Son Zamanların En Popüler Finansal Teknoloji Trendi “Bitcoin”

BİTCOİN
BİTCOİN
Bİ REKLAM ARASI :) MBT Teknoloji

Sahibi ve merkezi bir otoritesi YOK

Değerini kullanıcıların İŞLEM HACMİNE göre belirler.

Elle Tutulmaz

Göze Hitap Eden bir Cazibesi yok

Ancak;

Çıktığı ilk günden 0,01$ değerde iken Nisan 2017 deki piyasa değeri 1.222,00$ değerine ulaştı.

Son zamanların en popüler finansal teknoloji trendi:

BITCOIN

Yıl 2008, aylardan Eylül’de Amerika’dan gelen Lehman Brothers’ın iflası haberi gelişen, gelişmeyen piyasaları derinden sarstı. Türkiye’de dolar 1,25 ten 1,55 e sıçradı, firmalar işçi çıkarttı. Bankalara duyulan güven çöktü. Dünya’da da durum hemen hemen aynıydı. Piyasalarda likidite sıkıntısı en üst seviyeye tırmandı. Gelişen, gelişmeyen tüm para piyasalarının toparlanması çok uzun zaman aldı ve hatta 2008 krizinde hedef tahtasına koyulan ve ciddi güven kaybına uğramasının yanı sıra büyük cezalar ödeyen bankacılık sektörünün 10 yılı hâlen artıya geçebilmiş değil. 2009 Yılının Ocak ayında büyük iflasın dünya ekonomisine olan etkileri daha da yakıcı şekilde hissedilirken “Satoshi Nakamoto” ismindeki bir şahıs veya şahıslar Bitcoin adında toplamda dünya üzerinde 21 milyon adet üretilmesi planlanan dijital bir para birimi yazılımını piyasalara tanıtmaya başladı. Bitcoin adı verilen dijital para birimi, değerlerinin temeli altına dayanan dünya üzerindeki tüm para birimlerinin yerine geçmeye aday olduğunu açıklayarak, siyasi ve ekonomik krizlere bağımlı olmadan kullanım hacmi doğrultusunda yani sadece ve sadece arz-talep dengesine bağlı bir ticaret değerleme aracı olarak tanınmaya başlandı.* ฿, kısaltma ise BTC‘dir.

Bitcoin Nasıl ve Nerede Üretilir?

Bitcoin, açık kaynaklı bir yazılım olma özelliği taşımaktadır. Gerçek dünyadaki ödeme sistemi üzerinden elinizdeki TL, USD, EURO (ve daha birçok para birimi)  ile satın alınarak sahip olunan algoritmik denklemler ile üretilmiş kripto paradır.

Bul Karayı Al Parayı

Yazılımın tasarımı her 10 dakikada bir 1 bitcoin üretilmesi ve bu üretimin de 2139 yılında dünyadaki toplam bitcoin sayısı 21 milyon bitcoine ulaşana dek devam edecek şekilde oluşturulmuştur.  Bu işlem tamamıyla logaritmik bir denklem ile hesaplanarak işlemektedir. Yani bitcoinler her 10 dakikada 1 yayınlanan bilmecelerin; yani şifrelerin çözülmesi ile oluşmaktadır. Çözülen her şifre maddi değeri olan bitcoine dönüşerek tüm hesap hareketleri karmaşık şifreler eşliğinde anonim şekilde gerçekleşmektedir. Tabiki bitcoine ulaşmak hiç te sanıldığı gibi kolay değil. Bitcoin şifrelerini çözerek hayatını idame ettiren yazılımcılar var. Bu kişilere Madenci denilmektedir. Her çözülen şifre madenciye 25 bitcoin kazandırıyor. Bu yazıyı yazdığım Nisan 2017 ye ait aylık ortalama 1 adet bitcoin fiyatlaması 1.222,00$. Her şifrenin çözümü şifreyi çözen kişiye 1 defada 30.550,00$ yani 110.000,00TL nin üzerinde para kazandırıyor.  Dünyadaki madenci sayısı arttıkça kazanç miktarı düşüyor. Çok mantıklı çünkü bitcoin kaynağı sınırlı, ortada bir elma var ve pay sahibi arttıkça lokma/kişi başı azalıyor. Bilmecenin çözümünün tek yolu bütün olasılıkların üzerinden giderek deneme yanılma yoluyla ilerlemek ve bu da tamamen işlem gücünüz ile doğru orantılı şekilde hızlandırabileceğiniz bir işlem. Ortalama 4 yılda (210000 bilmecede) bir ödülün miktarı da yarıya düşüyor.

Kişiler arası transfer edilen, bilmeceyi çözüp kazanılan veya bitcoin borsalarından satın alınan her bitcoin hareketi blok zinciri adı verilen hesap defteri girişini ya da bir hesap hareketi kaydını temsil eden zincire eklenmektedir. Tüm bu işlemler; geçerlilik kazanması için dijital olarak imzalanır. Yani yapılan hareketin her muhasebe kaydı tüm kullanıcılara açık olarak bir muhasebe defterinde tutulur, isimler ve şifreler görünmez sadece kullanıcıların hesap bilgileri ve yapılan işlem miktarı görünür. 34 haneli çıkan işleme ait imzayı işlem sahibinin kendi seçeceği bir cüzdan kodlar. Yani yaptığınız her hareket sizin seçeceğiniz bir dosya yazılımında korunur. Tüm hesaplarınıza ait şifreleriniz bu dosyalarda muhafaza edilir. Böylece hem hesap defterinin kendisi hem de içindeki hesap hareketlerinin güvenilir olduğu varsayılır. Değerini kullanıcıların işlem hacmine göre belirler.

Bitcoin Ticareti ve Volatilite…

Bitcoin’in işlem rallisi tam olarak 2013 Ekim ve Kasım aylarında başlamıştır. Ekim ayının başlarında 1 bitcoin in değeri 100,00$ idi. Ekim ayının sonlarına doğru 1 bitcoin in değeri al-sat hacmine bağlı olarak 195,00$ a tırmandı. İşlem hacminin yoğunlaşması ile bitcoin rüzgârına kapılan ve bitcoin değerini 1 ay içinde %460a varan oran ile 1.120,00$ ye çıkmasını sağlayan yeni oyuncu Çin Halk Cumhuriyeti oldu. Çin yazılımcılarının ve yatırımcılarının bitcoin madencileri için yeni işlemci makinalar üretmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti’nde işlemlerin hızla yayılması ile bitcoin in değeri kat ve kat artışa geçti. Birkaç kişi nasıl olurda işlem hacmini bu kadar arttırır demeyin, çünkü işlemci ve yatırımcı sayısı katılımının 1,5 milyar nüfusu olan bir Ülkeden sağlanmasından bahsediyoruz.  2013 Yılı Kasım ayında Çin tarafında az önce bahsettiğim gelişmeler yaşanırken; 2010 yılının Temmuz ayında bitcoin akışını yasal olarak üstlenen dünyada ilk bitcoin borsası MT. GOX adındaki Japon Firması bitcoin piyasası işlem hacminin  %70 ini bünyesinde toplamıştı bile.

Bitcoin bu yukarıda bahsettiğimiz değerlere ulaştığından itibaren fiyatlamalarında belirsizlik hâli ciddi şekilde şekilde artmıştır. Dünyanın ilk ve en büyük işlem hacmine sahip olan bitcoin borsası Mt. Gox şirketinin yönetimin vahim olduğu ve borsanın web sitesindeki güvenlik önlemlerinin çok yetersiz olduğu dedikoduları bitcoin yatırımcılarını hem ürkütmüş ve yatırım desteklerinin azalmasına sebep olmuştur. Hissedarların ellerindeki bitcoinlerin satışı karşılığında almaları gereken reel paralarını tahsil etme aşamasında yaşadıkları sıkıntılar ve birçok vurgunculuk derken 7 Aralık 2013 tarihinde haddinden fazla değerlenen bitcoinin fiyatı %39 düşerek 750,00$ dan dan işlem görmeye başlamıştır. (Bknz Tablo Bitcoin aylık fiyat ortalamaları)

 

Gerçekten de otoritesiz ve bağımsız bir para mıdır bu bitcoin? Peki, kendi içerisindeki spekülasyonlar ve işlem hacmine dayalı fiyat değişkenliği (volatilite)  Politik gelişmeler karşısında nasıl tepki veriyor. Yaşanan en yakın olaya bir göz atalım:

9 Kasım 2016 tarihinde Donald Trump beklenenin aksine 45. Amerikan Başkanlığı seçimlerini Hillary Clinton a karşı kazandığında Dünya Finans piyasaları politik şoka karşılık şok düşüşlerle cevap vermişti. Amerikan Hisse piyasası ve özellikle SP 500 endeksi %1 in üzerinde kayıplar yaşadı. Meksika Pesosu Amerikan dolarına karşı %10 değer kaybetti. (reelde kazandı ancak biliyoruz ki bu büyük kayıp demek) Japon Nikei endeksi %5,4; Hongkong Hang Seng endeksi %2,2 lik kayıpları taşımak durumunda kaldı. Alman Dax indeksi %3 lük düşüşle günü karşılarken; Fransa CAC40 endeksi %1,5 lik kayıplarla karşılaştı. Batmaz kaybetmez denilen İngiltere FTSE 100 endeksinde bile %0,3’lük kayba şahit olundu. Tüm finansal yatırım araçları bir bir terk edilirken sığınılan tek güvenli liman altın değildi. Aynı günün ertesi Altının değeri %2,1 ile sınırlı kalırken aynı gece bitcoin %5 değerlenerek takip eden günlerde de ortalama %2,5 oranındaki yükselişler ile finans piyasalarında yükselen değer olmaya devam etti.

Sizlere bu kadar tarihçeyi vermemin nedeni kendi yatırım kararınızı verirken nedirini ve tarihçesini iyice anlayarak karar vermenizi sağlamaya çalışmamdan kaynaklanmakta. Okuduğum ve dinlediğim tüm makalelerde hap gibi aynı fayda ve zararlardan bahsediliyor ancak işleyişinden ve doğuşundan bu güne ne gibi iniş çıkışlara maruz kalındığından bahsedilmiyor. İddialar klasikleşmiş: Merkezi otoritesi yok; masraf yok, saat limiti, devlet kanunları yok. Öte yandan hatalı işlem yapıldığında geri dönüşü yok, kara para aklama ve yasa dışı işlemlere çok açık ve her ne kadar güvenlik sistemi işleyişi mükemmel görünse de çalınma ihtimali her zaman mevcut.

Türkiye’de Bitcoin…

Sizlere bitcoinin Türkiye’de kullanımına ilişkin bilgileri içeren web adreslerini sunmak istiyorum.

Internet Alışverişinde bitcoin kabul eden firmalar:

http://coin-turk.com/turkiyede-bitcoin-kabul-eden-yerlerin-listesi

Türkiye’de işleyen çevrimiçi bitcoin borsası:

https://www.btcturk.com/

Bitcoinlerinizi saklayabileceğiniz cüzdan siteleri:

Bitcoin’lerinizi saklayabileceğiniz sanal cüzdan seçenekleri çeşitli. Bitcoin’leriniz bilgisayarınıza kuracağınız cüzdan yazılımlarında durabileceği gibi, web tabanlı ve kurulum gerektirmeyen seçenekler de mevcut. Cüzdanlarınızı bilgisayarınızda saklamayın; web de saklayabileceğiniz siteler ise; Coinbase, Blockchain.info

Türkiye’de Küçük miktarda Bitcoin almak:

Türkiye’de maalesef küçük miktarda bitcoin satan internet sitesi mevcut değil ancak; benim araştırıp gördüğüm banka kredi kartınızla alabileceğiniz en güvenilir site; https://indacoin.com/change/tr?cur_from=CARDUSD&cur_to=BTC&amount_pay=15

Kredi kartınızdan yabancı döviz ile alıyorsunuz, bankanız o günkü kurdan TL ye çeviriyor ve şahsi kredi kartı ekstrenize yansıtıyor.

Bitcoin’den ne anladık, neye karar verdik:

Bu kadar araştırma ve bilgiden sonra kendi adıma 1.000,00 TL karşılığı bitcoin alıp seyrine bakmaya karar verdim. Daha çok para yatırmayı şimdilik düşünmüyorum ancak görünen şu ki çok büyük bir devrim ve geleceğin teknolojisinde anlaşılan elle tutulan gözle görülen bir alışveriş ve yatırım aracına yer olmayacak. Eskiden kahve içip sohbet ettiğimiz dostlarımızla veya çok uzaklarda olup sadece mektupla iletişim sağladığımız arkadaşlarımıza ve akrabalarımıza sosyal medya aracılığıyla 1 tık ile ulaşabildiğimiz günümüz dünyasında bitcoin ile ticaret döngüsünün sağlanacağı günler çok uzakta değil. Hali hazırda bitcoin ile emtia araçlarına yatırım yapabiliyor, döviz, arbitraj işlemi yapılabiliyor ve dünyanın bazı yerlerinde pizza bile sipariş edilebiliyor. Dünya da paypall ve amazon.com un öncülüğünü yaptığı bitcoin ile alışveriş fırsatlarına her geçen gün yenileri ekleniyor.

Temkinli olmakta ancak uzak kalmamakta fayda var.

 

Müge KOÇ

Kıdemli Finans Uzmanı

Bİ REKLAM ARASI :) MBT Teknoloji