E-İrsaliye Nedir? Ne Zaman Başlayacak ve Nasıl Olacak?

Elektronik belgelerin yaygınlaşması beni hep çok heyecanlandırmıştır. E-defter, e-fatura, e-arşiv ve e-biletten sonra sıra e-irsaliyeye geldi. Geçtiğimiz hafta sonu Logo Yazılım İş Ortakları toplantısına katılmıştım. Daha sonrasında ise ne kadar uygulamada yer bulur bilmiyorum ama müstahsil makbuzunun ve gider pusulalarının da elektronik belge kapsamına alınacağını söylediler. E-irsaliye ise hemen kapıda. Ben elektronik irsaliye ile ilgili detaylardan kısaca bahsedeyim istiyorum.

E-irsaliye hukuki olarak kağıt irsaliye ile aynı niteliklere sahip elektronik bir belgedir. Kullanımı zorunlu değildir. Dileyen mükelleflerce 1 Temmuz 2017 tarihinden itibaren kullanıma başlanması planlanmaktadır. E-irsaliye kullanabilmek için e-fatura mükellefi olma zorunluluğu aranmaktadır.

Sadece uygulamaya dahil olan kullanıcılar kendi aralarında elektronik irsaliye düzenleyebilecekler. Ayrıca elektronik irsaliyede taşımayı yapan aracın plakası ve şoförün Tc kimlik numarası gibi bilgiler de istenmektedir.

E-faturada olduğu gibi irsaliyeyi düzenleyen tarafından önce GİB sunucularına iletilecek ve burda alıcıya ulaşabilecek. Alıcı tarafından ise hem belgenin teslim alınmasıyla ilgili yanıt gönderilecek hem de malın teslimine ilişkin yanıt irsaliyeyi düzenleyen kullanıcıya gönderilecek.

Alıcı elektronik irsaliyenin tamamı için kabul ya da red yanıtını gönderebileceği gibi kısmi olarak da bazı kalemleri için kabul ya da red yanıtı gönderebilecektir.

E-fatura ve e-arşiv de olduğu gibi UBL 2.1 (Universal Business Language – Evrensel İş Dili) standardı kullanılacaktır.  

Kabul etmek gerekirki irsaliye belgesinin tesliminde ve ayrıca malzemenin tesliminde yasal ispat oluşturması, kargo, posta, baskı ve kağıt maliyetlerini etkilemesi açısından güzel bir gelişme.

Lakin kullanıcıların sadece kendi aralarında irsaliye düzenleyebilmesinin uygulamanın cazibesine önemli derecede olumsuz etki edeceğini düşüyorum. İrsaliye düzenlerken kim kapsam içinde kim kapsam dışında bunu bile organize etmek iş yükü oluşturmaktayken birde taşıyan aracın plakası, şoförün Tc Kimlik numarası adı soyadı vs. istenmesi bir çok kullanıcıya olumsuz etki edeceğini düşünüyorum. Belki de ilk aşamada istedikleri bu. Kısıtlı sayıda kullanıcı ile başlamak istenmiş te olabilir.

Tabi bir de sır niteliğindeki tüm ticari bilgilerin maliyenin, entegratör firmaların sunucularında gezmesi her seferinde bahsettiğim ayrı bir eleştiri konusudur. Ne diyebilirim umarım güvendedirler. Yine de yaygınlaşması taraftarıyım.

ÖZETLE