Kısa Çalışma, Ücretsiz İzin ve Pandemi Sosyal Destek Yardımı
TÜM ÇALIŞANLARI İLGİLENDİRİYOR!
Siz Hangisinden Faydalanıyorsunuz?
1) KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ
– Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayıcı sebeplerle,
– Faaliyetin tamamen veya kısmen geçici olarak durdurulması veya işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak önemli ölçüde azaltılması hallerinde,
– Üç ayı aşmamak üzere kısa çalışma yapılabilir. (Covid-19 nedeniyle 30 Haziran’a kadar)
– Cumhurbaşkanı, bu süreyi 3 ay daha uzatabilir.
– Kısmen de olsa; çalışana gelir güvencesi sağlayan bir uygulamadır.
– Kısa çalışma kararı, işveren tarafından tek taraflı olarak verilebilir.
– İşçinin onayı olmasa da işveren bu konuda yasal girişimlerde bulunabilir.
– İşyerinin tamamında uygulayabileceği gibi işin durumuna göre işyerinin sadece belirli bir birimi için de uygulanabilir.
a) Kısa Çalışma Ödeneğine Hak Kazanabilmesi İçin;
Öngörülen hizmet akdinin feshi hariç,
Kısa çalışma başlama tarihinden önceki son 60 gün hizmet akdine tabi olanlardan son üç yıl içinde 450 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödenmiş olması şeklinde uygulanır. Bu koşulu taşımayanlar, kısa çalışma süresini geçmemek üzere son işsizlik ödeneği hak sahipliğinden kalan süre kadar kısa çalışma ödeneğinden yararlanmaya devam eder.
Bu madde kapsamında kısa çalışma uygulamasından yararlanabilmek için, işyerinde kısa çalışma uygulanan dönemde 4857 sayılı Kanunun 25’inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde yer alan sebepler hariç olmak kaydıyla işveren tarafından işçi çıkarılmaması gerekir.
Emekliler Kısa Çalışma Ödeneğinden desteğinden faydalanamaz.
Bağ-Kur’lu Olanlar Kısa Çalışma Ödeneğinden faydalanamaz.
b) İşyerinde Uygulanan Çalışma Süresinin Önemli Ölçüde Azalmış Sayılabilmesi İçin;
İşyerinde uygulanan, haftalık emsal çalışma süresinin en az, üçte bir oranında azalmış olması veya süreklilik koşulu aranmaksızın, en az dört hafta süreyle faaliyetin tamamen veya kısmen durdurulmuş olması gerekir.
c) Kısa Çalışma Ödeneği Tutarı:
Sigortalının son on iki aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan, günlük ortalama brüt kazancının %60’ıdır.
Bu tutar aylık asgari ücretin brüt tutarının %150’sini geçemez (2020 yılı için 4.380,99 TL’den fazla olamaz.)
d) Hesaplama Örneği
Çalışanın son 1 senelik ücret ortalamasının brüt 6.000 TL olduğunu varsayalım.
Kısa çalışma nedeniyle 14 gün eksik gün gösterildiğinde,
İşveren işçiye 16 günlük ücretini; 6000 TL/30 Gün x 16 Gün = Brüt 3.200 TL olarak öder.
Kısa çalışma ödeneği ise; üst limit kontrol edilerek çalışanın günlük kazancının %60’ı olarak hesaplanacaktır.
İşçinin çalışmadığı süreye tekabül eden tutar, 6.000 TL/30 Gün x 14 Gün = 2.800 TL olmaktadır.
14 gün için üst Limit ise; 147,15 x 14 Gün = 2.354,40 TL’dir.
Bu nedenle işçiye 14 günlük kısa çalışma ödeneği üst limit üzerinden damga vergisi kesilerek ödenecektir.
2.354,40 x 0,00759 (Damga Vergisi Oranı) = 17,87
2.354,40 – 17,87 = 2.336,53 TL olacaktır.
Sonuç itibariyle 6.000 TL brüt ücret alan çalışanın, kısa çalışma ödeneğine tekabül eden kısımdan alacağı olan tutar 2.336,53 TL’dir.
2) ÜCRETSİZ İZİN ÖDENEĞİ
– İş sözleşmesi bulunmakla birlikte işveren tarafından ücretsiz izne ayrılan,
– Kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan veya
– İşten çıkarıldığında işsizlik ödeneğine hak kazanamayan,
– 15.03.2020 tarihinden sonra 4447 sayılı Kanunun 51 inci madde kapsamında iş sözleşmesi feshedilen ve bu Kanunun diğer hükümlerine göre işsizlik ödeneğinden yararlanamayan,
– İşçilere 1170 TL maaş desteği sağlanmasıdır.
Bu kapsamdaki işçilere ilişkin Aylık Bildirimler, https://uyg.sgk.gov.tr/IsverenSistemi internet adresinden ücretsiz iznin verildiği ayı takip eden ayın 3’üne kadar İşverenlerce yapılacaktır.
a) Kimler Yararlanabilir?
– Çalışanlar 3 ay süreyle bu destekten faydalanabilir.
– Başvuruda bulunmak istediğiniz işçinin son 3 yılda 600 / 120 gün veya 450/60 gün kurallarına uyup uymadığına bu ücret desteğinde bakılmaz. Tek şart işçinizle 16 Nisan öncesinde hizmet akdi kurulmuş olmasıdır.
-Bu kapsamdan faydalanması için işçinizle çalışma hukukunuzun devam etmesi gerekmektedir. (01,06,07,21 vb. gibi eksik gün kodları hukukunuzun devam etmediği anlamına gelmez, bu kişilerde faydalanır)
– İşçi 30 gün ücretsiz izinde olmak zorunda değil. Örneğin Mayıs ayında 12 günlük çalışması var, geriye kalan 18 gün için ücret desteğinden faydalanabilir.
– Eksik gün kodları aşağıdakilerden biri seçilmelidir.
28-Pandemi Ücretsiz İzin(4857 Geç. 10 Md.)
29- Pandemi Ücretsiz İzin(4857 Geç. 10 Md.) ve Diğer (Birden çok eksik gün olması durumunda)
b) Kimler Kapsam Dışı Olacak?
-İşçi istifa etmesi durumunda bu ödenekten faydalanamaz.
-Emekliler bu ücret desteğinden faydalanamaz.
-16 Nisan’dan önce işten çıkanlar bu kapsamdan faydalanamaz.
c) Hesaplama Örneği
Nakdi Ücret Desteğini hak eden işçilere, bir günlük 39,24 TL üzerinden sadece Damga Vergisi düşüldükten sonra hesaplanan tutar ile ödemeye hak kazanılan gün sayısı çarpımı sonucu çıkan tutar kadar Nakdi Ücret Desteği ödemesi yapılacaktır.
39,24 TL – 0,30 TL =38,94 TL
38,94 TL * 30 Gün =1.168,27 TL Bir ay için verilecek azami tutardır.
3) PANDEMİ SOSYAL DESTEK YARDIMI
a) Kimler Faydalanabilir?
Hanedeki kişi başı geliri brüt asgari ücretin 3’te birinden az olan kişiler faydalanabilir.
Bu orana ilişkin hesaplama aşağıda yer almaktadır;
Mehmet Amca, evli ve eşi çalışmıyor ayrıca iki de çocuğu var. Geliri ise 3.600 TL. Bu tutar ailedeki kişi başına bölünmektedir. (Mehmet amca, eşi ve iki çocuğu olduğundan 4’e bölünecek) 3.600 TL / 4 = 900 TL. Bu tutar ailedeki kişi başı gelir olarak kabul edilmektedir. Gelir oranımız ise brüt asgari ücretin 3’te 1’i olan 981 TL’dir. Mehmet amcanın hanesindeki kişi başı geliri 981 TL’yi aşmadığından sosyal yardıma müracaat edebilir.
b) Kimler Faydalanamaz?
– İŞKUR Kısa Çalışma Ödeneğinden faydalananlar,
– İŞKUR İşsizlik Ödeneğinden faydalananlar,
– Pandemi Sosyal Destek Programı Faz 1 ve Faz 2 kapsamında verilen 1000 TL’lik nakdi destekten faydalanmış olanlar,
– 981 TL’lik kişi başı gelir seviyesinin yukarısında kalanlar,
– 5510 sayılı Kanunun 4/a maddesi kapsamındaki kamu işçileri,
– 5510 sayılı Kanunun 4/c maddesi kapsamındaki memurlar,
– Sosyal Güvenlik Kurumundan gelir veya aylık alanlar (emekliler),
Bu destekten faydalanamamaktadır!
c) Başvuru Süreci
e-Devlet üzerinden ‘Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Pandemi Sosyal Destek Ön Başvurusu’ linki üzerinden gerçekleştirilmektedir.
TC Kimlik numarasının son rakamı;
0 olan vatandaşların Pazartesi,
2 olan vatandaşların Salı,
4 olan vatandaşların Çarşamba,
6 olan vatandaşların Perşembe,
8 olan vatandaşların Cuma günü müracaat edecektir.
Ayrıca Cumartesi – Pazar günleri de bu hizmet tüm vatandaşların kullanımına açıktır.
Mali Müşavir Ahmet SOLMAZ
