Muhasebe Bilenler Topluluğu’nun Değerli Takipçileri Gecikme Zammı Ve Gecikme Faizi kavramları çok karıştırılıp birbirlerinin yerine kullanılacakları düşünülse de aslında tamamen farklı kavramlardır.
Konunun daha net anlaşılabilmesi için öncelikle her iki kavramında tanımını ayrı ayrı yapalım.
Gecikme Zammı ; Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 51.maddesinde düzenlenmiştir.
Bu kanuna göre ; Süresi içerisinde tahakkuk etmiş ancak ödeme süresi içerisinde ödenmeyen vergilerin vade tarihinden ödeme tarihine kadar geçen süre için her ay ve ay kesirleri için belli oranda hesaplanan bir alacaktır.
Gecikme Faizi ; Vergi Usul Kanunu’nun 112.maddesinde düzenlenmiştir.
Süresi içerisinde tahakkuk ettirilmeyen vergiler için sonradan yapılan ikmalen,resen ya da idarece tarhiyatlarda, verginin normal vade tarihinden son yapılan tarhiyatın tahakkuk tarihine kadar hesaplanan bir alacaktır.
Gecikme Faizinin daha iyi anlaşılabilmesi için ikmalen, resen ve idarece tarhiyatların ne olduğunu kısaca açıklayalım :
İkmalen Tarhiyat : İkmalen tarh, daha önce bir vergi süresi içerisinde hesaplanıp beyan edilip tahakkuk edildikten sonra bu vergiye ilişkin olarak ortaya çıkan ve defter,kayıt ve belgelerle veya kanuni ölçülerle tespit edilen bir matrah veya matraha ilişkin bir fark üzerinden alınacak verginin tekrar hesaplanmasıdır.
Resen Vergi Tarhı : Verginin matrahının tamamen veya kısmen defter,kayıt ve belgelere veya kanuni ölçüler üzerinden tespit edilme imkanı olmayan durumlarda, takdir komisyonlarınca belirlenen veya vergi inceleme elemanlarınca vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden verginin tarh olunmasıdır.
İdarece Tarh ; İkmalen veya Resen tarh sebepleri dışında kalan durumlarda mükelleflerin vergi kanunlarıyla belirlenen zamanlarda müracaat etmemeleri veya aynı kanunlarda kendilerine yüklenen mecburiyetleri yerine getirmemeleri sebebiyle zamanında tarh edilemeyen verginin kanunca belirli matrahlar üzerinde idarece tarh edilmesidir.
Gecikme Zammı ile Gecikme Faizi Arasındaki Ayırt Edici Farklar ;
1) Gecikme Zammı, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 51.maddesinde düenlenmiştir.
Gecikme Faizi, Vergi Usul Kanunu’nun 112.maddesinde düzenlenmiştir.
2) Gecikme Zammı, kesinleşmiş ve vadesi geçmiş tüm alacaklara uygulanır.
Gecikme Faizi, İkmalen, resen ya da idarece tarh edilen vergiler için uygulanır.
3) Gecikme Zammı, tahakkuk etmiş ve vadesi geçmiş kamu alacaklarına uygulanır.
Gecikme Faizi, Tarhiyat gecikmesi nedeniyle tahakkuk etmemiş vergilere uygulanır.
4) Gecikme Zammı, tahsil aşamasında vade tarihinden ödeme tarihine kadar uygulanır.
Gecikme Faizi, Tahakkuk aşamasında normal vade tarihinden tahakkuk tarihine kadar uygulanır.
5) Gecikme Zammı, Aylık olarak veya ay kesirleri için günlük olarak hesaplanır.
Gecikme Faizi, Tam aylar dikkate alarak hesaplanır.
6) Gecikme Zammı, Vergi ziyaı cezasına uygulanır.
Gecikme Faizi, Vergi ziyaı cezasına uygulanmaz.
Saygılarımla
S.M.Mali Müşavir
Biray SERBEST GÜLER
