Basit Usül Mükellef yanında Çalışan işçinin, işi bırakıp Gerçek usülde bir Mükellefin yanında işe başlaması halinde; peşin ödediği vergi mahsup edilir mi?
Muhasebe Bilenler Topluluğu’nun Değerli üyeleri; Yazımızın konusu Diğer Ücretlilerinin takvim yılı içinde işe başlayıp, bırakmaları halinde peşin ödemiş oldukları Gelir Vergisinin iadesi veya mahsubu nasıl yapılacaktır. Bu konuyu tam olarak analize edebilmek için,
a) Diğer Ücretliler kimlerdir,
b) Diğer ücretlilerin vergisi nasıl tahakkuk ettirilir,
c) Diğer ücretlilerin işlerinden ayrılmaları halinde kendilerine fazla ödenen vergilerin red ve iade edilip edilmeyeceği ile işten ayrılan diğer ücretli hizmet erbabının gerçek usül bir mükellefin yanında işe başlaması halinde ödemiş olduğu vergilerin tahakkuk edecek vergiden mahsup edilip edilmeyeceğidir.
Öncelikle Diğer ücretliler kimlerdir?
Gelir Vergisi kanunun 64. maddesi aşağıdaki hizmet erbablarını diğer ücretli olarak değerlendirmiştir. Bunlar,
1) Kazançları basit usülde tespit edilen ticaret erbabı yanında çalışanlar,
2) Özel hizmetlerde çalışan şoförler,
3) Özel inşaat sahiplerinin ücretle çalıştırdığı inşaat işçileri,
4) Gayrımenkul Sermaye iradı yanında çalışanlar,
5) Gerçek ücretlerinin tespitine imkan olmaması sebebiyle Danıştay’ın müspet mütealasiyle Maliye Bakanlığınca bu kapsama alınanlar olarak belirtmiş ve Diğer ücretler için yıllık beyanname verilmeyeceğini, Diğer gelirler nedeniyle beyanname verilmesi halinde de beyannameye ithal edilmeyeceğini belirtmiştir.
Diğer ücretlilerin kimler olduğu tespitinden sonra aynı maddeye göre; bu hizmet erbaplarının safi ücretlerinin belirlenmesinde takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan işçiler için uygulanan asgari ücretin yıllık brüt tutarının %25 ni Safi ücret olarak belirlemiş ve bu rakama isabet eden vergi dilimine göre tahakkuk edecek vergi belirlenmiştir.
Örnek olarak 2017 yılında diğer ücretli bir hizmet erbabının vergi matrahını ve bu matraha isabet eden vergiyi hesaplarsak ( 1.777.50*12= 21.330*25/100= 5332.50Tl. Vergi matrahı olup bu matraha isabet eden yıllık gelir vergisi de 799.87 Tl. Olarak belirlenmiş ve bu verginin de Vergi Usül Kanunun 247 ve 248 maddeleri uyarınca kendileri tarafından karne almak ve bunu vergi dairesine ibraz ederek vergilerini tahakkuk ettirmelerini bu şahısların vergi karnesi almamasını ve vergisini zamanında ödemeleri halinde ise aynı yasanın 251. maddedesine göre işverenleri sorumlu tutmuştur.
Yine GVK. nun 109/2 maddesi uyarınca verginin hizmetin ifa olunduğu takvim yılının ikinci ayında, takvim yılı içinde işe başlanılması halinde ise işe başlama tarihinden itibaren bir ay içinde tarh edileceğini belirtmiş; Aynı kanunun 110. maddesi ise takvim yılının birinci yarısı içinde işi bırakan diğer ücret sahiplerinden, keyfiyeti takvim yılının ikinci yarısı girmeden haber verenlerin ikinci taksite isabet eden vergilerinin terkin olacağı belirtilmiştir.
Peki bu hizmet erbabı kapsamına giren işçi vergisini tarh ettirip tahakkuk eden vergisini de peşin olarak ödedikten sonra örneğin Mart 2017 ayında işini bırakıp 01 Mayıs 2017 tarihinden itibaren Muhtasar beyannameye tabi bir işveren yanında çalışmaya başlarsa ödemiş olduğu vergi ne olacaktır? Yine Gelir V.K.nun Diğer ücret vergisinin mahsubu başlıklı 122 Maddesine göre, Diğer ücret kapsamında vergilendirilen hizmet erbabı Muhtasar beyannameye tabi işverenler nezdinde çalışmaya başladıkları takdirde, bu tarihten sonraki aylara ait olmak üzere peşin ödemiş oldukları vergiler, gerçek ücretleri üzerinden hesaplanan vergilere mahsup edilir ve mahsubu yapılan miktar hizmet erbabının vergi karnesine işveren tarafından kaydolunması gereklidir denilerek açıklığa kavuşturulmuştur.
Saygılarımla
Mustafa Günşen
Emekli Maliyeci
