DENİZ, HAVA VE DEMİRYOLU TAŞIMA ARAÇLARININ, YÜZER TESİS VE ARAÇLARININ TESLİMLERİ, BU ARAÇLARIN İMAL , İNŞA, ONARIM VE TADİLİ OLARAK YAPILACAK TESLİM VE HİZMETLERDE KDV İSTİSNA UYGULAMALARI
Deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarına ilişkin istisna düzenlemesinin yapıldığı 3065 sayılı Kanunun 13’üncü maddesinin ”a“ bendinde belirtildiği üzere;
“Aşağıdaki teslim ve hizmetler vergiden müstesnadır.
- Faaliyetleri kısmen veya tamamen deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının, yüzer tesis ve araçların kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olan mükelleflere bu amaçla yapılan deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının, yüzer tesis ve araçlarının teslimleri, bu araçların imal ve inşası ile ilgili olarak yapılan teslim ve hizmetler ile bunların tadili, onarım ve bakımı şeklinde ortaya çıkan hizmetler ve faaliyetleri deniz taşıma araçları ile yüzer tesis ve araçların imal ve inşası olanlara bu araçların imal ve inşası ile ilgili olarak yapılacak teslim ve hizmetler, …”hükümlerine yer verilmiştir.
Söz Konusu Bent Hükmüne Göre;
– Faaliyetleri kısmen veya tamamen deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının, yüzer tesis ve araçların kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olan mükelleflere; bu araçların teslimi, bu araçlarla ilgili olarak verilen tadil, bakım ve onarım hizmetleri, bu araçların imal ve inşası ile ilgili yapılan teslim ve hizmetler,
– Mükellef olsun veya olmasın faaliyetleri deniz taşıma araçları ile yüzer tesis ve araçların imal ve inşası olanlara bu araçların imal ve inşası ile ilgili olarak yapılan teslim ve hizmetler, KDV’den istisna olup, bu istisna uygulamalarında aşağıdaki şekilde hareket edilmesi uygun görülmüştür.
İstisna uygulaması, deniz, hava ve demiryolu ulaşım ve ticaret filomuzun gelişmesini sağlayacak taşıma araçlarına ilişkin olup, kapsamına; kullanılmaya veya işletilmeye hazır deniz taşıma araçları, yüzer tesisler ve yüzer araçlar ile hava ve demiryolu taşıma araçları (Gemi, Yat, Kotra, Yüzer Platform, Uçak, Helikopter, Lokomotif, Vagon v.b.) girmektedir.
İstisnanın uygulanabilmesi için teslim ve hizmetlerin, esas faaliyet konuları kapsamında yukarıda belirtilen araçları sürekli olarak ticari amaçlarla çeşitli şekillerde işleten veya kiraya veren mükelleflere yapılması şarttır.
İstisna kapsamına giren araçları teslim edenler ile bunların tadil, bakım ve onarımını yapanlar, gerçek usulde KDV mükellefi alıcının bu araçları kiraladığını veya çeşitli şekillerde işlettiğini vergi dairesinden alacağı söz konusu belgelerle tevsik etmeleri şartıyla, işlemlerinde vergi uygulamaz.
Örnek 1 : (A) Turizm A.Ş denizden ve karadan kalkış kabiliyeti olan uçaklar ile turistik taşıma, gezi uçuşları, reklam ve pano çekimi faaliyeti ile iştigal etmektedir. (A)’nın, sürekli olarak iştigal ettiği bu faaliyetlerinde kullanmak üzere iktisap edeceği uçakların (A)’ya teslimin için bağlı olduğu vergi dairesine başvurup (Ek 6A)’daki yazı alarak KDV’den istisna olacaktır.
Örnek 2 : Yat işletmeciliği ile uğraşan mükellef (A), işletmesinde kullanmak amacıyla mükellef (B)’den bir yat satın almaya karar vermiştir. (A), bağlı olduğu vergi dairesine başvurduğunda (Ek 3A)’daki yazı verilecektir. Vergi dairesince verilen istisna yazısının (B)’ye ibrazı üzerine (B), bu satış işleminde KDV uygulamayacaktır.
Örnek 3 : (A), daha sonra işletmesinde kullandığı söz konusu yatı motorunda meydana gelen arızadan dolayı (C) firmasına tamir ettirmiştir. Bu tamir işlemi dolayısıyla, tamiratı yapan (C) KDV uygulamayacaktır. Bu durumda, mükellef (A)’nın tamir hizmeti alımından önce vergi dairesine başvurması halinde, (A)’ya (Ek 3B)’deki yazı verilecektir. Öte yandan (A)’nın söz konusu tamir işlemini bizzat kendisinin yapması halinde, bu amaçla satın alacağı her türlü malzeme (Yedek parça dahil) KDV’ye tabi olacaktır.)
Bu araçların aksam ve parçaları için istisna uygulanmaz. Ancak araçlarda hareket ettirici rol oynayan “Ana Motor’lar”, aracın fonksiyonel bütünlüğünün zorunlu bir unsuru olmaları nedeniyle araçlardan ayrı mütalaa edilemeyeceğinden, bunların teslimi de istisna kapsamındadır.
İSTİSNA UYGULAMASINDAN YARARLANMAK İÇİN YAPILACAK İŞLEMLER
İstisna kapsamında araçları teslim almak veya bunların tadil, bakım ve onarımını yaptırmak isteyenler vergi dairesine başvurmak suretiyle, istisna yazısının hangi deniz, hava veya demiryolu taşıma aracı için alındığının tespitini teminen istisna uygulamasından yararlanılmak istenilen aracın belirleyici bilgileri verilerek, işlemin istisna kapsamına girdiğine dair bir yazı (Ek 6A veya Ek 6B) alarak teslimi ya da tadil, bakım ve onarım hizmetini yapanlara onaylı bir örneğini vereceklerdir. Satıcılar tarafından bu belge 213 sayılı Kanunun muhafaza ve ibraz hükümlerine uygun olarak saklanır ve herhangi bir inceleme sırasında ibraz edilir.
İstisna belgesine dayanarak yapılan mal teslimi ve hizmet ifalarına ilişkin faturalarda KDV gösterilmez. Ayrıca istisna belgesi Tarih ve Numarasına atıf yapılarak 3065 sayılı Kanunun (13/a) maddesi kapsamında istisna uygulandığına ilişkin bir açıklamaya yer verilir.
S.M Mali Müşavir
Sibel KAROĞLU
