KARIŞTIRILAN BİR KONU : MALULEN EMEKLİLİK VE ÖZÜRLÜ RAPORU İLE EMEKLİLİK ARASI FARKLAR VE EMEKLİLİK ŞARTLARI
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre, yapılan muayene sonucunda sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten sonra çalışma gücünün yüzde 60’ını kaybedenler “MALUL” sayılır. Bu ve benzeri durumda olan kişiler daha az prim ödeyerek yaş şartı aranmaksızın erken emekli edilir.
Malul sayılan kişiler en az 10 yıl sigortalılık süresi ve 1800 gün prim ödemesi ile emekli olabilirler. Buradaki kritik nokta kişinin çalışmaya başladıktan sonra malul olmasıdır.
İlk defa sigortalı olduğu tarihte çalışma gücü kayıp oranı yüzde 60’ın üzerinde olanlar (yani işe girmeden önce engelli olanlar) malullük sigortası kapsamında değerlendirilmez. Bu kişiler hakkında malullük sigortası hükümleri uygulanmaz. Bunlar ise “ENGELLİ” (özürlü) sayılır. Fakat bu sigortalıların hem iş bulabilme hem de buldukları işte sürekli çalışma imkanları düşük olduğu için haklarında özel hükümler uygulanarak daha kolay şartlarla emekliliğe hak kazanırlar. Bu Özürlü raporu ile emeklilik kapsamına girmektedir, 01.01.2008 tarihinden sonra işe başlayan sigortalılar için emeklilik şartları kademeli olarak değişmektedir ve aşağıda belirtildiği gibidir:
İşe Başlama Tarihi Çalışma Gücünde Kayıp Oranı
%60 ve daha çok olanlar %50 – %59 arası olanlar %40 – %49 arası olanlar
01.10.2008 – 31.12.2008 15 yıl, 3 bin 700 gün 16 yıl, 3 bin 700 gün 18 yıl, 4 bin 100 gün
01.01.2009 – 31.12.2009 15 yıl, 3 bin 800 gün 16 yıl, 3 bin 800 gün 18 yıl, 4 bin 200 gün
01.01.2010 – 31.12.2010 15 yıl, 3 bin 900 gün 16 yıl, 3 bin 900 gün 18 yıl, 4 bin 300 gün
01.01.2011 – 31.12.2011 15 yıl, 3 bin 960 gün 16 yıl, 4 bin gün 18 yıl, 4 bin 400 gün
01.01.2012 – 31.12.2012 15 yıl, 3 bin 960 gün 16 yıl, 4 bin 100 gün 18 yıl, 4 bin 500 gün
01.01.2013 – 31.12.2013 15 yıl, 3 bin 960 gün 16 yıl, 4 bin 200 gün 18 yıl, 4 bin 600 gün
01.01.2014 – 31.12.2014 15 yıl, 3 bin 960 gün 16 yıl, 4 bin 300 gün 18 yıl, 4 bin 680 gün
01.01.2015’den sonra 15 yıl, 3 bin 960 gün 16 yıl, 4 bin 320 gün 18 yıl, 4 bin 680 gün
– 01.10.2008 gününden önce işe girmiş eski SSK’lılarda geçiş süreci (Kanun’un geçici 10 uncu maddesine göre);
1-01.10.2008 gününden önce ilk defa sigortalı olanlardan, sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun mülga 53 üncü maddesine göre malûl sayılmayı gerektirecek derecede (2/3 oranında) hastalık veya özürü bulunan ve bu nedenle malûllük aylığından yararlanamayan sigortalılar, yaşları ne olursa olsun en az onbeş yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3600 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla yaşlılık aylığından yararlanırlar.
2-01.10.2008 gününden önce sigortalı olup rahatsızlığı nedeniyle vergi indiriminden yararlanmaya hak kazanmış durumda olan sigortalılar hakkında, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’na göre sigorta başlangıç tarihlerine ve sakatlık oranlarına göre aşağıdaki tablodaki şartlarla emekli edilirler. Bunlardan 18 yaşından önce işe girmiş olanlar varsa işe giriş tarihleri değil, 18 yaşını ikmal ettikleri tarihler dikkate alınmalıdır.
Rapor oranı ve derecesi
İşe Başlama Tarihi
Yüzde 80 ve daha çok olanlar
Yüzde 60-79 arası olanlar
Yüzde 40-59 arası olanlar
05.08.1991 ve daha önce 15 yıl- 3600 gün 15 yıl- 3600 gün 15 yıl- 3600 gün
06.08.1991-05.08.1994 arasında 15 yıl- 3600 gün 15 yıl, 8 ay-3680 gün 16 yıl, 3760 gün
06.08.1994-05.08.1997 arasında 15 yıl- 3600 gün 16 yıl, 4 ay-3760 gün 17 yıl, 3920 gün
06.08.1997-05.08.2000 arasında 15 yıl- 3600 gün 17 yıl, 3840 gün 18 yıl, 4080 gün
06.08.2000-05.08.2003 arasında 15 yıl- 3600 gün 17 yıl, 8 ay-3920 19 yıl, 4240 gün
05.08.2003-30.09.2008 arasında 15 yıl- 3600 gün 18 yıl-4000 gün 20 yıl-4400 gün
Saygılarımla
S.M.M.M.
Sibel ÇİFTÇİ
