Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında Makine ve Teçhizat Teslimleri ve Kdv İadesi Hakkında Kısa ve Öz
Değerli Muhasebe Bilenler Topluluğu takipçileri, bu yazımda size öncelikle Yatırım Teşvik Belgesi’nin ne olduğu, nereden ve nasıl alınacağı hakkında kısa bir bilgi verdikten sonra Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında Makine ve Teçhizat Teslimleri ve kdv iadesinden bahsetmek istiyorum.
Yatırım Teşvik Belgesi (YTB) nedir?
YTB, yatırımın karakteristik değerlerini ihtiva eden, yatırımın belirlenen asgari şartlara uygun olarak gerçekleştirilmesi halinde üzerinde kayıtlı destek unsurlarından istifade imkanı sağlayan, Karar’ın amaçları doğrultusunda gerçekleştirilecek yatırımlar için düzenlenen bir belgedir.
Yatırım teşvik belgesi almak için nereye müracaat edilmelidir?
Yatırım teşvik belgesi almak için Ekonomi Bakanlığı’nın Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü’ne başvurulmalıdır. Ancak genel teşvik uygulamaları kapsamında yer alan, sabit yatırım tutarı 10 milyon TL’yi aşmayan ve Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına ilişkin Tebliğ’in 4 numaralı ekinde yer alan yerel birimlere (kalkınma ajansları, sanayi odaları ve Bakanlıkça belirlenen diğer odalar) de başvurulabilir.
Yatırım teşvik belgesi almak için ödenmesi gereken bir tutar var mıdır?
Yatırımcının teşvik belgesi almak için ödemesi gereken tutar 400 TL’dir. Müracaat edilen birimin döner sermaye işletme hesabına bu tutar yatırılır. Müracaat yerel birime yapılıyor ise, 300 TL döner sermaye hesabına, kalan 100 TL ise ilgili yerel birimin hesabına yatırılır.
Yatırım teşvik belgesini alabilmek için müracaatta aranacak belgeler nelerdir?
- Müracaat dilekçesi
- İmza Sirküleri veya İmza Beyannamesi
- Yatırım Bilgi Formu ve Taahhütname (2012/1 sayılı
Tebliğin 1 nolu ekinde yer almaktadır)
- Makine ve Teçhizat Listeleri
- 400 TL Müracaat Bedelinin Yatırıldığına Dair Belge
- Ortaklık durumunu gösteren Ticaret Sicil Gazetesi
- Sosyal Güvenlik Kurumu’na borcun bulunmadığına dair yazı veya elektronik ortamdan alınmış barkodlu çıktı
- Çevre ve Orman Bakanlığı’ndan alınan “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı” veya “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir Kararı” şartı aranması gereken yatırım konuları için, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan alınan Karar ve/veya Karara ilişkin yazı
- Stratejik Yatırımlar için Fizibilite Raporu
- Teşvik uygulamalarına bağlı olarak talep edilebilecek diğer bilgi ve belgeler
Yatırım Teşvik Belgesinin Düzenlenmesinden Önce İstisnadan Yararlanabilinir mi?
Yatırım teşvik belgesinin düzenlenmesinden önce, satın alınan makine ve teçhizatlar bakımından istisna uygulamasından yararlanılması mümkün değildir. Yatırım teşvik belgesinin düzenlenmesinden önce istisna kapsamında teslim edilen makine ve teçhizata ilişkin KDV satıcıdan aranır.
Yatırım Teşvik Belgesi müracaatı ne kadar süre içerisinde sonuçlandırılır?
Müracaat sırasında istenen tüm bilgi ve belgelerin tamamlanması kabulü ile yetkili birimler azami iki ay içerisinde müracaatları sonuçlandırmakla yükümlüdür.
Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Makine ve Teçhizat Teslimlerinde İstisna Uygulaması Bakımından Makine ve Teçhizat Neyi İfade Etmektedir?
Söz konusu istisna uygulaması bakımından makine ve teçhizat, amortismana tabi iktisadi kıymet niteliği taşıyan ve mal ve hizmet üretiminde kullanılan sabit kıymetleri ifade etmektedir.
Bir Malın İstisnadan Yararlanabilmesi İçin Hangi Özellikleri Taşıması Gerekmektedir?
Bir malın istisnadan yararlanabilmesi için, öncelikle yatırım teşvik belgesi eki listede yer alması ve makine-teçhizat niteliğinde olması, bu makine-teçhizatın kullanıldığı faaliyetlerin tamamen veya kısmen indirim hakkı tanınan işlemlerden oluşması gerekmektedir.
İstisna Kapsamına giren ve Girmeyen Durumlardan Bazıları;
– Sarf malzemeleri ve yedek parçalar ile hizmet üretiminde doğrudan ve zorunlu olarak kullanılanlar dışındaki masa, sandalye, koltuk, dolap, mefruşat gibi demirbaşlar makine ve teçhizat niteliğinde olmadığından istisna kapsamına girmez.
– Taşıt araçları da makine ve teçhizat kapsamına girmez. . Bu nedenle otomobil, panel, arazi taşıtı, otobüs (Belediyeler ve İl Özel İdareleri ile bunların bağlı kuruluşları ve hisselerinin tamamına sahip oldukları şirketlerce şehir içi yolcu taşımacılığında kullanılmak üzere iktisap edilecek olanlar hariç), minibüs, kamyonet, kamyon, treyler ve çekici (Euro normlarına uygun yeşil motoru haiz olan çekiciler hariç) gibi taşıt araçları istisnadan faydalanamaz.
– Hastane yatırımlarına ilişkin teşvik belgelerinde yer alan ambulanslar, hastane yatırımları bakımından makine ve teçhizat niteliğinde olduklarından, bunların tesliminde de istisna uygulanır.
– Hizmet ifaları bu uygulamadan yararlanamaz
– Makine-teçhizat niteliğinde olmayan lisans, yazılım, bilgisayar programı ve benzeri ürünler de teşvik belgesi eki listede yer verilmiş olsalar dahi istisna kapsamında değerlendirilmez. Ancak, teşvik belgesinde bulunan bir makine-teçhizatın içeriğinde yer alan yazılımla birlikte satışı istisnanın uygulanmasına engel değildir.
– Teşvik belgesi eki listelerde yer alan ve teşvik belgesi sahibi mükellefe bir bütün halinde teslimine teknik olarak imkân olmadığı için yatırım mahallinde kurulumu, montajı gerçekleştirilen makine-teçhizatlar istisna kapsamındadır. Bu uygulamada, bizzat teslimi yapan mükellef tarafından yatırım mahallindeki kurulum ve montaj işleri, teslimden ayrı olarak fiyatlandırılmadığı sürece hizmet olarak değerlendirilip istisna dışında tutulmaz, istisna kurulum ve montaj dâhil toplam bedele uygulanır.
Teşvik belgesi eki listede yer alan set, ünite, sistem, takım ve benzerini oluşturan makine ve teçhizat teslimlerinde de bu istisna kapsamında işlem tesis edilir. Set, ünite, sistem, takım ve benzerini oluşturan muhtelif makine ve teçhizatın kısmi teslimleri de istisna kapsamındadır. Ayrıca iadenin alınabilmesi için Setin tamamlanması beklenmelidir. Setin bir bölümünün tesliminde istisnalı işlem uygulanır ancak iade alınamaz
İstisna kapsamında devir mümkün müdür?
Yatırım teşvik belgesi kapsamında temin edilen makine ve teçhizatın, Ekonomi Bakanlığının izin ve onayı ile yatırım teşvik belgesi sahibi bir başka mükellefe, bu mükellefin sahip olduğu yatırım teşvik belgesi eki listede aynı makine ve teçhizatın yer alması şartıyla istisna kapsamında devri mümkündür. Yatırım teşvik mevzuatı çerçevesinde Ekonomi Bakanlığının onay ve iznine tabi olmayan devir ve satışlarda, onay ve izin aranmaz.
Yatırım Teşvik Belgesinin Süresinin Bitmesi Durumunda Ne Yapılmalıdır?
Yatırım teşvik belgesinin süresinin bitmesi nedeniyle Ekonomi Bakanlığına süre uzatma talebinde bulunulması ve talebin olumlu karşılanmış olması halinde, süre bitim tarihi ile ilave yatırım süresinin verildiği tarih arasında (ara dönemi kapsayacak şekilde süre verilmiş olması kaydıyla) süre uzatımı yapılan yatırım teşvik belgesine dayanılarak alınan makine ve teçhizatlar da istisna kapsamındadır.
İstisnadan yararlanmak isteyen yatırımcılar ne yapmalıdır?
İstisna kapsamında mal satın almak isteyen alıcılar, bağlı oldukları vergi dairesine başvurarak, KDV mükellefiyetlerinin bulunduğuna ve makine-teçhizatı indirim hakkı tanınan işlemlerde kullanacaklarına dair istisna belgesi (EK: 9A) alarak, örneklerini gümrük idarelerine veya yurt içindeki satıcılara ibraz etmeleri gerektiği belirtilmiştir
Bu istisnadan faydalanmak üzere vergi dairelerine dilekçe ile başvuran yatırımcılara söz konusu belge verilirken aşağıdaki hususlara dikkat edilir:
- a) Yatırımcının vergi dairesinde KDV mükellefiyetinin bulunup bulunmadığı tespit edilir.
- b) Yatırımcının iştigal konusu ve yatırım sonunda üretilecek mal ya da hizmetin mahiyeti göz önünde tutularak, yatırım teşvik belgesi eki listelerde belirtilen makine ve teçhizatın indirim hakkı tanınan işlemlerle ilgili olup olmadığı tespit edilir.
- c) İndirim hakkı tanınan ve tanınmayan işlemleri birlikte yapan mükelleflerin (Devlet üniversite ve hastaneleri, Belediyeler vb.) durumu değerlendirilirken teşvik belgelerinde yer alan makine ve teçhizatı indirim hakkı tanınan işlemlerde kullanacakları tevsik edilmelidir.
Yatırım teşvik belgelerine ekli listelerde makine ve teçhizat tanımına giren iktisadi kıymetler, belgeyi veren idareler tarafından yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde belirlenerek istisnadan yararlanacaklar açıkça ifade edilir.
İstisnadan yararlanmak isteyen yatırımcılar tarafından, teşvik belgesi ve eki listenin aslı satıcıya veya gümrük idaresine ibraz edilerek istisna uygulanması talep edilir.
Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında Makine ve Teçhizat Teslimi yapacak olan Satıcılar ne yapmalıdır?
Sabit kıymetin belgede istisna kapsamına giren mallar arasında yer aldığı belirlendikten sonra KDV uygulamaksızın işlem yapılır. Ayrıca satıcılar veya ilgili gümrük idaresi tarafından listenin uygun bir yerine, satılan veya ithal edilen mal miktarını belirten, “Listenin ….. sırasındaki …… adet makine ve teçhizat ……. tarih ve …… sayılı fatura /gümrük beyannamesi ile satılmıştır/ithali yapılmıştır.” şerh konularak imza ve kaşe (gümrük idarelerinde mühür) tatbiki suretiyle onaylanır. Listede şerh verilecek yer kalmaması durumunda satıcılar veya gümrük idarelerince listeye alonj ilave edilerek, alonj üzerine şerh verilir.
Bu şekilde şerh düşülen liste ile yatırım teşvik belgesinin birer fotokopisi belge sahipleri tarafından imza ve kaşe tatbik edilmek suretiyle onaylanarak gümrük idarelerine veya satıcılara verilir.
Ayrıca satış faturasının üzerine “3065 Sayılı KDV kanunu 13/d maddesi gereğince …./…./………. Tarihli …………. Ve …………. numaralı Yatırım Teşvik belgesine istinaden KDV den muaftır.” Şerhi düşülmelidir.
Dikkat Edilecek Hususlar
Yatırımcılar, yatırım teşvik belgesi eki listelerde her bir makine ve teçhizat için belirtilen miktardan fazla istisna kapsamında mal alamaz. Satıcılar, ibraz edilen listelerdeki şerhlere bakarak, bu miktarın aşılmamasına dikkat etmelidir.
Gümrük idareleri ve yurtiçindeki satıcılar, yukarıda belirtilen şartlar yerine gelmeden ve bu belge ibraz edilmeden istisna kapsamında işlem yapamaz. Satıcılar tarafından, kendilerine ibraz edilen bu belge 213 sayılı Kanunun muhafaza ve ibraz hükümlerine göre saklanır.
Yatırım teşvik belgesi kapsamında vergiden istisna olarak alınan makine ve teçhizatın satıcıya iadesinde asıl işleme bağlı olarak vergi hesaplanmaz.
Bildirim zorunluluğu var mıdır?
Teşvik belgesi kapsamında KDV hesaplamadan mal tesliminde bulunan satıcılar tarafından her bir vergilendirme dönemi içinde gerçekleştirdikleri bu kapsamdaki satışlarını aşağıda belirtilen yere beyanname verme süresi içinde elektronik ortamda vergi dairesine verilir.
Yatırımın Usulüne Uygun Olarak Gerçekleşmemesi durumunda ne olur?
Kanunun (13/d) maddesine göre, yatırımın teşvik belgesinde öngörüldüğü şekilde gerçekleşmemesi halinde, zamanında alınmayan vergi alıcıdan, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir
Yatırım teşvik belgesinde yer almakla birlikte KDV istisnasından yararlanamayan ancak, satıcı tarafından bu istisna kapsamında KDV’siz olarak yapılan teslimler nedeniyle zamanında alınamayan vergi, yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde satıcıdan aranır.
İstisnanın Beyanı Nasıl Olacaktır?
Bu istisna kapsamına giren işlemler, KDV beyannamesinde yer alan “İstisnalar-Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” kulakçığının, “Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler” tablosunda 308 kod numaralı “Teşvikli yatırım mallarının teslimi” satırı aracılığıyla beyan edilir.
Bu satırın “Teslim ve Hizmet Tutarı” sütununa istisnaya konu mal bedellerinin KDV hariç tutarı, “Yüklenilen KDV” sütununa bu mallara ilişkin alış ve giderlere ait belgelerde gösterilen toplam KDV tutarı yazılır. İade talep etmek istemeyen mükellefler, “Yüklenilen KDV” sütununa “0” girmelidir.
KDV İadesinin Alınabilmesi İçin Hazırlanması Gereken Liste ve Evraklar Nelerdir?
Beyanname verildikten sonra iade alınabilmesi için hazırlanması gereken liste ve evraklar;
– Standart iade talep dilekçesi
– İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi
– İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi
– İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu
– Satış faturaları listesi
– Makine ve teçhizat istisnası bildirim formu
– Alıcının KDV istisnasından yararlanma hakkı bulunduğunu gösterir istisna belgesinin onaylı örneği
– Yatırım teşvik belgesi ile eki global listenin onaylı örneği
Mahsuben İade
Mükelleflerin bu işlemden kaynaklanan mahsuben iade talepleri, yukarıdaki belgelerin ibraz edilmiş olması halinde miktarına bakılmaksızın vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir.
Nakden İade
Mükelleflerin bu işlemden kaynaklanan ve 5.000 TL’yi aşmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. İade talebinin 5.000 TL’yi aşması halinde aşan kısmın iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür.
Finansal Kiralama Yoluyla Makine-Teçhizat Alımlarında Uygulama
10/6/1985 tarih ve 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununun 28 inci maddesinde “Yatırımların tamamının veya bir bölümünün finansal kiralama yoluyla gerçekleştirilmesi halinde kiralayan, finansal kiralamaya konu olan iktisadi kıymetlerle ilgili olarak bunların satın alınması halinde uygulanan teşviklerden yararlanır.” hükmü yer almaktadır.
15/6/2012 tarih ve 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın 7 nci maddesinin (3) numaralı fıkrasında, “Finansal kiralama yöntemiyle gerçekleştirilecek yatırımlar için finansal kiralama şirketi adına ayrı bir teşvik belgesi düzenlenmez.”;
9 uncu maddesinin (5) numaralı fıkrasında, “Finansal kiralama yöntemiyle gerçekleştirilecek yatırımlar için finansal kiralama şirketi adına ayrı bir teşvik belgesi düzenlenmeksizin yatırımcının teşvik belgesi dikkate alınarak ithalat işlemleri yapılır. İthalat işlemleri ile ilgili olarak yatırımcı ile finansal kiralama şirketleri müteselsilen sorumludur.’’ hükümlerine yer verilmiştir.
Bu çalışma 60 nolu kdv sirküleri, 26 Nisan 2014 tarih ve 28983 sayılı resmi gazetede yayımlanan Katma Değer Vergisi Uygulama Tebliğ, 3065 sayılı KDV Kanunun 13/d maddesi ve Yatırım Teşvik Mevzuatı Uygulama Usul ve Esaslarına İlişkin Tebliğ’e İstinaden Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında Makine ve Teçhizat Teslimleri ve Kdv İadesi ile ilgili dikkat edilmesi gereken usul ve esaslara değinilmiştir.
S.M.Mali Müşavir Bennur Kılınç
