Mükelleflerimizin gerek bizlerle, gerek resmi kurumlarla ileride herhangi bir sorun yaşamaması amacıyla dikkat etmeleri gereken hususlar şunlardır;
1.İlk defa işe başlayacak iseniz önce Şahıs firması yada Sermaye Şirketi olarak kendiniz açısından avantajlı olan tercihi yapmalısınız;
Genel Olarak;
- Şahıs Firması: Açılış ve kapanış işlemleri açısından kolay ve maliyeti düşüktür. İş hacminize göre 1.sınıf yada 2.sınıf deftere tabi olabilirsiniz. Şahıs firmada sermaye zorunluluğu bulunmamaktadır. Firma borçlarından dolayı tüm mal varlığınız ile sorumlu olursunuz. Vergi tarifesi artan oranlıdır. Şahıs firmalarda tasfiye süreci bulunmadığından, kapanış işlemleri hemen gerçekleştirilebir. 29 yaşını doldurmamış, ilk defa gelir vergisi mükellefi iseniz Genç Girişimci istisnasının avantajlarından yararlanabilirsiniz.
Sermaye Şirketi: Sermaye Şirketleri kuruluş işlemleri maliyetli ve prosedürü fazladır. İşyeri adres değişikliği, sermaye değişikliği, ortak değişikliği gibi konular tescile tabidir. Sermaye şirketlerinin vergi tarifesi sabit oranlıdır. Borçlardan dolayı sorumluluk şahıs firmasına göre daha sınırlıdır. Birden fazla ortaklı yapılar için daha uygundur. Sermaye zorunluluğu bulunmaktadır. Kapanış işlemleri için tasfiye süreci bulunmaktadır.
- İlk defa İşe başlayacakmükellefler işe başlama tarihinden itibaren 10 gün içinde, işi bırakan mükellef ise işi bırakma tarihinden itibaren 1 ay içinde vergi dairesine bildirimde bulunmak zorundadır. Ayrıca Adres değişikliği, faaliyet konusu değişikliği, şube açılış ve kapanış işlemleri vb. değişikliklerinin ise 1 ay içinde vergi dairesine bildirilmesi gerekmektedir.
- E-Tebligat müracaatı; Gerçek kişilerde aynı gün ve tüzel kişilerde ise 15 gün içerisinde yapılmalıdır.
- İşyerinizde Vergi Levhanızı Bulundurunuz, varsa Yazarkasa Levhanızı ve “FİYATLARIMIZA KDV DAHİLDİR” yazısını mutlaka görünür bir yere asınız.
- İşyeri kira Ödemelerinizi tutarı ne olursa olsun, mesken kiralarında ise 500.00.-TL ve üzeri 01.11.2008 tarihinden itibaren BANKA’dan yatırmak zorundasınız.
- 000 TL yi aşan tahsilat ve ödemelerinizi banka, özel finans kurumları veya PTT aracılığıyla yapmanız ve bu kurumlarca düzenlenen belgelerle tesvik etmeniz gerekmektedir.
- Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmak zorunda olan mükelleflerin işe başlama tarihinden itibaren 30 gün(kalkınmada öncelikli yörelerde 60 gün) içerisinde ödeme kaydedici cihaz almak zorundasınız.
Kredi Kartı ile yapılan satışların Ödeme kaydedici Cihaz ile yapılması halinde kredi departmanı muhakkak kullanılmalıdır. Aksi takdirde belge düzenlenmeme cezasıyla karşılaşırsınız.
Ödeme Kaydedici Cihaz kullanıyorsanız satış yapılan her gün yazarkasadan günlük Z raporu ve ayın son günü ise aylık z raporu almayı unutmayınız
Yazar Kasa fişinizin okunaklı olmaması , yazarkasa tarih ve saat ayarlarının doğru olmaması usulsüzlük cezasını gerektirir.
- Her satış işleminden sonra mutlaka yazarkasa fişi, perakende satış fişi kesmek veya fatura düzenlemekzorundasınız.
01.01.2020 tarihinden itibaren düzenlenecek fatura tutarı vergi mükellefi olanlara KDV dahil 5.000 (Beşbin) TL vergi mükellefi olmayanlara 30.000 (Otuzbin) TL’yi aşması durumunda e-arşiv fatura olarak düzenlenecektir. Belirtilen tutarın altındaki faturalar ise öteden beri olduğu gibi kağıt (matbu) fatura olarak düzenlenmeye devam edilebilecektir.
- E-Arşiv Faturada Mükellefler Tarafından Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar;
-E- Arsiv Fatura mutlaka mükellef tarafından düzenlemelidir.
– E-Arşiv Faturada iptal imkanı bulunmamaktadır. Bu nedenle iptal için 2 seçenek bulunmaktadır. Birinci yol Eğer hatalı faturayı müşteriye vermediyseniz ya da geri alabiliyorsanız ilk faturayı hiç dikkate almadan kayıtlara almadan doğru olan ikinci faturayı kesmek ve doğru olan ikinci faturaya açıklama kısmına ilk kesilen hatalı faturanın iptal edildiğinin açıklamasını düşmek. İkinci yol eğer fatura bir tarafça işleme alınmış ise karşı taraf iade faturası düzenlemelidir.
-Çok miktarda günlük ve aylık bu tür fatura kesiyor iseniz. Bir entegratör ile anlaşmanız saklama kısmında avantajınıza olacaktır.
– Kesilen E-Arşiv Fatura elden ıslak imzalı teslim edilebileceği gibi mail olarak da müşteriye gönderilebilir.
- Fatura ve gider pusulalarınızda İşletmenizin sicil numarası (Mersis no), ticaret unvanı, işletmenin merkezi ile internet sitesi kurma zorunluluğu var ise tescil edilen internet sitesi adresinin gösterilmesi gerekmektedir. (TTK 39/2 ve 51/2 md.)
- Fatura düzenlenirken içeriği tam olarak doldurulmalı, alıcının adı, soyadı/ünvanı, adresi, Vergi no, vergi dairesi açık olarak yazılmalı, tarih, satılan mal veya hizmetin cinsi ve miktarı belirtilmeli ve mutlaka mürekkepli kalem veya bilgisayar ile doldurulmalıdır.
Sattığınız malın işyerinizden başka bir yere sevkinde fatura düzenlemiş olsanız bile ve mal ile birlikte (kargo şirketi ile gönderseniz bile) sevk irsaliyesi düzenlemek zorunda olduğunuzu unutmayınız. Satış iş yeri teslimi ise faturada bunu belirtmek koşulu ile sevk irsaliyesi düzenlemek zorunda değilsiniz. Mal işyerinizde teslim edilmiş ise faturanın altına “İş bu fatura muhteviyatı iş yerinde teslim edilmiştir.” şerhi konulmalıdır.
Sevk irsaliyesinin üzerine fiili sevk tarihi (irsaliyeli fatura kullanılıyorsa sevk saati, sevk ve düzenleme tarihinin) bulunması zorunludur. Sevk tarihinden sonraki 7 gün içinde sevk edilen malın faturası ay atlamadan düzenlenmelidir.
Teslimin yapıldığını ispatlamak için satış faturası veya sevk irsaliyesinde alıcıya “Tam ve Noksansız Teslim Aldım” şeklinde not yazdırıp imzalatınız. Müşterinizin bizzat kendisi veya yetkilisi imzalaması gerekmektedir. Alacağınızla ilgili ihtilaf halinde özellikle aranılmaktadır.
- İptal olan faturaların iptal nedenleri fatura üzerine yazılmalı ve aslı sureti ile birlikte saklanmalıdır.
- Her mal alımı ve diğer masraflarınızın faturalarını ve ödeme makbuzlarını almayı, varsa gider pusulası ve müstahsil makbuzlarını düzenlemeyi unutmayınız.
Şirketinizin amaç ve konularına ait fatura ve belgeleri muhasebeye iletiniz,
Şirketinize ait ticari araçlarınızın giderlerinin tamamının, şirketinize ait binek araçlarınıza ait giderlerin ise en fazla %70 in gider olarak kabul edildiğini, Ayrıca binek araç alım ve araç kiralamalarında da yine gider kısıtlamasının bulunduğunu unutmayınız.
- Verilen ve alınan çeklerin listeleri ve banka hesap hareketlerini içeren ekstreleri ve kredi kartı sliplerini muhasebeye aylık evrakınızla birlikte vermeyi unutmayınız.
- Her ayın en geç 10’una kadar tüm evrakınızın eksiksiz olarak muhasebeye teslimedilmiş olması gerekmektedir. Geç gelme olasılığı olan faturalarınız varsa önceden uyarınız, acil olarak gönderilmelerini sağlayınız. Zamanında teslim edilmeyen evraklardan ve Ba Bs formlarının geç veya yanlış bildirilmesinden doğabilecek sorumluluğun size ait olacağını da unutmayınız.
- Hesap dönemi takvim yılı olan mükellefler gelecek yılda kullanacakları tasdike tabi defterlerinien geç Aralık ayı sonuna kadar notere tasdik ettirmeleri gerekmektedir.
Anonim Şirketler Yönetim Kurulu Karar Defterini, Limited şirketler; Yönetim Kurulu Karar Defteri kullanıyorlarsa bu defterin kapanış tasdikini, takip eden yılın Ocak ayı sonuna kadar notere tasdik ettirmesi gerekmektedir.
Yevmiye Defterinin kapanış tasdikinin, takip eden yılın Haziran ayı sonuna kadar notere ettirilmesi gerekmektedir.
E-Defter tutan mükellefler; Yevmiye, Defter-i Kebir dışında, tutmak zorunda olduğu defterleri kağıt ortamında tasdik ettirmek ve tutmak zorundadır.
- Dönem sonlarında işyerinizdeki emtiaları saymak, tartmak, ölçmek suretiyle tespit ediniz ve oluşturulan envanter listelerini mutlaka imzalı olarak muhasebeye veriniz. Üçer aylık dönemler halinde de stok ve envanter sayım işlemini yaparak geçici vergiye esas olmak üzere imzalı bir nüshasını muhasebeye gönderiniz.
- Firmanız şirket olarak (limited şirket, anonim şirket vb.) faaliyet gösteriyorsa mal ve hizmet alımlarınızda şahsi kredi kartınızı kesinlikle kullanmayınız ve kullandırmayınız. Kullandığınız takdirde Kurumlar Vergisi mevzuatına göre diğer şartlarla birlikte Örtülü Sermaye olarak değerlendirileceğini unutmayınız. Örtülü Sermaye nedeniyle firmanız, vergi idaresi ve müfettişleri karşısında açıklanması zor bir durumda kalabilir. Şirket borçları ve çeşitli ödemeleri mutlaka şirket tarafından yapılmalıdır. Şahsi ödemelerde bulunmayınız. Bu gibi durumlarda mutlaka muhasebeden yazılı bilgi alınız.
Firmanız ortaklarının yakın akrabalarına, çalışanlarına, onların ve şirket ortaklarının ortak oldukları başka şirket ve kurumlara ve buna benzer ilişkili kişilere yapılan mal ve hizmet satışlarında diğer müşterilerinize uygulanan emsal fiyat ve ücreti uygulayarak fatura düzenleyiniz. Sayılan bu ilişkili kişilere emsal bedelin altında ve üzerinde yapılan satışlar firmanızı Transfer Fiyatlandırması ve örtülü kazanç durumuyla karşı karşıya getirip vergi idaresinin firma kayıtlarını inceleme ihtimalini doğuracaktır.
- Firmanızın resmi banka hesaplarından, başka kişiler için kredi-hatır çeki kullanmayınız ve kullandırmayınız, Pos cihazınızı başkaları için kullanmayınız. Bu tip işlemlerde firmanızı ve banka hesaplarınızı aracı olarak kullandırmayınız.
Firmanızın resmi banka hesaplarından şahsi ödeme ve tahsilâtlarınızı yapmayınız. Firmanıza ait çekleri, özel şahsi harcamalarınızda kullanmayınız.
- Vergi Dairesi ve SGK’ dan gelip sizlere tebliğ edilen resmi yazıları ve bildirim zarflarını üzerlerine tebliğ tarihini yazarak lütfen hemen muhasebeye iletiniz, e-tebligatbaşvurusunda beyan ettiğiniz telefon ve adrese gelen tebligat bildirimlerini mutlaka bize bildiriniz, zira e-tebligatlar adrese iletildiği andan itibaren 5 gün içinde tebliğ edilmiş sayılacaktır.
- İşçilerinizin işe giriş tarihlerini işçi işe başlamadan EN GEÇ 1 GÜN ÖNCEmuhasebeye bildiriniz ve bildirgesini imzalamasını sağlayınız. , sigortalıların işyerlerinde fiilen yaptıkları işe uygun meslek adı ve kodunu, aile durum bildirimini (işçinin imzası alınmak suretiyle) muhasebeye eksiksiz bildiriniz
İşçilerin işten çıkış tarihini 10 günlük süre içerisinde muhasebeye bildirmeyi unutmayınız.
İş kazası olması halinde öncelikle iş kazası geçiren işçinin sağlık müdahalesi için tıbbi bir kuruma götürülmeli ve iş kazası kaydı yaptırılmalıdır, kolluk kuvvetlerine (Polis veya Jandarma ) derhal bilgi verilmeli, SGK Kurumuna elektronik ortamda kazadan sonraki 3 iş günü içinde bildirimde bulunabilmesi için muhasebeye bilgi vermeyi unutmayınız.
İstifa eden işçilerden İSTİFA ve İBRA DİLEKÇESİ almayı unutmayınız. İşçi çıkarmalarda işten çıkarılan işçi kusurlu ise (işe geç gelme, işe gelmeme, hırsızlık, taciz v.b) durumu mutlaka tutanakla tespit edip çıkarılan işçiye ve şahitlere imzalatmayı ve gerekli olması durumunda noterden tebliğ etmeyi unutmayınız. Böyle bir durumun mevcudiyeti halinde tamamlanmadan önce mutlaka bizimle acil olarak irtibat kurunuz
- İşe aldığınız işçilerin mutlaka PERSONEL ÖZLÜK DOSYASINI oluşturunuz ve gerekli olan belgeleri (iş sözleşmesi, ikametgah, nüfus cüzdan fotokopisi, diploma örneği, adli sicil kaydı, vukuatlı nüfus cüzdan örneği, sağlık raporu, aile durum bildirim formu ) sağlayınız. İşçi Sağlık Raporlarının 6 ayda bir periyodik muayenelerini yaptırınız.
- Eğer sigortalı çalışanınız varsa her ay muhasebeden gelen Sigortalı Hizmet Listesi’ni mutlaka İş yerinizde bulundurunuz.
- İşyerinde asgari ücret uygulanıyorsa, uygulanan “ASGARİ ÜCRET” yazısını görünür bir yere asınız ve personelin Aylık maaş bordroları ve ücret hesap pusulalarımutlaka imzalatılmalıdır. Ücret pusulasının 1 nüshası personele verilmelidir.
- Ücret, Prim, İkramiye Ve Bu Nitelikteki Her Türlü İstihkakın Bankalar Aracılığıyla Ödenmesine Dair Yönetmelik 16. Md. uyarınca 01.07.2016 tarihinden itibaren 5 ve üzeri çalışan işyerlerinde işverenler işçilerin ücret ödemelerini bankadanyapmak zorundadır.
- Kullandırılan yıllık izinlerleilgili mutlaka evrak imzalatılmalı; defter veya takip formuyla takip edilmelidir, izin durumunda muhasebeye bilgi verilmelidir.
Yıllık izin hakları: 1-5 yıl arası çalışan personel için; 14 gün
5-15 yıl arası çalışan personel için; 20 gün
15 yıl üstü çalışan personel için 26 gün’dür.
- Çalışanlarınızın hastalık raporualmaları durumunda rapor mutlaka muhasebeye iletilmeli Raporların bitiminden itibaren 5 iş günü içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirim zorunluluğu vardır.
- Personel yasal olarak günlük 7,5 saat; haftalık 45 saatçalışabilir (dinlenme süreleri hariç). Çalışma saatlerini yasal mevzuata uygun düzenlemeniz gerekmektedir. Günlük 7,5 ve haftalık 45 saatin üzerinde yapılan çalışmalar için fazla mesai hesaplanması ve yapılan fazla mesailerin muhasebeye bildirilerek bordroya yansıtılması gerekmektedir.
Dinlenme süreleri; 4 saat veya daha kısa süreli işlerde: 15 dakika
4 saatten fazla ve 7,5 saat arası(7,5 saat dahil) yarım saat
7,5 saatten fazla ve 11 saate kadar 1 saat
11 saat ve daha fazla süren işlerde 1,5 saat’ dir.
Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışan personelin, çalıştığı her bir gün için 1 günlük ilave ücret hakkı vardır. Resmi tatillerde çalışan personel bilgisinin de ay sonunda muhasebeye bildirilmesi gerekmektedir.
- Sosyal Güvenlik Kurumu’na borcunuz yoksa % 5 prim indirimi teşviğivardır. SGK ‘ya borç olması halinde birçok teşvikten de yararlanamazsınız. Ayrıca Ödenmeyen SGK primleri ancak ödendiği dönemde gider yazılabilir. Bu yüzden sigorta prim ödemelerinizi zamanında yapmaya özen gösteriniz.
- Tüm vergi ve SGK prim ödemelerinizin bankalardan (vergiler sadece kamu bankalarından) yapılabildiğini unutmayınız.
- Her ayın son iş günü SGK ve BAĞKUR ödemelerinizi unutmayınız.
- Gelir vergisi mükellefi iseniz ödemiş olduğunuz Bağ-kur primlerinizi ticari kazancınızdan indirebilirsiniz. Ayrıca Eş, çocuk sağlık, eğitim giderleri belli oranlarda indirim konusu yapılabilir.
- Defter ve Belgelerinizi mevcut Takvim yılını takip eden yılın; Vergi Usul Kanununa göre yılın, Sosyal Sigortalar Kanunu ve Türk Ticaret Kanun’una göre 10. yılın, son gününe kadar saklanması zorunludur.
- Defter ve belgelerin kaybolması, yanması, çalınması vb hallerde durumun öğrenildiği tarihten itibaren 15 gün içinde zayii belgesialmak için mahkemeye müracaat etmeniz gerekmektedir. Aksi halde defter ve belgeleri gizlemiş olduğunuz iddiası ile karşı karşıya kalabilirsiniz.
- Sermaye şirketi ortakları Ana sözleşmede yazılı sermaye taahhütlerini yasal süresi içinde eksiksiz olarak yapmalıdır.
- Gelir İdaresi Başkanlığı’na eski yazarkasaların Z raporlarını idarenin belirleyeceği bir sistem üzerinden aylık bildirme yükümlülüğügetirilmiştir.
- VUK GT 483’e göre Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihazlar uygulamasına geçiş takvimi mükelleflerin yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanım mecburiyeti, kullanılmakta olan eski nesil yazarkasaların mali hafızalarının dolmasından itibaren 30 gün (kalkınmada öncelikli yörelerde 60 gün) içinde başlayacaktır.
- 6948 Sayılı Sanayi Sicil Kanununda tanımı yapılan Sanayi işletmeleri faaliyete geçtikleri tarihden itibaren 2 ay içinde , Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığında tutulacak sanayi siciline kayıt yapılarak sanayi sicil belgesi almak zorundadır. Ayrıca belgenin geçerliliği süresince meydana gelen değişiklikleri 1 ay içerisinde Bilim Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüklerine bildirmek, sanayi sicil belgesini 2 yılda bir vize ettirmek ve yıllık işletme cetvellerini vermek zorundadır.
- 5 ve üzeri çalışanı olanişverenler 45 yaşın altındaki çalışanları için prime esas kazancın %3’ü oranında Bireysel Emeklilik Sistemi’ne (BES) otomatik katılım payı kesintisi yaparak bir bireysel emeklilik sözleşmesiyle emeklilik planına zorunlu olarak dâhil edilmesi Çalışanlar ilk 2 ay içinde istediği zaman sistemden çıkabileceklerdir.
- Vergi mükelleflerinden geriye dönük 2 yıliçerisinde düzenli beyannamesini veren, vergisini düzenli bir şekilde ödeyenler için %5 indirim imkanından yararlanabilecektir.
- Son üç yıliçinde ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmeyen, 10’dan fazla çalışanı olan ve “çok tehlikeli” sınıfta yer alan işyerlerinde, çalışan başına ödenmekte olan işsizlik sigorta prim oranının yüzde 2’den yüzde 1’e düşürülmesiyle ilgili 3 yıl boyunca destek bulunmaktadır. Ancak teşvikten yararlanırken ölümlü yada sürekli iş göremezlik ile sonuçlanan iş kazası olması halinde işveren teşvikten yararlanamaz.
- 01.2019 tarihinden itibaren şirketler Ulusal Elektronik Tebligat Sistemi(UETS) adreslerini almak zorundadır. Gerçek kişiler için zorunluluk yoktur.(avukat, arabulucu, bilirkişi vb. kişiler dışında)
- Kendilerine ait elektronik ticaret ortamında faaliyet gösteren hizmet sağlayıcılar, Aracı hizmet sağlayıcılar, yurt içinde yerleşik olup yurt içinde elektronik ticaret faaliyetinde bulunmamakla birlikte yurt dışında yerleşik bir aracı hizmet sağlayıcı üzerinden sözleşme yapan veya sipariş alan hizmet sağlayıcıları için, Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi (ETBİS) olarak adlandırılan platform üzerine, kayıt yaptırması zorunluhale gelmiştir.
- Esas sermayesi 250.000 TL ve üzerinde olan Anonim şirketler ile üye sayısı 100 veya daha fazla olan yapı kooperatifler sözleşmeli bir avukat bulundurmak zorundadır. Bu zorunluluk, kuruluş veya sermaye artışı yoluyla esas sermaye miktarı 250.000 TL ve üzerine çıkan anonim şirketlerde, kuruluş veya sermaye artırımına ilişkin genel kurul kararının ticaret siciline tescil ettirildiği anda doğar.
Faydalı olması dileklerimle;
Saygılarımla,
Mali Müşavir Filiz YURDUSEVEN
