İş Yeri Tehlike Sınıfı Nedir? Doğruluğu Nasıl Teyit Edilir?
Değerli Arkadaşlar,
30 Haziran 2012 Tarihinde 28339 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun 3. Maddesinde; Tehlike: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyelini,
Tehlike sınıfı ise: İş sağlığı ve güvenliği açısından, yapılan işin özelliği, işin her safhasında kullanılan veya ortaya çıkan maddeler, iş ekipmanı, üretim yöntem ve şekilleri, çalışma ortam ve şartları ile ilgili diğer hususlar dikkate alınarak işyeri için belirlenen tehlike grubunu ifade eder.” şeklinde tanımlanmıştır.
İşyeri tehlike sınıflarının tespit edilmesinde, o iş yerinde yapılan asıl iş dikkate alınır. Asıl işten kasıt ise, işyerleri ve işletmelerin faaliyet alanlarını ve en önemlisi tehlike sınıflarını belirleyen Nace Kodudur.
Avrupa Birliğine uyum çalışmaları kapsamında ülkemizde de 2013 yılından itibaren “Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması” anlamına gelen altı haneli Nace Kodları kullanılmaktadır. Altı haneli Nace Kodlarının ilk iki rakamı genel faaliyet sınıflandırmasını, son dört rakamı ise alt faaliyet sınıflandırmasını belirtir. Ayrıca Nace Kodları, İşyeri Sicil Numarası içerisinde yer alarak işyerinin tehlike sınıfının tespitinde kullanılmaktadır.
Örneğin Nace Kodu 461901 olan bir iş yerini ele alacak olursak;
| 46 | Toptan ticaret (Motorlu kara taşıtları ve motosikletler hariç) | İlk İki rakam Genel Faaliyet sınıflandırmasını |
| 461901 | Çeşitli malların bir ücret veya sözleşmeye dayalı olarak toptan satışını yapan aracılar | Son Dört rakam ise, Alt Faaliyet sınıflandırmasını ifade eder |
| İŞYERİ SİCİL NO | ||||||||
| Mahiyet Kodu | İşkolu Kodu | Ünite Kodu | Sıra Numarası | İl Kodu | İlçe Kodu | Kontrol Numarası | Alt İşveren Numarası | Sgm Numarası |
| 2 | 4619 | 03-03 | XXXXXXX | 034 | 05 | 86 | 0 | 003 |
Görüldüğü gibi Sgk Sicil Numarası içerisinde yer alan İşkolu Kodu, Nace rakamımızın ilk dört rakamını oluşturmaktadır.
29 Mart 2013 Tarihinde 28602 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNE İLİŞKİN İŞYERİ TEHLİKE SINIFLARI TEBLİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ ekinde (https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/03/20130329-4.htm) İşyeri Tehlike Sınıfları listesi yayımlanmıştır.
Aşağıda yer aldığı gibi örnek işyerimizin Tehlike Sınıfı “Az” olarak tanımlanmıştır.
| İŞYERİ TEHLİKE SINIFLARI LİSTESİ | ||
| NACE Rev.2_Altılı Kod | NACE Rev.2_Altılı Tanım | Tehlike Sınıfı |
| 46.19.01 | Çeşitli malların bir ücret veya sözleşmeye dayalı olarak toptan satışını yapan aracılar | Az Tehlikeli |
Sonuç olarak Nace Kodları sadece vergi mükellefiyeti açmak için kullanılan bir kod olmamalı aynı zamanda İşyerinin ve faaliyet alanının tehlike derecesini belirlemede (az tehlikeli, tehlikeli ve çok tehlikeli), yargılamalarda, uyuşmazlıklarda, yasaların gerektirdiği ve sosyal güvenlik ile ilgili tüm alanlarda ve özellikle bordrolamalarda -ki Kısa Vadeli Sigorta Kolları Prim Tarifesinde, “Bir işin normal yüzdelik prim oranı, dahil olduğu tehlike sınıfının 2’ye bölümü sonucunda bulunacak rakama, 0,5 değerinin eklenmesi suretiyle bulunur.” İfadesinden anlaşılacağı üzere işyeri tehlike sınıfının doğru tespit edilmesi için son derece önemlidir.
Saygılarımla,
Mali Müşavir Fatih GENÇ
