DİĞER ÜCRET GELİRLERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ HUSUSUNDA ÖZELLİKLİ DURUMLAR
193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununa göre Ücretler GERÇEK ÜCRETLER ve DİĞER ÜCRETLER Olmak Üzere 2 Şekilde Vergilendirilmektedir.
GERÇEK USULDE ELDE EDİLEN Ücret Gelirlerinin Vergilendirilmesi Tevkifat Usulü veya Yıllık Beyanname Verilmesi Yöntemiyle Yapılmaktadır.
DİĞER ÜCRET GELİRLERİ ELDE EDENLER KİMLERDİR
Gelir Vergisi Kanunu’nun 64’üncü Maddesine Göre DİĞER ÜCRETLİ Kapsamında Sayılan Hizmet Erbapları Aşağıdaki Gibidir.
–Kazançları BASİT USULDE TESPİT EDİLEN Ticaret Erbabı Yanında ÇALIŞANLAR,
– ÖZEL Hizmetlerde Çalışan ŞOFÖRLER,
– ÖZEL İNŞAAT Sahiplerinin Ücretle Çalıştırdığı İNŞAAT İŞÇİLERİ,
– GAYRİMENKUL Sermaye İradı Sahibi YANINDA ÇALIŞANLAR,
– GERÇEK ÜCRETLERİNİN Tespitine İmkân Olmaması Nedeniyle, Danıştay’ın Olumlu Görüşü ve
HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞINCA Bu Kapsama Alınanlar.
**Diğer Ücretler İçin Yıllık Beyanname Verilmez, Diğer Gelirler Nedeniyle Beyanname Verilmesi Halinde de Bu Gelirler Beyannameye Dahil Edilmez. “
**Diğer Ücretliye Ödenen Ücret Tutarları Gerçek Usulde Gelir Vergisi Tevkifatına Tabi Tutulmadığından, İşverenlerce Muhtasar Beyanname Verilmez.
**Vergi Usul Kanunu’nun 238’inci Maddesine Göre Diğer Ücret Üzerinden Vergiye Tabi Hizmet Erbabına Yapılan Ücret Ödemeleri İçin Ücret Bordrosu Düzenlenmez.
Diğer Ücretlilerin, Gelir Vergisi Kanununun;
-32’nci Maddesinde Yer Alan ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİNDEN,
-31’inci Maddesinde Yer Alan ENGELLİLİK İNDİRİMİNDEN,
-63’üncü Maddesinde Yer Alan SİGORTA PRİMİ, ŞAHIS/HAYAT SİGORTA PRİMLERİ VE SENDİKA AİDATLARI Gibi İndirimlerden, Yararlanması Mümkün Değildir.
DİĞER ÜCRET GELİRİ ELDE EDENLERİN İŞE BAŞLAMA BİLDİRİMLERİ
Diğer Ücret Kapsamına Giren Ücret Geliri Elde Eden Hizmet Erbabının Mükellefiyet Tesisinde Dilekçe Ekinde Aşağıdaki Belgeler ile Başvuru Yapması Gerekmektedir.
–Kimlik Kartı, (Yabancılarda Pasaportun Noter Onaylı Örneği Ya Da Vergi Dairesi Yetkililerine Onaylatmak Üzere Aslı ve Fotokopisi,
-İşverenden Alınan İş Bildirimi (İş Bildiriminde İşverenin Adı, Soyadı, Bağlı Olduğu Vergi Dairesi Adı , Vergi Kimlik Numarası yada T.C Kimlik Numarası, Adresi ve İmzası Bulunmalıdır.)
Doldurulan Karneyi Vergi Dairesine İbraz Etmeleri veya Değişikliği Karneye İşaret Ettirme Süresi, İşe Başlama veya Değişikliğin Meydana Geldiği Tarihten İtibaren 1 Aydır.
Mükellefiyet Tesisi Yapılan Hizmet Erbabına Vergi Dairesince Vergi Karnesi Verilir.
Vergi Karnesi Alan Diğer Ücretliler Almış Oldukları Vergi Karnelerini, İşin Devam Ettiği Sürece Muhafaza Ederler.
DİĞER ÜCRET GELİRLERİNİN VERGİLENDİRME DÖNEMİ VE ÖDEME ZAMANLARI
VERGİLENDİRME DÖNEMİ
Hizmetin İfa Olunduğu Aynı TAKVİM YILIDIR.
Önceden Beri İşe Devam Edenlerde Hizmetin İfa Edildiği Takvim Yılının 2. Ayında,
Takvim Yılı İçinde İşe Başlanması Halinde, İşe Başlama Tarihinden İtibaren Bir Ay İçinde Tarh Edilip Tahakkuka Bağlanır.
Tarh Zamanlarının Sona Ermesinden Önce Memleketi Terk Etmesi Halinde, Memleketi Terk Tarihinden Önce 15 Gün İçinde Verginin Tarh Edilerek Tahakkuka Bağlanması Gerekmektedir.
Diğer Ücretlerde Ödenecek Gelir Vergisi, Mükellefin İkametgahının Bulunduğu Yerdeki Vergi Dairesince Tarh Edilir.
ÖDEME ZAMANLARI
–Önceden İşe Devam Edenlerde Yıllık Verginin Yarısı Takvim Yılının 2.Ayında (1-28 Şubat 2019) Diğer Yarısı İse 8. Ayında (1-31 Ağustos 2019),
-Takvim Yılının 1.Yarısı İçinde İşe Başlayanlarda, Yıllık Verginin Yarısı Verginin Karneye Yazıldığı Ayda, Diğer Yarısı Takvim Yılının 8. Ayında (Ağustos/2019)
-Takvim Yılının 2. Yarısı İçinde İşe Başlayanlarda ise Verginin Karneye Yazıldığı Ayda, Ödenmesi Gerekmektedir.
Diğer Ücretlerde Ödenecek Gelir Vergisi, Mükellefin İkametgahının Bulunduğu Yerdeki Vergi Dairesince Tarh Edilir.
DİĞER ÜCRET GELİRLERİNDE VERGİ MATRAHININ TESPİTİ VE HESAPLANMASI
Gelir Vergisi Kanunu’nun 64’üncü Maddesine Göre, Hizmet Erbabının Safi Ücretleri Takvim Yılı Başında Geçerli Olan Ve Sanayi Kesiminde Çalışan 16 Yaşından Büyük İşçiler İçin Uygulanan Asgari Ücretin Yıllık Brüt Tutarının % 25’idir.
ÖRNEĞİN ; 2019 Takvim Yılı Başında İşçiler İçin Uygulanan Asgari Ücretin Aylık Brüt Tutarı 2.558,40 TL Olarak Belirlenmiştir.
Takvim Yılı İçinde İşe Başlayan Diğer Ücret Sahiplerinin Vergi Matrahı; Yıllık Diğer Ücret Matrahından, İşe Başlama Ayı Hariç Tutulmak Suretiyle, O Yılın Sonuna Kadarki Aylara İsabet Eden Miktardır.
Takvim Yılının 1. Yarısı İçinde İşini Bırakan Diğer Ücret Sahipleri ,Takvim Yılının 2. Yarısı Girmeden Haber Verdikleri Takdirde 2. Taksite İsabet Eden Vergileri Terkin Olunur.
Örnek 1: Basit Usulde Mükellef Olan FATİH Bey’in Yanında Çalışan Diğer Ücretli Hizmet Erbabı MEHMET Bey’in 2019 Yılındaki Safi Ücret Tutarı (Vergi Matrahı) Ve Ödeyeceği Gelir Vergisinin Hesaplanması Aşağıdaki Şekilde Hesaplanacaktır.
| 2019 Takvim Yılı Başında İşçiler İçin Uygulanan Asgari Ücretin Aylık Brüt Tutarı | 2.558,40 TL |
| 2019 Takvim Yılı Başında Geçerli Olan Asgari Ücretin 12 Aylık Brüt Tutarı ( 2.558,40 TL X 12 = ) | 30.700,80 TL |
| Safi Ücret Tutarı ( 30.700,80 X %25= ) | 7.675,20 TL |
| Yıllık Vergi Matrahı | 7.675,20 TL |
| Hesaplanan Vergi Tutarı ( 7.675,20 X %15 ) | 1.151,28 TL |
| 1. Taksit Tutarı ( ŞUBAT / 2019 ) ( 1.151,28 / 2 = ) | 575,64 TL |
| 2. Taksit Tutarı ( AĞUSTOS / 2019 ) | 575,64 TL |
Diğer Ücretli Bay MEHMET Bey’in 2019 Yılı Şubat Ayında Vergi Karnesine Kaydettireceği Yıllık Vergi Tutarı 1.151,28 TL Olup, Bu Tutarın 2 Eşit Taksitte Ödemesi Gerekmektedir.
Örnek 2: Berberlik Faaliyetinden Dolayı Basit Usulde Mükellef Olan SEVGİ Hanım’ın Yanında 15 Mart 2019 Tarihinden İtibaren Diğer Ücretli Olarak Çalışmaya Başlayan PELİN Hanım’ın 2019 Yılındaki Safi Ücret Tutarı (Vergi Matrahı) Ve Ödeyeceği Gelir Vergisinin Hesaplanması Aşağıdaki Şekilde Olacaktır.
| 2019 Takvim Yılı Başında İşçiler İçin Uygulanan Asgari Ücretin Aylık Brüt Tutarı | 2.558,40 TL |
| 2019 Takvim Yılı Başında Geçerli Olan Asgari Ücretin 9 Aylık Brüt Tutarı ( 2.558,40 TL X 9 = ) | 23.025,60 TL |
| Safi Ücret Tutarı ( 23.025,60 X %25= ) | 5.756,40 TL |
| Yıllık Vergi Matrahı | 5.756,40 TL |
| Hesaplanan Vergi Tutarı ( 5.756,40 X %15 ) | 863,46 TL |
| 1. Taksit Tutarı ( MART / 2019 ) ( 863,46 / 2 = ) | 431,73 TL |
| 2. Taksit Tutarı ( AĞUSTOS / 2019 ) | 431,73 TL |
**** Örnekteki Diğer Ücretlinin Gelir Vergisi, İşe Başladığı Mart 2019 Ayı Hariç Olmak Üzere Nisan Ayından İtibaren Kalan 9 Ay Üzerinden Hesaplanacaktır. PELİN Hanımın Mart 2019 Ayında Vergi Karnesine Kaydettireceği Vergi Tutarının 1. Taksiti Verginin Karneye Yazıldığı Mart / 2019 Ayında, 2. Taksiti ise Ağustos /2019 Ayında Ödenecektir.
Örnek 3: 10 Şubat 2019 Tarihinde Kendi Arsası Üzerinde Özel İnşaata Başlayan FAHRİ Bey’in Yanında Diğer Ücretli Olarak İşe Başlayan KAZIM Bey, Gelir Vergisini Şubat Ayında Tarh Ettirdikten ve 1. Taksit Tutarını Ödedikten Sonra Nisan/2019 Ayında İşi Bırakmış ve Bu Durumu Mayıs Ayında Vergi Dairesine Bildirmiştir. KAZIM Bey’in 2019 Yılındaki Safi Ücret Tutarı (Vergi Matrahı) Ve Ödeyeceği Gelir Vergisinin Hesaplanması Aşağıdaki Şekilde Yapılacaktır.
| 2019 Takvim Yılı Başında İşçiler İçin Uygulanan Asgari Ücretin Aylık Brüt Tutarı | 2.558,40 TL |
| 2019 Takvim Yılı Başında Geçerli Olan Asgari Ücretin 10 Aylık Brüt Tutarı ( 2.558,40 TL X 10 = ) | 25.584,00 TL |
| Safi Ücret Tutarı ( 25.584,00 X %25= ) | 6.396,00 TL |
| Yıllık Vergi Matrahı | 6.396,00 TL |
| Hesaplanan Vergi Tutarı ( 6.393,00 X %15 ) | 959,40 TL |
| 1. Taksit Tutarı ( ŞUBAT / 2019 ) ( 959,40 / 2 = ) | 479,70 TL |
****KAZIM Bey’in Şubat 2019 Ayında Vergi Karnesine Kaydettirdiği Vergi Tutarının İlk Taksiti Verginin Karneye Yazıldığı Şubat/2019 Ayında Ödenmesi Gerekecektir. 1. Takside İsabet Eden Vergisi; Çalışılan Aya İsabet Eden Kısım Değil, 1. Taksit Tutarının Tamamı Olan 479,70 TL Olacaktır. KAZIM Bey’in Nisan / 2019 Ayında İşi Bırakmış Olduğundan Adına Tarh Edilen 2019 Yılı Diğer Ücret Gelir Vergisinin 2. Taksitine İsabet Eden 479,70 TL’lik Vergi (Ağustos/2019 Ayında Ödenecek Olan Vergi) Vergi Dairesince Terkin Edilecektir.
DİĞER ÜCRETLİ ÇALIŞTIRAN İŞVERENLERİN SORUMLULUĞU
Yanlarında Diğer Ücrete Tabi İşçi Çalıştıranların Belirlenen Süre İçinde Karne Almalarını ve Karnelerinde Yazılı Vergileri Ödemelerini Temin Etmeye Mecburdurlar.
Bu Mecburiyete Uyulmadığı Takdirde;
**Zamanında Karne Almamış veya Vergisini Tarh Ettirmemiş Olan Hizmet Erbabının Vergisi İşveren Adına Tarh Edilir ve Vergi Cezası da Aynı İşveren Adına Kesilerek Tahsil Edilir.
**Vergi Karnesini Zamanında Almış ve Vergisini Tarh Ettirmiş Olan Hizmet Erbabının Zamanında Ödenmemiş Olan Vergisi ve Gecikme Zammı da Yanında Çalıştığı Tespit Edilen İşverenden Tahsil Edilir.
Saygılarımla,
S.M Mali Müşavir
Sibel KAROĞLU
