SOSYAL MEDYA ÜZERİNDEKİ SATIŞLARDA ESNAF MUAFİYETİ VE SOSYAL GÜVENLİK
Alıcı ve satıcının fiziksel olarak bir araya gelmesini gerektiren klasik pazar yapısı; özellikle 90’lı yılların ortalarından sonra halkın internete erişebilir hale gelmeye başlaması daha sonra mobil cihazların teknik kapasitelerindeki gelişmeler ve internete erişim maliyetlerinin ucuzlaması ile yerini modern piyasanın en önemli ayırt edici özelliği olan temassız ticaretle yeni bir şekle bürünmüştür.
Dünya’nın farklı yerlerinde bulunan potansiyel müşterilere ulaşabilmek için bir yerde fiziksel mağazaya sahip olma gereksinimini ve maliyetlerini yok eden internet, bu yönüyle sermayesi olmayan veya görece az bir sermayeye sahip olan kişilerin de etkin şekilde ekonomiye katılmasını ve faaliyette bulunmasını sağlamıştır.
Bu yazımda birey olarak ekonomik özgürlüğünü kazanabilmek, aile ekonomisine destek sağlamak ve ek gelir elde etmek için instagram, snapchat ve facebook gibi sosyal medya platformları üzerinde ürettiği el işi ürünlerin satışını yapanların vergi ve sosyal güvenlik yükümlülüklerini ele alacağız.
Bu yazıyı yazma amacım, ürettiği el işi ürünleri sosyal medya üzerinde satışını yapmak isteyen bir yakınımın bu konuyu danışması ve aslında bu konu ile ilgili yeterli mesleki bilgiye sahip olmadığımı farketmemdir. Ayrıca bu konuda kapsamlı bir mesleki incelemenin de olmamasından dolayı bu yazıyı hazırlamaya gerek gördüm. Araştırmamın sonuçlarını toplum ile paylaşarak artı değer yaratmanın manevi tatminini şimdiden yaşamaktayım.
Genel olarak gelirin vergilendirmesi 193 sayılı gelir vergisi kanununun kapsamına girmekle birlikte, el işi ürünlerin internet üzerinden satışına kanun koyucu bir takım vergisel muafiyetler getirmiştir. Bu muafiyetlikle yıllık gelir vergisi beyannamenize, vergisel bildirimlerde bulunmanıza ve gelir vergisi ödemenize gerek bulunmamaktadır. Tabi bu muafiyetten yararlanabilmek için aşağıdaki şartları topluca sağlamak gerekir.
1- Esnaf Muaflığından Yararlanabilmem İçin Şartlar Nelerdir?
- El işi ürünlerinizi üretirken sanayi tipi veya seri üretim makineleri kullanmamalısınız. Ev tipi makineler kullanmak muafiyetten yararlanmanıza engel değildir.
- Aile bireyleri dışında dışarıdan iş gücü temin etmemelisiniz.
- Bir işyeri açmamalısınız.
- Gerçek usulde gelir vergisi mükellefiyetiniz bulunmamalıdır.
- Bu faaliyetlerinden elde ettiğiniz yıllık geliriniz asgari ücretin brüt yıllık tutarını aşmamalıdır.
- İnternet ve muafiyet sağlanan diğer satış kanallarını beraber kullanıyorsanız tutarın tespitinde sadece internet satışlarınızı dikkate almalısınız. Muafiyet tanınan diğer satış kanallarınızdan elde ettiğiniz gelirler için herhangi bir tutar kısıtlaması yoktur.
- Eğer internet üzerinden elde ettiğiniz gelirler asgari ücretin yıllık brüt tutarını aşarsa takip eden yıl gelir vergisi mükellefiyetinizi tesis ettirmelisiniz.
2- Esnaf Muafiyetinden Yararlanabilmek için Nereye Başvurmalıyım?
Esnaf muafiyetinden yararlanabilmek için iki yol bulunmaktadır. Birincisi esnaf ve sanatkarlar odasına kayıt olduktan sonra belediyeden “esnaf muaflığı belgesi” alabileceğiniz gibi ikinci yol olarak vergi dairesine doğrudan başvurarak “esnaf vergi muafiyeti” belgesi de alabilirsiniz.
3- Fatura Düzenlemek Zorunda Mıyım?
Esnaf muaflığı belgesi veya esnaf vergi muafiyeti belgesi sahibi olanların herhangi bir fatura düzenleme yükümlüğü yoktur. Eğer gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine satış yapmak isterseniz onların sizin adınıza gider pusulası düzenlesi gerekir. Gider pusulasını siz değil, alıcınız düzenler ve siz imzalarsınız.
4- Sosyal Medya Üzerinden Yaptığım Satışlar İçin E-Arşiv veya E-Fatura Düzenlemek Zorunda Mıyım?
509 nolu Vergi Usül Kanunu Tebliği’ne göre satışlarınız 5.000.000 TL tutarı geçmediği sürece e-fatura veya e-arşiv fatura düzenleme yükümlülüğünüz yoktur.
5- ETBİS Diye Bir Şeyden Bahsediyorlar, Sosyal Medya Hesabımı Bir Yere Kaydettirmem Gerekiyor Mu?
Elektronik ticaret bilgi sistemi ve bildirim yükümlülükleri hakkında tebliğ’in 5. maddesine göre kendilerine ait olmayan elektronik ticaret ortamında faaliyet gösterenler için ETBİS bildirim yükümlülüğü yoktur. Bundan dolayı sosyal medya hesaplarınızı herhangi bir yere kaydettirmenize gerek yoktur.
6- Sosyal Medya Üzerinden Yaptığım Satışlar Üzerinden SGK (Bağkur) Primi Ödememe Gerek Var Mı?
Bunun için iki yol var. Eğer 2 numaralı başlıkta belirttiğimiz esnaf muaflığı belgesi” ile muafiyetten yararlanmak isterseniz esnaf ve sanatkarlar odasına kaydolmanız gerektiği için 5510 sayılı kanunun madde 6 esnaf ve sanatkarlar siciline kaydı sigortalı sayılma kapsamında olduğu için prim ödemek zorunda kalırsınız ve kaydın ertesi gününden itibaren prim borcunuz tahakkuk etmeye başlayacaktır. Diğer yol ise doğrudan vergi dairesine dilekçe ile başvurup “esnaf vergi muafiyeti” belgesini alırsanız herhangi bir oda kaydı gerekmekdiği için sigortalı sayılmazsınız ve herhangi bir prim borcu ödemek zorunda kalmazsınız.
7- Esnaf Vergi Muafiyeti Belgem Varken İsteğe Bağlı Sigortalılığa Başvurabilir Miyim?
Evet, ihtiyaç duymanız durumunda isteğe bağlı sigortalılığa başvurup kendinizi sosyal güvenlik çatısı altında korumaya alabilirsiniz. Dilekçenizin kuruma ulaştığı günün ertesi gününden itibaren prim borçlarınız işler.
8- Hem Bir İşyerinde Çalışıp Hem Ek Gelir Olarak Sosyal Medya Üzerinden El İşi Ürünlerimi Satabilir Miyim?
Evet, “Esnaf muaflık belgesi” veya “Esnaf Vergi Muaflığı” belgesine sahip olan ve bir işyerinde hizmet akdine tabi olarak çalıştıkları günler için prim ödeyenler kişiler de sosyal medya üzerinde el işi ürünlerini satarak muafiyetten yararlanabilir.
Sonuç:
Ekonomik bağımsızlığını elde etmek, aile ekonomisine destek olmak ve ek gelir sağlamak isteyen herkes belediyelerden “esnaf muaflığı belgesi” veya yerleşim yeri vergi dairesinden “esnaf vergi muafiyeti” belgesi alarak sosyal medya üzerinde el işi ürünlerini satarak ekonomiye etkin katılım sağlayabilir.
Aday meslek mensubu
Ramazan Heperol
Görüş ve önerileriniz için: ramazanheperol@gmail.com
KAYNAKÇA:
- 193 Sayılı gelir vergisi kanunu
- 15 Mart 2019 7162 Sayılı gelir vergisi tebliği
- Vergi usül kanunu genel tebliği 509
- 303 sayılı gelir vergisi tebliği
- 7162 sayılı gelir vergisi kanunu ve bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanun
- 5510 Sosyal sigortalar ve genel sağlık sigortası kanunu madde 4 ve 6
- 6563 sayılı elektronik ticaretin düzenlenmesi hakkında kanun
- Elektronik ticaret bilgi sistemi ve bildirim yükümlülükleri hakkında tebliğ madde 5
https://tr-tr.facebook.com/muhasebebilenlertoplulugu
