Birden Fazla Sigortalılık Statüsüne tabi çalışanların, SSK ve ve Vergi Kanunları Çerçevesinde Değerlendirilmesi ve Hizmet Birleştirmeleri

Bİ REKLAM ARASI :)

BİRDEN FAZLA SİGORTALILIK STATÜSÜNE TABİİ ÇALIŞANLARIN,SOSYAL SİGORTALAR KANUNU VE VERGİ KANUNLARI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMELERİ VE HİZMET BİRLEŞTİRMELERİ

Değerli Okurlar,

Ücretleri gerçek usülde vergilendirilenler ile diğer ücretliler dediğimiz Basit usul mükellefleri yanında çalışanlar 5510 Sayılı Kanunun 4. Maddesinin (a) bendi uyarınca hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırıldıkları için 4/a kapsamında sigortalı sayılmışlardır.

Yani ortada bir hizmet sözleşmeniz var ise ve ücret karşılığı bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılıyorsanız Gelir Vergisi kanununun 63. Ve 64. Maddeleri kapsamında ücretli sayılıp, Gerçek ücretli olarak vergileriniz tevkifat yoluyla kesilip işvereniniz tarafından Muhtasar ve Hizmet Prim Beyannamesi ile Vergi Dairesine beyan edilip ödenmektedir.

Diğer ücretlilerin ise safi ücretleri takvim yılı başında geçerli olan asgari ücretin yıllık brüt tutarının yüzde yirmibeşidir. Bunlar Vuk.nun 247.Maddesi uyarınca vergi karnesi almak ve vergilerini tarh ettirmek zorundadırlar.

Ancak diğer ücretliler için yıllık beyanname verilmemekte ve diğer gelirleri nedeniyle de beyanname verilse dahi bunlar beyannameye dahil edilmemektedir.

Hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan Gelir V.K.nun ikinci maddesinde yer alan,

(a)Ticari kazanç Sahipleri,

(b)Zirai Kazanç Sahipleri,

(c)Serbest Meslek Kazanç Sahipleri,

(d)Gelir Vergisi Kanununun 9. Maddesine göre Gelir vergisinden muaf olup, Esnaf ve Sanat Siciline kayıtlı olanlar.

(e)Anonim Şirketlerin Yönetim Kurulu üyesi olan ortakları,

Sermayesi paylara bölünmüş Komandit Şirketlerin Komandite Ortakları ile her ne kadar 5510 Sayılı Yasa da yer almasa da 2010 Tarihli Sosyal Sigortalar İşlem Yönetmeliğinde Adi komandit şirketlerin komandite ve komanditer ortaklarının da ve Diğer Şirket ve Donatma İştiraklerinin ise tüm ortakları ile, (f) Tarımsal Faaliyette bulunanlar. 5510 Sayılı Kanunun 4. Maddesinin (b) fıkrasına göre Sigortalı sayılmışlardır.
Bilindiği gibi her türlü ticari ve sınai faalieyetlerden doğan kazançlar Gelir V.Kanunun 35. Maddesine göre Ticari kazanç sayılmıştır. Kollektif ortaklıklarda ortakların, Adi veya Eshamlı Komandit ortaklıklarda Komandite ortaklarının ortaklık karından aldıkları paylar şahsi ticari kazanç hükmündedir. Ticari kazanç Bilanço veya İşletme hesabı esası veya Basit usullere göre tespit edilmektedir.

Serbest Meslek Kazancı ise Her Türlü Serbest Meslek faaliyetinden doğan kazançlar Serbest Meslek Kazancıdır. Serbest Meslek Faaliyeti; Sermayeden ziyade şahsi mesaiye İlmi veya Mesleki bilgiye veya İhtisasa dayanan ve Ticari Mahiyette olmayan işlerin İşverene tabi olmaksızın Şahi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır.

Tahkim işleri dolayısıyla Hakemlerin aldıkları Ücretler ile Kollektif, Adi Komandit ve Adi Şirketler tarafından yapılan Serbest Meslek faaliyeti neticesinde doğan kazançlar da Serbest Meslek Kazancıdır.

Serbest Meslek erbabının tarifi Gelir Vergisi Kanunun 66. Maddesinde Serbest Meslek kazancının tespiti GV.K.nun 67 ve 509 nolu VUK. Tebliğinde detaylı açıklanmış, Serbest Meslek Kazanç İstisnası ise GV.K.nu 18. Maddesinde ve 27 Mayıs 2020 Tarih ve 311 Nolu Gelir Vergisi Tebliğinde detaylı açıklanmıştır.

Kimlerin Gelir Vergisinden Muaf olacakları 193 Sayılı GV.k.nun 9.Maddesine belirlenmiştir. Bu Muafiyet kapsamı içerisinde olanlardan Makine ve alet kullanmadan evde imal ettikleri havlu, Örtü, Çarşaf, Sepet, Süpürge,Yapma Çiçek vs. İnternet ortamında Elektronik Ticaret yoluyla satmaları ve elde edilen hasılatın 220.000.Tl. i aşmaması halinde bunlarda esnaf muaflığı kapsamında düşünülmüş; 5510 Sayıl Yasanın 6. Maddesinin (k) fıkrasına göre Gelir Vergisinden Muaf olup, Aylık faaliyet gelirlerinden bu faalieyete ilişkin masraflar düşüldükten sonra kalan tutarı prime esas günlük kazanç alt sınırının (119.25 Tl.) otuz katından (119.25*30=3.577.50Tl.) az olduğunu belgeleyenler 5510 sayılı Kanunun 6.Maddesine göre Sigortalı Sayılmamışlardır.

Yine 4/b kapsamında yer alan tarımsal Faaliyette bulunanlar, Vergisel tanımı ile GV.kanununun 2. Maddesine göre Zirai Kazanç Unsuru olarak yer almış, Zirai faaliyet ise Gelir Vergisinin 52.Maddesinde Arazide, Deniz, Göl ve Nehirlerde, Ekim,Bakım Üretme ,Yetiştirme ve Islah yolarıyla veyahut doğrudan doğruya tabiattan istifade etmek suretiyle Nebat, Orman,Hayvan;balık ve bunların Mahsullerinin istihsalini, Avlanmasını, Avcıları ve Yetiştiricileri tarafından muhafazasını, Taşımasını, Satılmasını veya bu mahsullerden sair bir şekilde faydalanmasını ifade edeceği belirtilmiş, Ancak Kollektif Şirketlerle Adi ve Eshamlı Komandit Şirketlerin Zirai faaliyette bulunsalar bile çiftçi sayılmayacağı ve bunlardan zirai faaliyette bulunan Kollektif Şirketlerinin ortakları ile Komandit Şirketlerin Komandite Ortaklarının Şirket karından aldıkları payların şahsi Ticari kazanç sayılacağı açıklanmıştır.

Yine 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun Yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa kanun kapsamında sayılan Kamu İdarelerinde Çalışanlar ile 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 86. Maddesi uyarınca açıktan Vekil atananlar 4.Maddenin C fıkrası kaspamında sigortalı sayılmışlardır.

Değerli Okurlar,
Çalışma hayatımızda kimimiz tek bir sigortalılık statüsünde çalışarak emekliliğimizi hak eder, kimimiz de çalışma hayatımızda birkaç statüde çalışıp hizmetleri birleştirerek yaşlılık aylığını hak ederiz.

Örneğin bazıları sadece bir veya birden fazla ücret karşılığı hizmet akdine bağlı (4/a) kapsamında veya kendi nam ve hesabına (4/b) kapsamında veya Devlet Memuru olarak (4/C) kapsamında çalışmakta ve Hizmetlerini birleştirerek tek statüden yaşlılık aylığı hak etmektedir.

Hizmet birleştirmeleri sonucu hangi statüden emekli olacakları 5510 Sayılı Yasanın Yürürlüğe girdiği tarihten önce sigortalı olanlar ile 5510 Sayılı Yasanın Yürürlüğ girdikten sonra ilk defa kanun kapsamında sigortalı olanların emekliliğinin hak kazanılmasında hangi statünün geçerli olacağı konusunda farklılıklar bulunmaktadır.

5510 Sayılı Kanunun Yürürlüğe girdiği tarihten önce Sigortalı olanların birden çok statüye tabi olarak çalışmaları halinde Yaşlılık aylıklarının hangi statüden emekli olacağı konusunda 24/05/1983 Tarihinde kabul edilen ve Bazı Maddeleri değiştirilmeyen 2829 Sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkındaki Kanunun 4. Maddesine göre Kurumlara tabi çeşitli işlerde çalışmış olanların Hizmet Süreleri, Aynı tarihlere rastlamamak kaydıyla bu kanuna göre aylık bağlanılmasına hak kazanıldığında birleştirilir; Ancak Hizmet süreleri toplamının aylık bağlanmasına yeterli olmaması halinde bu kanunun hükümleri uygulanmaz denilmekte ve 8. Maddesinde ise aylık bağlayacak kurumun tespitinde birleştirilmiş Hizmet Süreleri toplamı üzerinden ilgilere; Son Yedi Yıllık Fiili Hizmet süresi içerisnde fiili hizmet süresi fazla olan kurumca, Hizmet sürelerinin eşit olması halinde ise eşit Hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu kurumca kendi mevzuatına göre aylık bağlanır ve ödenir” denilmekte Ancak, Malüllük, Ölüm, 5434 Sayılı TC.Emekli Sandığı Kanuna göre Yaş haddinden re’sen emekli olma süresi, kanunla belirlenen vazifelere atanma veya Seçilme ve Bağlı oldukları kurumun kanunla değiştirilmesi hallerinde ilgililere hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu kurumca aylık bağlanacağı belirtilmiştir.

Yine aynı yasanın 11. Maddesinde görevden dolayı meydana gelen Malüllük ve Ölüm ile İş kazaları ve Meslek Hastalıkları halinde de bu kanun hükümlerinin uygulanmayacağı belirtilmiştir. 5510 Sayılı Kanunun Yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa sigortalı sayılanlardan 4. Maddenin 1. Fıkrasının (a,b,c) bntlerinden birden fazla tabi olarak çalışmış olanların Yaşlılık aylığı bağlanma taleplerinde, En fazla Sigortalılığın geçtiği sigortalılık hali, Hizmet sürelerinin eşit olması ile Malüllük ve Ölüm Halleri ile Yaş haddinden re’sen emekli olma, Süresi Kanunla belirlenen Vazifelere Atanma veya Seçilme ve Bağlı oldukları Sigortalılık halinin Kanunla değiştirilmesi durumunda ise son sigortalılık halinin esas alınacağı 5510 Sayılı Kanunun 53. Maddesinde belirtilmiştir.

Hizmet Birleştirmeleri Aylık bağlanmasına hak kazanılmasına yakın bir süre içerisinde, ilgili SGK. Müdürlüklerine farklı statülerde geçen Hizmetlerin birleştirilmesi için talepte bulunularak Hizmet birleştirimesinin sağlanması gerekmektedir. Birden fazla statüde çalışanların belirlenen emeklilik statüsüne göre emeklilik tahsis talepleri, e-Devlet Kanalı ile veya taahhütlü, İadeli Taahhütlü , Acele Posta Servisi (APS), PTT. Alo Post veya PTT.Kargo ile gönderilen talepler ile veya 4/a statüsünde emekli olacakların talepleri işverenin bağlı olduğu sgk. Müdürlüğüne 4/b kapsamında emekli olacakların talepleri ilgili Sgk. Müdürlüklerine 4/C sigortalılarının ise kendi Müdürlüklerine elden verilmesi gerekmektedir.

Saygılarımla,

Mustafa Günşen

Bİ REKLAM ARASI :)