ETBİS (ELEKTRONİK TİCARET BİLGİ SİSTEMİ) NEDİR?
ETBİS; Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından oluşturulan ve hizmet sağlayıcılar ile aracı hizmet sağlayıcıların kayıt altına alınması ve e-ticaret verilerinin toplanarak işlenmesi ve istatiksel verilere dönüştürülmesi amacını güden bir bilgi sistemidir.
İnternetten alışveriş yapan tüketicileri korumak ve elektronik ortamda satış yapan kurumları kayıt altına almak amacıyla 11 Ağustos 2017 tarihinde resmi gazetede yayınlandıktan sonra yürürlüğe giren “Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi ve Bildirim Yükümlülükleri Hakkında Tebliğ” 1 Aralık 2017 tarihinden itibaren uygulanmaya başladı. Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi (ETBİS) olarak adlandırılan bu platform üzerine, tüm e-ticaret firmalarının kayıt yaptırması bu ETBİS tebliğ ile zorunlu hale gelmiştir.
Anılan tebliğin tanımlar kısmında ETBİS; “Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi (ETBİS): Hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcıların kayıt altına alınması, elektronik ticaret verilerinin toplanması, bu verilerin işlenerek istatistiki bilgilerin üretilmesi amacıyla Bakanlık tarafından oluşturulan ve bu Tebliğ kapsamında kayıt ve bildirim yapılabilmesine imkan sağlayan bilgi sistemi” olarak tanımlanmıştır.
Tebliğde Elektronik Ticaret; “Fizikî olarak karşı karşıya gelmeksizin, elektronik ortamda gerçekleştirilen çevrim içi iktisadî ve ticari her türlü faaliyeti,” diye tanımlanmaktadır.
ETBİS Ağ üzerinde mal veya hizmet satışına yönelik sözleşme yapılmasını veya sipariş verilmesini sağlayan e-ticaret firmalarının bu platforma kayıt yaptırarak, şirketlerini ETBİS platformunda göstermeleri gerekiyor.
E-Ticaret, herhangi bir ürün ya da hizmet için, çeşitli ödeme yöntemleriyle bir internet sitesi üzerinden ticaret yapmanızı veya sipariş vermenizi sağlayan bir alışveriş yöntemidir.
ETBİS, Türkiye üzerindeki e-ticaret firmalarını kayıt altına alarak, tüketicilerin internet üzerinden güvenli bir şekilde alışveriş yapmalarını sağlamayı amaçlıyor. Bunun yanı sıra e-ticaret sektörüne yönelik istatistiklerin toplanması ve internet üzerindeki sahtecilikler ile kayıt dışılığın önüne geçmek de ETBİS ile amaçlanıyor.
Bu platform sayesinde vatandaşlar, e-ticaret firmaları hakkında bilgi edinerek, daha güvenli bir şekilde de alışveriş yapmaya devam edebilecekler.
İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan firmalar, “www.eticaret.gov.tr” adresi üzerinden kayıt işlemlerini tamamlayabilirler.
ETBİS; Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından oluşturulan ve hizmet sağlayıcılar ile aracı hizmet sağlayıcıların kayıt altına alınması ve e-ticaret verilerinin toplanarak işlenmesi ve istatiksel verilere dönüştürülmesi amacını güden bir bilgi sistemidir.
11 Ağustos 2007 yılında Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren “ETBİS (Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi) ve Bildirim Yükümlülükleri Hakkında Tebliğ” ile hizmet sağlayıcılar ile aracı hizmet sağlayıcılara yıl sonuna kadar bu sisteme kaydolma ve bildirimde bulunma zorunluluğu getirilmiştir.
Bu tebliğ, sadece internet üzerinden hizmet ve ürün satışına yönelik sözleşme yapılması ve sipariş verilmesini sağlayan aracı hizmet sağlayıcıları kapsar. Bu tebliğ, tüm e-ticaret yapan şirketleri kapsamaktadır. Ancak, telefonla satış, kısa mesaj ve elektronik posta gibi kişisel iletişim araçları ile yapılan elektronik ticareti kapsamamaktadır.
I- ETBİS KAYIT YAPTIRMASI ZORUNLU OLANLAR
Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi ve Bildirim Yükümlülükleri Hakkında Tebliğinin 5. Maddesine göre ETBİS’e kayıt yaptırmak zorunda olanlar aşağıdaki gibidir.
1- E-ticaret ortamında faaliyet gösteren hizmet sağlayıcılar,
2- Aracı hizmet sağlayıcılar,
3- Yurtiçinde yerleşik olup, yurtdışında bir aracı hizmet sağlayıcı üzerinden sipariş alıp, sözleşme yapan sağlayıcılar gelir.
Tebliğe göre ;
Hizmet sağlayıcı: Elektronik ticaret faaliyetinde bulunan gerçek ya da tüzel kişileri,
Aracı hizmet sağlayıcı: Başkalarına ait iktisadî ve ticari faaliyetlerin yapılmasına elektronik ticaret ortamını sağlayan gerçek ya da tüzel kişileri
Elektronik ticaret ortamı: Elektronik ticaret faaliyetinde bulunulan internet sitesi, mobil site veya uygulama gibi platformları,
II- ETBİS E KAYIT OLMA ZORUNLULUĞU BULUNMAYANLAR
1- Sosyal medya siteleri üzerinden satış yapanların kayıt ve bildirim yükümlülüğü bulunmamaktadır.
2- Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi ve Bildirim Yükümlülükleri Hakkında Tebliğ hükümleri, münhasıran elektronik posta, telefon araması, kısa mesaj veya elektronik ortamda doğrudan iletişime imkân veren benzeri bireysel iletişim araçlarıyla yapılan sözleşmeleri gerçekleştiren hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcılara uygulanmamaktadır. Dolayısıyla, sitenizde gerçekleşen satışlar yüz yüze, telefon görüşmesi veya e-posta vasıtasıyla yapılıyorsa ETBİS ’e kayıt yükümlülüğünüz bulunmamaktadır.
3- Sosyal medya siteleri üzerinden satış yapanların kayıt ve bildirim yükümlülüğü bulunmamaktadır
4- ETBİS ’e ilişkin yapılan düzenleme, ağ üzerinde mal veya hizmet satışına yönelik sözleşme yapılmasını veya sipariş verilmesini sağlayan hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcıları kapsamaktadır. Dolayısıyla internet üzerinde sözleşme veya satış yapmıyorsanız ETBİS e kayıt ve bildirim yükümlülüğünüz bulunmamaktadır.
Ancak, Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi ve Bildirim Yükümlülükleri Hakkında Tebliğin 6. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca ödeme ve elektronik para kuruluşlarının aylık bildirim yükümlülüğü bulunmaktadır.
III- ETBİS KAYDI İÇİN GEREKLİ BELGELER
1- Firmanın ya da kişinin KEP (kayıtlı Elektronik Posta) adresi gereklidir. KEP adresi olmayanlar www.pttkep.gov.tr adresinden alabilirler.
2-Ödeme işlemlerinin gerçekleştirildiği kurumlar tarafından verilen üye işyeri numarası,
3-Çalışılan kargo ve lojistik şirketleri tarafından verilen üye işyeri numarası,
4-Web sitesi altyapı sağlayıcısı tarafından verilen üye işyeri numarası,
5-Kullanıcı verilerinin saklandığı ülke ve şehir bilgisi,
IV- ETBİS’E ÜYE OLMAYANLARA UYGULANACAK CEZA
6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkındaki Kanunun 11/3. Maddesi aynen aşağıdaki gibidir.
(3) (Ek:28/11/2017-7061/117 md.) Kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve diğer gerçek veya tüzel kişiler, elektronik ticaretin gelişiminin izlenebilmesi ve değerlendirilebilmesi amacıyla Bakanlık tarafından istenilen bilgileri Bakanlıkça oluşturulan sisteme bildirir.
6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 12’nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi çerçevesinde ETBİS’e kayıt ve bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeyen gerçek kişiler ile özel hukuk tüzel kişileri hakkında beş bin Türk lirasından yirmi bin Türk lirasına kadar idari para cezası verileceği hükme bağlanmıştır.
V- ETBİS’E YAPILACAK BİLDİRİMLER VE SÜRELERİ
ETBİS’E Bildirimi gereken hususlar ve bildirim süreleri aşağıdaki gibidir:
Tebligata elverişli KEP adresi. (Kayıt tarihinden itibaren 30 gün içinde)
Elektronik ticaretin türü. (Kayıt tarihinden itibaren 30 gün içinde)
Elektronik ticaret dışındaki ticari faaliyetleri. (Kayıt tarihinden itibaren 30 gün içinde)
Elektronik ticaret ortamında sunulan mal ve hizmetlerin türü. (Kayıt tarihinden itibaren 30 gün içinde)
Elektronik ticaret ortamında sunulan ödeme yöntemleri. (Kayıt tarihinden itibaren 30 gün içinde)
Elektronik ticaret ortamında ikinci el malların satışa sunulup sunulmadığı ve satışa sunulan ikinci el malların türü. (Kayıt tarihinden itibaren 30 gün içinde)
19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu kapsamında faaliyet gösteren bankalar ile 20/6/2013 tarihli ve 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun kapsamında faaliyet gösteren ödeme ve elektronik para kuruluşlarından alınan hizmetlere ilişkin bilgiler. (Kayıt tarihinden itibaren 30 gün içinde)
Varsa zikredilen kuruluşlar dışında ödeme hizmeti alınan kuruluşlardan alınan hizmetlere ilişkin bilgiler ile zikredilen kuruluşların aracı olmadığı ödeme yöntemleri. (Kayıt tarihinden itibaren 30 gün içinde)
Hizmet alınan elektronik ticaret altyapı sağlayıcılarına ilişkin bilgiler. (Kayıt tarihinden itibaren 30 gün içinde)
Kişisel verilerin ve müşteri bilgilerinin tutulduğu veri tabanlarının bulunduğu ülke ve adres bilgileri. (Kayıt tarihinden itibaren 30 gün içinde)
Elektronik ticaret ortamında sınır ötesi elektronik ticaret gerçekleştirilmesi halinde ülke ve ödeme yöntemi bazında bu ticaretin yıllık hacmi. (Her yıl Mart ayı sonuna kadar)
Bakanlıkça gerekli görülen diğer bilgiler. (Kayıt tarihinden itibaren 30 gün içinde)
Hizmet sağlayıcılar, üretim yeri ve depo adresleri ile sınır ötesi elektronik ticaret faaliyetinde bulunduğu aracı hizmet sağlayıcıların alan adları. (Kayıt tarihinden itibaren 30 gün içinde)
Ödeme ve elektronik para kuruluşları, bankalar, Bankalararası Kart Merkezi Anonim Şirketi, kargo ve lojistik işletmecileri, elektronik ticaret altyapı sağlayıcıları ve aracı hizmet sağlayıcılar internet üzerinden yapılan sözleşme ve verilen siparişlere ilişkin Bakanlıkça detayları belirlenen ve anonim hale getirilmiş istatistiki bilgileri (Aylık dönemler halinde ve ilgili aya ait bilgiler takip eden ayın son günü saat 24:00’e kadar) (01/01/2018 tarihinde yürürlüğe girmiştir.)
Sanal pos bilgileri Sanal pos bilgileri, ETBİS’e bildirim sırasında Bankalararası Kart Merkezi Anonim Şirketi üzerinden sistem aracılığıyla teyit edilecektir.)
Ayrıca yukarıdaki hususlarda bir değişiklik meydana gelmesi halinde söz konusu değişiklikler, değişiklik tarihinden itibaren otuz gün içinde yine ETBİS üzerinden bildirilecektir.
Son olarak “Bakanlıkça gerekli görülen diğer bilgiler”, Bakanlık internet adresinden veya Bakanlıkça oluşturulacak olan “www.eticaret.gov.tr” internet adresinde ilan edilecek olup bu ilanların takip edilmesi ve getirilen yeni bildirim yükümlülüklerine uyulması gereklidir.
Kaynak:
1- 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkındaki Kanunun
2- Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi ve Bildirim Yükümlülükleri Hakkında Tebliğinin
3-Ticaret Bakanlığı web sitesi
4- E-Ticaret siteleri
Saygılarımla,
Bağımsız Denetçiler Derneği Başkanı Mali Müşavir Abdullah ÇAVUŞ
