BELEDİYELERİN İŞGALİYE HARCI TAHAKKUK ETTİREBİLMESİ İÇİN YOKLAMA TUTANAĞI DÜZENLENMESİ ŞARTTIR.
Muhasebe Bilenler Topluluğu’nun Değerli üyeleri;
Muhasebeci olarak İşgaliye harcı konusunda bazen müşteriniz (Mükellef) ile Belediye arasında kalıyorsunuz. Belediyenin yanlış uygulamaları sonucu müşteriniz büyük haksızlığa uğramakta ve soluğu Mali Müşavirinde almaktadır. Bu tür işler Mali Müşavir için angarya olarak kabul edilse de Muhasebecilerin görevi Devlet ile mükellef arasında denge olmak ve mükellefin haklarını sonuna kadar savunmaktır.
İşgaliye harcının tahakkuku konusunda belediyeler arasında bile tam bir mutabakat olmamaktadır.Bu nedenle Meslekdaşlarımıza yararı olacağı düşüncesiyle İşgaliye harcının tahakkuku konusunda Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının
SAYI :B.07.1.GİB.0.66/6602-60/61132 18.06.2008 sayılı özelgesi aşağıda sunulmuştur. Belediye Gelirleri Kanununun 52 ila 57 nci maddeleri uyarınca mükelleflerden alınan işgal harcının, işgale konu yerlerde yapılacak tespit üzerine mi yoksa ilgili kişilerin beyanları nedeniyle yoklama fişi düzenlenmek suretiyle mi tahsil edileceği sorulmakta olup konu hakkında Başkanlığımız görüşü aşağıda açıklanmıştır.
2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 52 nci maddesinde, belediye sınırları içinde bulunan; pazar veya panayır kurulan yerlerin, meydanların, mezat yerlerinin her türlü mal ve hayvan satıcıları tarafından satış yapmak, yol, meydan, pazar, iskele, köprü gibi umuma ait yerlerden bir kısmının herhangi bir maksat için yetkili mercilerden usulüne uygun izin alınarak geçici olarak işgal edilmesinin, işgal harcına tabi olacağı hükme bağlanmıştır. Aynı Kanunun 56 ncı maddesine göre, 52 nci maddenin (1) ve (2) numaralı bentlerinde yazılı işgallerden beher metrekare için günde 0,5-2,5 YTL arasında belediye meclislerince belirlenecek miktarlarda işgal harcı alınacağı ve 57 nci maddesinde de, harcın belediyelerin yetkili kılacakları memur veya kişilerce makbuz karşılığında tahsil edileceği hükme bağlanmıştır. Kanunun 98 inci maddesinde, “Bu Kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde, bu Kanuna göre alınacak vergi, harç ve katılma payları hakkında 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ile 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ve bunların ek ve tadilleri hükümleri uygulanır.” hükmü yer almaktadır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 127 inci maddesinde, yoklamadan maksadın, mükellefleri ve mükellefiyetle ilgili maddî olayları, kayıtları ve mevzuları araştırmak ve tespit etmek olduğu, 131 inci maddesinde ise, yoklama neticelerinin tutanak mahiyetinde olan “yoklama fişine” geçirileceği ve bu fişlerin yoklama yerinde iki nüsha tanzim olunarak tarihleneceği, bulunursa nezdinde yoklama yapılana veya yetkili adamına imza ettirileceği; bunlar bulunmaz veya imzadan çekinirlerse keyfiyet fişe yazılacağı ve yoklama fişinin polis, jandarma, muhtar ve ihtiyar meclisi üyelerinden birine imzalatılacağı belirtilmektedir. Yukarıda bahsi geçen hükümler çerçevesinde, maksadı mükellefleri ve mükellefiyetle ilgili maddi olayları, kayıtları ve mevzuları araştırmak ve tespit etmek olan yoklamanın neticeleri, tutanak mahiyetinde olan yoklama fişine geçirilmektedir.
Bu durumda, Vergi Usul Kanununun 1 inci maddesi uyarınca belediyelere ait harçlar hakkında da bu Kanun hükümleri uygulanacağından, mükelleflerden alınacak işgal harcının (mükellefiyetle ilgili maddi olayların ve mevzuların tespiti kapsamında değerlendirilmek suretiyle) belediye görevlilerince işgale konu olan yerde yapılacak tespit üzerine, tutanak mahiyetinde olan yoklama fişine geçirilmesi suretiyle alınması mümkün bulunmaktadır denilmiştir.
Saygılarımla
Mustafa Günşen
Emekli Maliyeci
