemiş olduğu SGK ve Vergi toplamına bakıldığında alması gerekenden fazla bir tutar aldığı göz ardı ediliyor.
Bu ülkede Sigortasını Aldığı ücret üzerinden gösterenler özellikle brüt ücret alanlar maalesef her zaman en çok vergiyi ödeyip (Hatta köklü firmaların bile vergi levhasında yazan rakamdan fazlasını ödeyip) bir de bu fazla ödediği sgk dan dolayı sgk nezdinde, vergiden dolayı da Maliye nezdinde hiçbir ayrıcalığı olmadığı gibi bir de üzerine burada olduğu gibi peşine de düşülen kişiler oluyor.
Bu konunun işveren ile kaynağında çözülmesinin ya da yasal bir zemine oturtularak halledilmesinin daha doğru ve hakkaniyetli olacağını düşünüyorum. İşveren ile çözülürse Maliye alacağı vergiyi daha hızlı alacak, yasal altyapı ile çözülürse bu konuda bilgisi olmayan çalıştığı için, vergi ödediği için, ekonomiye can verdiği için mutlu olan ve birçok büyük firmanın yıllık vergisinden daha fazla vergi ödediği için kendini huzurlu hisseden insanlara yıllar sonra eski ayrıldığı firmalar ile ilgili konuları tekrar açtırıp, zamanını alıp üstüne üstlük vergi kaçırmışsın vari yazılar ile muhatap olmayacak, hem de Maliye bu tür işler için ek zaman harcamayarak daha önemli konulara eğilmesine zaman kalır.
Son olarak burada bir eleştirim de Elma ile Armut karşılaştırması gibi olacak ama personelin ve kamunun kar ve zarar dengesine bakıldığında örnek verecek olursam
Diyelim ki Aynı ay içerisinde iki farklı işyerinde çalıştınız. İki firmadan da tavanın 15.000,00.-TL Brüt alıyorsunuz Toplam 30.000,00 ve Tavan ücretin de 20.000,00TL olduğunu düşünelim. Tek firmada çalışan burada 20.000,00.-TL üzerinden SGK ödüyor ama 2 firmada çalışan 30.000,00.-TL üzerinden SGK Primi Ödemesi yapıyor. Demem o ki bu iki yerde çalışmaktan dolayı vergi kaybına sebebiyet verildiği söylenen kişinin aynı zamanda SGK ya da fazla Prim ödediği ve kamunun bu iki kolundan birinin fazla prim alıp ses çıkarmayıp (iade sürecine girebilir ama bilen var bilmeyen var alabilen var alamayan var) diğerinin bunun peşine düşmesini de çok hakkaniyetli bulmuyorum. Bunun için bir çalışma yapılacaksa bunun da göz ardı edilmeden kurumlar arası yazışma ile Maliye’nin zararının SGK dan kapatılabildiği anlaşılırsa bu konuda ilgili şahsa yazı yazılıp rahatsız edilmemesi gerektiği düşüncesiyle Kutsal Bildiğimiz Verginin Gücü Adına Saygı ve Sevgilerimi Sunuyorum… (31.07.2018)
