TURİZM VERGİSİ
TBMM tarafından 11.07.2019 tarihinde kabul edilen 7183 sayılı yasa ile TÜRKİYE TURİZM TANITIM VE GELİŞTİRME AJANSI Kurulmuş ve Ajansın kuruluş amaçlarının gerçekleştirilmesi ve faaliyetlerin finansmanında kullanılmak üzere; TURİZM VERGİSİ adı altında yeni bir vergimiz olmuştur.
Bu verginin mükellefleri, vergi miktarları ve beyan süreleri ile ilgili olarak Maliye Bakanlığı tarafından 02.11.2019 tarihli resmi gazete de 1 Sıra Sayılı Turizm Payı Beyannamesi Genel Tebliğ ile detaylı düzenlemeler yapılmıştır.
Kanun maddesi aynen aşağıdaki gibidir.
Turizm payı
MADDE 6- (1) Ajansın kuruluş amaçlarının gerçekleştirilmesi ve faaliyetlerin finansmanında kullanılmak üzere turizm payı alınır.
(2) Turizm payı;
a) Bileşik tesisler ile konaklama tesislerinden binde yedi buçuk,
b) Bakanlıktan belgeli yeme-içme ve eğlence tesislerinden binde yedi buçuk,
c) Deniz turizmi tesisleri ile Bakanlıktan belgeli deniz turizmi araçlarından binde yedi buçuk,
ç) Seyahat acentalarından (münferit uçak bileti satışları hariç) on binde yedi buçuk
d) Havayolu işletmelerinden (ticari yolcu taşımacılığı faaliyetlerinden) on binde yedi buçuk,
e) Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü tarafından işletilenler hariç olmak üzere havalimanı ve terminal işletmelerinden binde iki,
oranında olmak üzere bu ticari işletmelerin yatırımcısı veya işletmecisi olan gerçek veya tüzel kişilerin bu işletmelerdeki faaliyetleri sonucunda elde ettikleri net satış ve kira gelirlerinin toplamı üzerinden alınır. Kış, termal, sağlık, kırsal ve nitelikli spor turizmi gibi Bakanlık tarafından teşvik edilmesi uygun görülen turizm türlerinde faaliyet gösteren tesisler için bu oranlar yüzde elli indirimli olarak uygulanır.
(3) Turizm payı, 25/10/1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununa göre vergi mükellefinin tabi olduğu vergilendirme dönemini takip eden ayın yirmi dördüncü günü sonuna kadar ilgililerin gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesine, gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmayanlar tarafından ise Gelir İdaresi Başkanlığınca belirlenecek vergi dairesine beyan edilerek aynı ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar ödenir. Vergi dairesi tarafından turizm payının beyan, tarh, tahakkuk ve tahsili ile red ve iadesinde; 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ve 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır, tahsil edilen turizm payının yüzde beşi, genel bütçe geliri olarak ayrıldıktan sonra kalan kısmı emanet hesabına alınır ve en geç takip eden ayın yirminci günü Ajansın banka hesabına aktarılır.
(4) Ödenen turizm payı, kurumlar vergisi ve gelir vergisi mükellefleri tarafından matraha esas kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınır.
(5) Bu maddenin uygulanması sırasında ortaya çıkabilecek hukuki ihtilafların çözümünde vergi mahkemeleri yetkilidir.
(6) Turizm payına ilişkin beyannamelerin verilme sürelerini, kapsama girenlerin turizm türleri, vergi veya mükellefiyet türleri itibarıyla ayrı ayrı veya birlikte aylık veya üç aylık dönemler hâlinde tespit etmeye, beyannamelerin; şekil, içerik ve eklerini belirlemeye, elektronik ortamda gönderilmesine zorunluluk getirmeye, yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişiler aracı kılınarak gönderilmesi hususunda izin vermeye, bu kişileri aracı kılmaya veya zorunlu tutmaya ve uygulamaya, 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu kapsamında kalan meslek mensuplarına onaylatılmasına veya imzalatılmasına ilişkin usul ve esaslar ile turizm payının beyan ve ödeme sürelerini kanuni süresinden itibaren bir ayı geçmeyecek şekilde yeniden belirlemeye, Bakanlığın görüşünü alarak Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir.
Yukarıda tam metni bulunan maddenin 6. Fıkrası ile “Turizm PAYI” ile ilgili düzenleme yapma yetkisi; Turizm Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle Hazine ve Maliye Bakanlığına verilmiştir.
Bu verginin mükellefleri, vergi miktarları ve beyan süreleri ile ilgili olarak Maliye Bakanlığı tarafından 1 Sıra Sayılı Turizm Payı Beyannamesi Genel Tebliği çıkarılmıştır.
1- Turizm Payının Mükellefleri:
7183 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinde belirtilen ticari işletmelerin yatırımcısı veya işletmecisi olan gerçek veya tüzel kişiler, anılan Kanunun aynı maddesinde belirtilen oranlarda hesaplanan turizm payını Turizm Payı Beyannamesi ile beyan etmekle yükümlüdür.
Aşağıdaki sayılan ticari işletmelerin yatırımcısı veya işletmecisi olan gerçek veya tüzel kişilerin bu işletmelerdeki faaliyetleri sonucunda elde ettikleri net satış ve kira gelirlerinin toplamı üzerinden Turizm Payı ödemekle yükümlüdür.
Bu işletmeler;
a) Bileşik tesisler: Bakanlıktan kısmi turizm işletmesi belgesi ve turizm işletmesi belgesi alan müstakil 1. ve 2. sınıf lokantalar, lüks lokanta, özel yeme-içme tesisleri, gastronomi tesisleri, müstakil eğlence yerleri, bar, kafeterya, eğlence merkezleri ve günübirlik tesis işletmeleri
b) Deniz turizmi araçları: Bakanlıktan turizm işletmesi belgesi alan gerçek ve tüzel kişilere ait ticari yatlar, kruvaziyer gemiler, günübirlik gezi tekneleri, dalabilir deniz turizmi araçları, yüzer deniz turizmi araçları, özel deniz turizmi araçları, turizm amaçlı su altı ve su üstü faaliyet araçları ile diğer deniz turizmi araçları,
c) Deniz turizmi tesisleri: Deniz turizmi araçlarına güvenli bağlama, karaya çekme, bakım, onarım hizmetleri, yolculara yeme, içme, dinlenme gibi hizmetleri sunan kruvaziyer gemi limanı, yat limanı, çekek yeri, rıhtım ve iskele gibi turizm tesisleri,
d) Havalimanı işletmeleri: Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü tarafından işletilenler hariç olmak üzere havaalanı işletiminden sorumlu olan ve Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından ruhsatlandırılan kuruluşları,
e) Havayolu işletmeleri: Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünden alınan işletme ruhsatı ile taşımacılık faaliyetlerinde bulunan havayolu işletmelerini (balon, hava taksi gibi işletmeler dâhil),
f) Konaklama tesisleri: Bakanlık tarafından düzenlenen kısmi turizm işletmesi veya turizm işletmesi belgesiyle ya da ilgili kurum veya kuruluş tarafından düzenlenen işyeri açma ve çalışma ruhsatıyla faaliyet gösteren oteller, tatil köyleri, butik oteller, konaklama içeren özel tesisler, moteller, hosteller, pansiyonlar, apart oteller ve konaklama içeren kırsal turizm tesisleri (dağ evi, köy evi, çiftlik evi, yayla evi ve oberj) ile kampingleri,
g) Seyahat acentaları: 14/9/1972 tarihli ve 1618 sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu kapsamında Bakanlıktan seyahat acentası belgesi alan işletmeleri,
h) Terminal işletmeleri: Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü tarafından inşa edilerek sonradan gerçek veya tüzel kişilere kiraya verilmek suretiyle işlettirilen ve Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından ruhsatlandırılan terminal işletmeleri
2- Turizm Payının Oranı
a) Bileşik tesisler ile konaklama tesislerinden binde yedi buçuk,
b) Bakanlıktan belgeli yeme-içme ve eğlence tesislerinden binde yedi buçuk,
c) Deniz turizmi tesisleri ile Bakanlıktan belgeli deniz turizmi araçlarından binde yedi buçuk,
ç) Seyahat acentalarından (münferit uçak bileti satışları hariç) on binde yedi buçuk,
d) Havayolu işletmelerinden (ticari yolcu taşımacılığı faaliyetlerinden) on binde yedi buçuk
e) Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü tarafından işletilenler hariç olmak üzere havalimanı ve terminal işletmelerinden binde iki,
Bu oranlar; Kış, termal, sağlık, kırsal ve nitelikli spor turizmi gibi Bakanlık tarafından teşvik edilmesi uygun görülen turizm türlerinde faaliyet gösteren tesisler için bu oranlar yüzde elli indirimli olarak uygulanır.
3- Turizm Payının Matrahı:
Kanunda sayılı Turizm işletmelerinin yatırımcısı veya işletmecisi olan gerçek veya tüzel kişilerin bu işletmelerdeki faaliyetleri sonucunda elde ettikleri net satış ve kira gelirlerinin toplamı üzerinden alınır.
4– Turizm Payı Beyannamesi
a- Turizm Payı Beyannamesini Kurumlar Vergisi Mükellefleri aylık olarak verecek.
b-Diğer mükellefler için 3 aylık olarak belirlenmiştir.
Üç aylık beyan dönemleri aşağıda belirtilmiştir
Birinci dönem; Ocak-Şubat-Mart,
İkinci dönem; Nisan-Mayıs-Haziran,
Üçüncü dönem; Temmuz-Ağustos-Eylül,
Dördüncü dönem; Ekim-Kasım-Aralık.
c- 7183 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin Hazine ve Maliye Bakanlığına vermiş olduğu yetkiye dayanılarak turizm payının beyan süresi, beyan dönemini takip eden ayın son günü olarak belirlenmiştir.
5- Turizm Payı Beyannamesi Beyan Süreleri
Turizm payının beyannamesinin süresi, beyan dönemini takip eden ayın son günüdür.
Turizm Payı Beyannamesinin, beyan dönemini takip eden ayın son günü saat 23.59’a kadar yetkili vergi dairesine verilecek ve ödeme süresi beyan süresi ile aynı olacaktır.
6- Satış ve Kira Geliri bulunmayan dönemlerde Turizm Payı Beyannamesi verilecek mi?
Turizm Payı Mükellefleri beyan dönemine dahil olan aylarda satış veya geliri olmasa dahi Turizm Payı Beyannamesi vereceklerdir.
Bu durumda Turizm Payı Beyannamesi Beyannamede “Beyan edilecek turizm payı bulunmamaktadır” seçeneği işaretlenerek boş Turizm Payı Beyannamesi verilecektir.
7- Turizm Payı Beyannamesini hangi vergi dairesine verilecek?
a) Gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olduğu,
b) Gelir veya kurumlar vergisinden mükellefiyeti bulunmayan gerçek kişiler için yerleşim yeri adresinin bulunduğu, gerçek kişiler dışında kalanlar için ise kanuni merkezi/işyerinin bulunduğu
Vergi dairesine vereceklerdir.
8- Turizm Payı Beyannamesi kim tarafından verilecek?
a) Elektronik ortamda beyanname göndermek üzere kullanıcı kodu, parola ve şifresi olan mükellefler mevcut kullanıcı kodu, parola ve şifreleri ile kendileri,
b) Vergi beyannameleri, bildirim ve eklerini elektronik ortamda göndermek üzere aracılık yetkisi bulunan Mali Müşavirler,
c) Defter-Beyan Sistemi”ni kullanma yetkisi bulunan meslek odaları
Tarafından Turizm Payı Beyannamesi verebilecek.
9- Turizm payı mükellefiyetinin bildirimi nasıl yapılacak?
Turizm Payı Beyannamesi vermekle yükümlü olanların turizm payı mükellefiyetinin tesis işlemlerinin yapılması için 16 Kasım tarihine kadar
a) İnteraktif Vergi Dairesi (https://ivd.gib.gov.tr/) sistemi üzerinden elektronik ortamda,
b) Dilekçe ile yetkili vergi dairesine,
c) Veya Dilekçelerini kayıtlı posta (Taahhütlü, Acele Posta Servisi (APS) vb.) ile göndermeleri gerekmektedir.
10- İlk Turizm Payı Beyannamesi ne zaman verilecek?
Kurumlar vergisi mükelleflerinin Ekim/2019 dönemine ilişkin olarak verecekleri ilk beyannamelerini 2 Aralık 2019 saat 23.59’a kadar,
Turizm Payı Beyannamesini üç aylık dönemler halinde beyan verme zorunluluğu bulunan mükellefler Ekim-Kasım-Aralık/2019 dönemi ilk Turizm Payı Beyannamesini 31 Ocak 2020 saat 23.59’a kadar elektronik ortamda vereceklerdir.
11-Turizm Payı Beyannamesinin onaylanması ve tahakkuk fişinin düzenlenmesi
Konuya ilişkin düzenleme 1. Sıra nolu tebliğin 9. Maddesiyle yapılmış olup madde hükümleri aynen aşağıdaki gibidir.
a- Elektronik ortamda gönderilen Turizm Payı Beyannameleri, sistem tarafından ön kontrolü yapıldıktan sonra kabul edilecektir.
b- Turizm Payı Beyannamesinde, turizm payının tahakkuk ettirilmesini engelleyen hata tespit edilmesi hâlinde bu hata kaynağı ile birlikte beyannameyi gönderene elektronik ortamda bildirilecek ve beyannameyi gönderen tarafından söz konusu hatalar düzeltildikten sonra beyanname tekrar gönderilecektir.
c- Elektronik ortamda gönderilen Turizm Payı Beyannamesinin geçerliliği ve matematiksel hata içermediği sistem tarafından saptandıktan sonra, beyannameyi gönderenin ekranından beyannameye onay vermesi istenecektir. Onaylama işleminin gerçekleşmesiyle birlikte Turizm Payı Beyannamesi vergi dairesine verilmiş sayılacaktır.
d- Turizm Payı Beyannamesinin kanuni süresinde verilen beyanname olarak kabulü için onaylama işleminin beyannamenin verilmesi gereken son gün saat 23.59’a kadar tamamlanmış olması gerekmektedir.
e- Turizm Payı Beyannamesinin, aracılık yetkisi verilmiş gerçek veya tüzel kişiler tarafından elektronik ortamda gönderilmesi ve onay işleminin yapılmasıyla birlikte bu beyanname mükellef tarafından verilmiş sayılacaktır. Onaylama işlemi tamamlanan beyannameye ait tahakkuk fişi düzenlenerek mükellefe veya aracılık yetkisi verilmiş gerçek/tüzel kişiye elektronik ortamda iletilecektir.
11- Süresinde beyan edilip ödenmeyen turizm payının takip ve tahsili:
Turizm Payı Beyannamesi süresi içinde verilmesine rağmen beyannamenin verildiği ayın son günü saat 23.59’a kadar turizm payının ödenmemesi hâlinde turizm payı vergi dairesi tarafından, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine göre hesaplanacak gecikme zammı ile birlikte anılan Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.
12-Turizm payı mükellefiyetinin bildirimi
Tebliğin yürürlük tarihi itibarıyla Turizm Payı Beyannamesi vermekle yükümlü olanların turizm payı mükellefiyetinin tesis işlemlerinin yapılması için bu Tebliğin yayımlandığı tarihten itibaren 15 gün içinde Başkanlığın İnteraktif Vergi Dairesi (https://ivd.gib.gov.tr/) sistemi üzerinden elektronik ortamda başvuru yapmaları ya da dilekçe ile yetkili vergi dairesine müracaat etmeleri veya dilekçelerini kayıtlı posta (Taahhütlü, Acele Posta Servisi (APS) vb.) ile göndermeleri gerekmektedir.
13- Net Satıştan Ne Demek:
Tebligin tanımlar kısmında; Net satışlar: 7183 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi gereğince turizm payı ödeme yükümlülüğü bulunanların bu payın hesabında dikkate alınacak işletmelerindeki esas faaliyetleri çerçevesinde satılan mal ya da hizmetler karşılığında aldıkları veya tahakkuk ettirdikleri toplam değerler ile bunlarla ilgili sübvansiyonlar, satış tarihindeki vade farkları, ihracatla ilgili dönem içinde ortaya çıkan kur farkları gibi hasılat kalemlerine ait değerler toplamından, satış iskontoları ve iadeleri ile bu satışlar ile ilgili diğer indirimlerin (ihracatla ilgili dönem içinde ortaya çıkan olumsuz kur farkları gibi) düşülmesi sonucu bulunan tutar
Olarak tarif edilmiştir.
14- Turizm Payı Beyannamesine ilişkin düzeltme beyannamesi
Tebliği n 11. Maddesine göre:
a- Süresi içinde veya süresinden sonra verilen beyannamenin hatalı ve/veya eksik olduğu hallerde, süresinde veya süresi geçtikten sonra bu hata ve/veya eksiklikleri düzeltici mahiyette elektronik ortamda yeni bir beyanname verilmesi mümkündür.
b- Daha önce verilmiş bulunan Turizm Payı Beyannamesi veya beyannamelerindeki hata ve/veya eksikliklere ilişkin verilecek düzeltme beyannamelerinin, söz konusu beyan dönemlerine münhasır olarak verilen beyannamelerde yer alan bilgileri de kapsaması gerekmektedir. Verilen düzeltme beyannamesinin turizm payı tutarını azaltıcı nitelikte olması hâlinde düzeltme beyannamesinin elektronik ortamda gönderilmesi safhasında “Düzeltme Beyannamesi Gerekçesi” başlığı altında durumu açıklayan yazılı izahat yapılması gerekmektedir.
c- Turizm payı tutarını azaltıcı mahiyetteki düzeltme beyannamelerine ilişkin yapılacak düzeltme işlemleri genel esaslara göre vergi dairesi tarafından yerine getirilecektir.
d- Turizm payının iade edilmesine karar verilmesi hâlinde öncelikle turizm payının Ajansın hesabına aktarılıp aktarılmadığı kontrol edilecektir. Yapılan kontrol sonucunda;
– Turizm payının Ajansın hesabına aktarılmadığının tespit edilmesi hâlinde iade işlemi vergi dairesi tarafından,
-Turizm payının Ajansın hesabına aktarıldığının tespit edilmesi hâlinde tahsil edilen turizm payının genel bütçe geliri olarak ayrılan yüzde beşlik kısmının iade işlemi vergi dairesi tarafından, Ajansın hesabına aktarılan yüzde doksan beşlik kısmın iade işlemi ise Ajans tarafından,
yerine getirilecektir.
e- Vergi dairesi tarafından yapılacak olan turizm payı iade işlemlerinin; 6183 sayılı Kanunun 23 üncü maddesi ile 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 88 inci maddesinin on altıncı fıkrası hükmü dikkate alınarak yerine getirilmesi gerekmektedir.
Saygılarımla,
Bağımsız Denetçiler Derneği Başkanı Mali Müşavir Sn. Abdullah ÇAVUŞ
