ÖDENMEYEN SGK PRİMLERİ GİDER YAZILABİLİR Mİ?
Gelir Vergisi Kanunun 40/2. maddesi uyarınca işyerinde çalışan
hizmetli ve işçilerin sigorta primleri ve emekli aidatı safi kazancın tespit edilmesi
sırasında indirim konusu yapılmaktadır. Hangi tür giderlerin kurum kazancın
tespitinde gider olarak kayıtlara yazılacağı konusu ise GVK’nun 40. maddesinde belirtilmiş bulunmaktadır.
Kurumlar vergisi mükellefleri kanunen kabul edilmeyen giderleri beyannamelerinde ticari kara ekleyerek yasanın hükümlerini yerine getirmektedirler. Gelir vergisi mükellefleri ise bu işlemi “ticari kardan mali kara ulaşmak için yapılan hesaplamayı gösteren bildirim” üzerinden yapmaktadırlar. İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler, dönem sonunda ödenmeyen sigorta primlerini defterlerinin giderler toplamından indirmek şartıyla ödenmemiş olan sigorta primlerini ticari ve mali karın belirlenmesi sırasında dikkate almayıp, sonraki yıllarda ödeme yapmaları durumunda yeniden gider olarak kayıt altına almaları gerekmektedir.
SSK priminin gider olarak dikkate alınabilmesi için, bu primlerin Sosyal Sigortalar
Kurumu’na fiilen ödenmiş olması gerekmektedir. Bu nedenle, sigorta primleri,
dönemine ve ait olduğu yıla bakılmaksızın fiilen ödendiği tarihte gider yazılacaktır.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, SSK priminin gider olarak dikkate alınabilmesi için,
bu primlerin Sosyal Sigortalar Kurumu’na fiilen ödenmiş olması gerektiğinden,
sigorta primleri, dönemine ve ait olduğu yıla bakılmaksızın (taksitlendirilerek
ödenmesi halinde ödenen taksit tutarlarından prim aslı kadarının) fiilen ödendiği
tarihte gider yazılması mümkündür. Sosyal Sigortalar Kurumuna ödenen, idari para
cezaları ile ödenen gecikme zamlarının kurum kazancının tespitinde gider olarak
dikkate alınması mümkün değildir.
Ödenmeyen sigorta primlerini ödemenin yapıldığı yılda mali karın tespitinde
“indirim” olarak dikkate alabilmek için, ilgili olduğu dönemde ticari kazancın
tespitinde indirilmiş ve mali kara ilave edilmiş olmalıdır. Ticari kazançta dönemsellik
ilkesi ve tahakkuk esası geçerli olduğu için ödenmeyen sigorta primleri kazancın
tespitinde gider olarak dikkate alınacaktır. Bu durum tek düzen muhasebe
sisteminin de bir gereğidir. Bu bakımdan mali kara ilişkin düzenlemeler beyanname
üzerinde yapılmalıdır.
Süresi içinde ödenmeyen prim ve diğer alacaklarının tahsilinde, 6183 sayılı kanunun ilgili madde hükümleri uygulanmaktadır.[1]
Konuyla ilgili İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilen konu hakkındaki bir özelgede; “sigorta primlerinin vadesinde ödenmemesi nedeniyle ilgili mevzuat gereğince ödenen gecikme zamlarının kayıtlara gider olarak yazılması mümkün değildir. Zira gider kaydı yönünden bunların 6183 sayılı kanun uyarınca ödenen gecikme zammından bir farkı yoktur”, denilmektedir.[2]
KVK’nun 6. maddesinde “Safi kurum kazancının tespitinde GVK’nun ticari kazanç hakkındaki hükümleri uygulanır.” denmektedir.
Bunlara ek olarak 5510 Sayılı Sosyal Güvenlik Kanunu’nun 88. Maddesinde 11. Fıkrasında “Kuruma fiilen ödenmeyen prim tutarlarının gelir ve kurumlar vergisi uygulamasında gider yazılamayacağı” ifade edilmektedir.
SGK primleri ödenmiş olsun olmasın ilgili dönem itibari ile tahakkuk etmiş olmalıdır. Dolayısı ile ticari karın tespitinde ve tek düzen hesap planı uygulaması açısında SGK primlerinin ilgili gider hesaplarına borç ödenecek primlerin ise “361 ÖDENECEK SOSYAL GÜVENLİK PRİMLERİ” hesabına alacak olarak kaydedilmesi gerekmektedir.
Ödenmeyen SGK primlerinin gider olarak yazılması mümkün değildir. Her ne kadar tahakkuk esası ve dönemsellik ilkesine göre ticari karın tespitinde gider unsuru olarak dikkate alınsa da kurumlar veya gelir vergisi beyannamelerinde vergi matrahına dahil edilmektedir. Ödendiği dönemin kurumlar veya gelir vergisi beyannamesinde vergi matrahından indirilmektedir.
[1] 6183 sayılı AATUHK’nun 51., 102. ve 106 md. hükümleri.
[2] Maliye Bakanlığının, 06.01.2006 tarih, 444 sayılı özelgesi.
Eda KAYA
S.M.Mali Müşavir
İşletme Bilim Uzmanı
