Merhaba Sevgili Muhasebe Bilenler Topluluğu ailesi,
Bugün sizlerle Teminat Mektubu nedir? Neden günümüzde bu kadar yaygın kullanılmaya başlandı. Beraber inceleyeceğiz 🙂
Bu konuyu neden mi seçtim?
Artık bütün Kurumsal şirketler avans ödemesi yaparken dahi teminat mektubu istiyor.
İhaleye girerken “geçici ve kesin teminat mektupları isteniyor”
Vergi dairesi , Gümrük ve dahası ..
Nedir bu teminat mektubu ?
Bir malın teslimi ya da bir işin yapılmasının belirlenen sürede ve öngörülen koşullar uyarınca yerine getirileceğini, aksi takdirde tazminat tutarının banka tarafından herhangi bir koşul ileri sürülmeksizin ödeneceğini taahhüt eden, yurt içi ve yurt dışında yerleşik gerçek veya tüzel kişiler lehine düzenlenen garanti mektuplarıdır.
Dikkatinizi çekti mi öyle bir garanti mektubu ki “ banka tarafından herhangi bir koşul ileri sürülmeksizin ödeneceği taahhüt “ediliyor. Şimdi neden senet vb evrağın pabucunun dama atıldığı belli oluyor J
Şimdi sizlerle bazı önemli özelliklerini paylaşayım,
Gayrinakdi krediler arasında yer alıyor. Bilançonuz analiz edilip, size bazı sorular soruluyor ve bolca sayfadan oluşan kredi sözleşmesini kefaletiniz ile birlikte imzalamanız ardından limitiniz hazırlanıyor.
Eee bu kadar güvenceli bir mektubun başka türlü verilmesi de mümkün değildir sanırım.
Muhatap elinde mektup, bankaya bunu tazmin et diye giderse , Banka, süresi içinde kurallara uygun olarak tazmini talep edilen teminat mektubunu ödemekle yükümlü oluyor. tazmin talebi ile gelen muhataba karşı hukuki savunma yolları kullanamaz. Ödemenin durması için, lehdarın mektup bedelinin ödenmemesi amacıyla mahkemeden ihtiyati tedbir kararı getirmesi gerekir. Dikkat önemlidir ‘
Ha bu arada üçer aylık dönmelerde komisyon ödemelerinizi unutmayın. Piyasa şartlarına göre bu oran azalıp artabiliyor. En son yıllık yüzde bir’in üzerinde idi.
Kimler işin içindeJ
- Taraflar:
- Garanti Veren (Banka): Temsile yetkili personelinin imzalarını taşıyan teminat mektuplarından sorumludur. Bu mektuplarla müşterinin taahhüdünü garanti eder ve taahhüdün gerçekleşmediği durumda belirlenen tutarı ödeyeceğini kabul eder.
- Eylemi Garanti Edilen (Lehdar): Teminat mektubunda bankanın belirli bir malın teslimi ya da bir işin yapılması taahhüdünü garanti ettiği taraftır.
- Garanti Alan (Muhatap): Teminat mektubu ilişkisinde lehdarın taahhüdünün garanti edildiği, aksi takdirde tazmin talebini yapacak olan gerçek veya tüzel kişidir.
- Teminat mektubunun tarafları Banka ve Muhataptır. Lehdar (müşteri), teminat mektubunun tarafı değildir.
- Bir teminat mektubunun birden fazla muhatabı veya lehdarı olabilir.
- Yurt içinde yerleşik tüzel/gerçek kişilerin yanı sıra, yurt dışında yerleşik tüzel/gerçek kişilere hitaben teminat mektubu (harici garanti) düzenlenebilir.
- Kontrgaranti: Bazı hallerde muhatap lehdardan belirli bir bankanın teminat mektubunu getirmesini isteyebilir. Böyle bir durumda, seçilen banka lehdarı tanımıyor ise, mektubu düzenleyebilmek için başka bir bankanın garantisini şart koşabilir. Lehdarı tanıyan banka bu işlemi yapmayı kabul ettiği takdirde kontrgaran adını alır.
Peki ya vade:
Tecrübelerimize dayanarak söyleyebilirim ki aman “süresiz mektup” tan uzak durun. Niye mi?
Bütün güç Muhatabın elinde , on yıl süre ile rehin kalabilirsiniz.
“Teslim etmemiz için gerekli şartları yerine getirmemişsin ,sunu da yap” mevzuu olabilir.
Teminat mektupları vade bakımından vadeli ve vadesiz (süresiz) olmak üzere ikiye ayrılır:
- Vadeli Teminat Mektupları: Bankanın taşıdığı sorumluluğu belirtilen tarihle kısıtlayan ve bu tarih itibarıyla sorumluluğu sona erdiren mektuplar.
- Vadesiz/Süresiz Teminat Mektupları: Üzerinde bir vade veya geçerlilik süresi bulunmayan, iade edilmediği sürece bankanın yükümlülüğünün, lehdar ile muhatap arasındaki sözleşme ilişkisi bittikten sonra 10 yıllık zaman aşımı süresi sonuna kadar sürdüğü mektuplardır. Bankalar açısından oldukça riskli mektuplardır. Devlete hitaben düzenlenen teminat mektuplarının süresiz olarak düzenlenmesi gerekmektedir.
Para Birimi
Aşağıda detaylı açıklaması var ama özet geçeyim, limitiniz oluştuğu sürece TL,Euro,Dolar cinsinden mektuplar alabiliyorsunuz.,
Para Birimi: TL’ye ek olarak, piyasada geçerli kurlar üzerinden alım/satım/arbitrajı yapılabilen yabancı para birimleri için de teminat mektubu düzenlenir. Yabancı para biriminden teminat mektupları iki şekilde düzenlenebilir:
- Dövize Endeksli Teminat Mektubu:Herhangi bir döviz cinsi üzerinden düzenlenen ancak tazmini halinde ödemenin TL olarak yapıldığı teminat mektubu türüdür. Ödeme tarihinde, kur konusunda bir ihtilaf çıkmaması amacıyla, işlem yapılacak kur tipi mektup metninde açıkca belirtilir. YP Teminat Mektubu maddesinde belirtilen kullanım şartlarını sağlamayan tüm müşteriler için bu şekilde düzenleme yapılır.
- Yabancı Para (YP) Teminat Mektubu:Herhangi bir döviz cinsi üzerinden düzenlenen ve ödemesi bu döviz cinsinden yapılan teminat mektubudur. İhracat, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı faaliyetlerde (yurt dışı müteahhitlik hizmetleri dahil) bulunan, DİİB, YTB veya VRHİB sahibi olan ve aşağıdaki belirli koşulları sağlayan müşteriler için bu mektuplar düzenlenir:
Teminat Mektubu Türleri nelerdir;
Limit İçi Teminat Mektupları: Devlet İhale Kanunu’nda sayılan devlet kurumlarına hitaben, kanunda belirtilen işler için verilen mektuplardır..
- Limit Dışı Teminat Mektupları: Resmi dairelere tabi olmayan işler için verilen mektuplardır. Bu mektuplarda garanti edilen tutarlar, limit harici düzenlenebilir.
o Şekle Göre Teminat Mektupları:
- Geçici Teminat Mektupları: Bir ihaleye katılabilmek için ihale makamına hitaben verilir. Bu mektup, lehdarın ihaleyi alması durumunda kesin teminatı vereceği ve sözleşmeyi imzalayacağını garanti eder.
- Kesin Teminat Mektupları: Yapılan ihale sonucunda muhataba karşı girişilen taahhüdün sözleşme şartları çerçevesinde yerine getirilebileceğini garanti eder.
- Avans Teminat Mektupları: İhale edilen iş için önceden hazırlık yapılması gereken hallerde hazırlıklara ilişkin giderleri karşılamak üzere müteahhide ödenecek ve sonradan alacaklarından mahsup edilecek olan avansların teminatı olarak verilen teminat mektuplarıdır.
Projelerde genellikle sıralama- Geçici-Avans ve Kesin Teminat olarak gitmekte.
o Konusuna Göre Teminat Mektupları:
- Mal alımına yönelik teminat mektupları
- Bayilik teminatı olarak düzenlenen teminat mektupları
- Kredi teminatı olarak düzenlenen teminat mektupları
- Gümrüklere hitaben düzenlenen teminat mektupları
- İcra daireleri ve mahkemelere hitaben verilen teminat mektupları
- Vergi dairelerine hitaben düzenlenen teminat mektupları
- Metnine Göre Teminat Mektupları:
- Standart Metinli Teminat Mektupları: Hukuksal Danışmanlık Müdürlüğünden alınan uygunluk ile metni genel bir formüle/formata bağlanmış teminat mektuplarıdır.
- Özel Metinli Teminat Mektupları: Geçici, kesin ve avans teminat mektupları konuları dışında kalan işler için düzenlenen ve genel bir formüle bağlanamayan teminat mektuplarıdır. Bu tip mektuplar verilmeden önce mektup örneği Hukuk İşleri Müdürlüğüne gönderilerek uygunluk görüşü alınır.
Hukuk servisi olan bazı Kurumsal firmalar avans –kesin mektuplar için bile kendi özel metninin olmasını istemekte. Başıma çok geldi. Müşterinin hukuk servisi ile Bankanın hukuk servisi arasında gidip gelip orta yolu bulabiliyorsunuz.
Limit ve risk analizinde şirket puanlaması ve bilançonuz önemli.Tekrar söyleyeyim mecbur kalmadıkça “süresiz mektup” vermemek için direnin J
Sevgilerimle,
Mali Müşavir
Menevşe Şeker
