Gümrük İdaresi Tarafından Gümrük Vergilerinin Sehven Tarh Edilmemesinde İşletmelerin İzlemesi Gereken Yol
Merhaba muhasebebilenler.com takipçileri bugünkü konumuz “İthalatta Gümrük İdaresi Tarafından Sehven Tarh Edilmeyen Ticari Malların Kdv ve Gümrük Kanunu Açısından Durumu” nu inceleyeceğiz.
Giriş:
Gümrük idaresi, vergisel yükümlülüklerin yerine getirilmesi için çok sıkı denetimler uygulasa da zaman zaman bazı ticari emtiaların ithalinde bazı gümrük vergilerinin sehven tarh edilememesi mümkün olabilir mi? Evet olabilir. Bu olasılığı düşünen kanun koyucu 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu ve 4458 Sayılı Gümrük Kanununa bu konuları içeren düzenlemelere yer vermiştir. Özellikli olarak 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi kanunu madde: 48 ve 4458 Sayılı Gümrük Vergisi Kanununun Madde: 197 ve 234′ ü incelemek oldukça faydalı olabilir.
3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu Açısından;
Madde 48 – Bu Kanuna göre vergisi ödenmeden veya eksik ödenerek yurda sokulan eşyaların hiç alınmamış veya eksik alınmış Katma Değer Vergileri hakkında Gümrük Kanunundaki esaslara göre işlem yapılır.(Ek cümle: 16/7/2004-5228/18 md.) …
Burada anılan hükümlere göre kdv kanunu durumu gümrük kanununa atıf yaparak cevabın gümrük kanunda yer aldığını bize belirtmiştir. Gelin şimdi ilgili gümrük kanunu maddelerini inceleyecelim.
4458 Sayılı Gümrük Kanunu Açısından;
Madde 197 –1.Gümrük vergileri, tahakkukundan hemen sonra (…)(1) yükümlüye tebliğ edilir. (1) 2. Yapılan denetlemeler sonucunda hiç alınmadığı veya noksan alındığı belirlenen veya 1 inci fıkrada belirtilen şekilde tebliğ edilemeyen gümrük vergilerine ilişkin tebliğat gümrük yükümlülüğünün doğduğu tarihten itibaren üç yıl içinde yapılır. Şu kadar ki, gümrük yükümlülüğünün doğduğu olayla ilgili olarak dava açılması zaman aşımını durdurur. 3. Yükümlü tarafından gümrük beyannamesinde gösterilen vergi tutarı ile gümrük idaresince hesaplanan vergi tutarının eşit olması halinde, gümrük idarelerinin eşyayı teslim etmesi, gümrük vergilerinin yükümlüye tebliği yerine geçer. 4. Gümrük vergileri alacakları, ceza uygulamasını gerektiren bir fiile ilişkin olması ve zaman aşımı daha uzun bulunan bu fiil nedeniyle ceza davası açılmış olmak kaydıyla, bu alacaklar Türk Ceza Kanunundaki dava ve ceza zamanaşımı süreleri içerisinde kovuşturulup tahsil edilir. (2) 5. (Ek: 18/6/2009-5911/47 md.) Bu madde hükümlerine göre tebliğ edilen gümrük vergileri; 242 nci maddede belirtilen sürelerde itirazda bulunulmaması veya süresi içinde idari yargı mercilerine başvurulmaması hallerinde bu sürelerin bittiği tarihte kesinleşir; dava açılması halinde mahkemece yükümlü aleyhine verilen kararın gümrük idaresine tebliğ edildiği tarihte tahsil edilebilir hale gelir.
Madde 234 – (Değişik: 18/6/2009-5911/60 md.) (2)
1. Serbest dolaşıma giriş rejimi veya kısmi muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimine tabi tutulan eşyaya ilişkin olarak, yapılan beyan ile muayene ve denetleme veya teslimden sonra kontrol sonucunda; a) 15 inci maddede belirtilen Gümrük Tarifesini oluşturan unsurlarda veya vergilendirmeye esas olan sayı, baş, ağırlık gibi ölçülerinde aykırılık görüldüğü ve beyana göre hesaplanan ithalat vergileri ile muayene sonuçlarına göre alınması gereken ithalat vergileri arasındaki fark %5’i aştığı takdirde, ithalat vergilerinden ayrı olarak bu farkın üç katı para cezası alınır. (2) b) Kıymeti üzerinden ithalat vergilerine tabi eşyanın beyan edilen kıymeti, 23 ila 31 inci maddelerde yer alan hükümler çerçevesinde belirlenen kıymete göre noksan bulunduğu takdirde, bu noksanlığa ait ithalat vergilerinden başka vergi farkının üç katı para cezası alınır. (2) c) Satış birimine göre miktar itibarıyla %5’i geçmeyen bir fark ile maddi hesap hatasından doğan noksan kıymet beyanlarında, bu farklara ait ithalat vergilerinden başka vergi farkının yarısı tutarında para cezası alınır
2. Dâhilde işleme rejimi, gümrük kontrolü altında işleme rejimi ve tam muafiyetli geçici ithalat rejimi hükümlerine tabi eşyaya ilişkin olarak yapılan beyan ile muayene ve denetleme veya teslimden sonra kontrol sonucunda; birinci fıkrada belirtilen farklılıkların tespiti durumunda aynı fıkrada öngörülen cezaların yarısı kadar para cezası alınır. 3. Yukarıda belirtilen aykırılıkların gümrük idaresince tespit edilmesinden önce beyan sahibince bildirilmesi durumunda söz konusu cezalar yüzde onbeş nisbetinde uygulanır. 4. Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri için yukarıda belirtilen cezalara ilişkin hükümler uygulanmaz. Bu gibi hallerde, 241 inci maddenin birinci fıkra hükmüne göre işlem yapılır. 5. 194 üncü maddenin birinci fıkrası uyarınca doğan gümrük yükümlülüğü kapsamında ödenmesi gereken ithalat vergilerinin anılan maddenin dördüncü fıkrasında öngörülen tarihe kadar hiç ödenmemiş veya eksik ödenmiş olduğunun gümrük idarelerince yapılan kontrol sonucunda tespit edildiği durumda, ödenmesi gereken ithalat vergilerinin söz konusu dördüncü fıkrada belirtilen faizi ile birlikte tahsilinin yanı sıra, yükümlüsü hakkında bu vergilerin dörtte biri tutarında para cezasına hükmedilir. Bu fıkrada belirtilen hiç ödenmeyen veya eksik ödenen ithalat vergilerinin yükümlüsünce gümrük idaresinin tespitinden önce bildirilmesi durumunda bu cezaya hükmedilmez. 194 üncü maddenin dördüncü fıkrası uyarınca işlem yapmakla yetinilir. 6. Bir ila üçüncü fıkralara göre verilen cezalar 241 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen miktardan az olamaz.
Ceza zamanaşımı:
Sehven vergi tarh edilmeyen ticari mallar için idari ceza zamanaşım süresi 3 yıldır. Gümrük idaresi tarafından ticari işletme adına açılabilecek herhangi bir davada zamanaşımı süresi durur.
Sonuç:
Vergiye tabi bir malın ithalinde gümrük idaresi tarafından sehven vergilendirilmemesi işletmeler için problem teşkil etmekte olup 3 yıllık zamanaşımı süresince incelemeye konu olabilecektir. Durumu öğrenen işletme derhal durumu gümrük idaresine beyan ederek ithalata konu ticari malların gümrük vergilerini ve katma değer vergisini ödemeli ve ileride doğabilecek idari para cezalarına ve kovuşturmalara karşı kendisini korumalıdır.
Saygılarımla,
Aday Meslek Mensubu Ramazan HEPEROL
Kaynakça:
3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.3065.pdf (erişim tarihi: 18.06.2018)
4458 Sayılı Gümrük Kanunu http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4458.pdf (erişim tarihi: 18.06.2018)
