Bilindiği gibi Mal ve hizmet ihracatı 3065 sayılı Kdv kanununun 11 ve 12 ‘inci maddesinde düzenlenerek vergiden istisna edilmiştir.
Mal ihracatında KDV istisnası uygulamasında çok fazla tereddüt yaşanmıyoruz fakat hizmet ihracında KDV istisnası uygulamasında tereddütler yaşanıyor. Genelde tereddütlerin nedeni, hizmet ihracatının gümrükten geçme gibi bir şarta bağlanamamasından kaynaklanmaktadır.
Hizmet ve hizmet sayılan hallerin tanımına göre ,
Türk dil kurumu sözlüğünde, birinin işini görme veya birine yarayan bir işi yapma olarak tarif edilen hizmet, 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 4 ncü maddesinde hizmet 5 nci maddesinde de hizmet sayılan haller aşağıdaki şekilde tarif edilmiştir.
“Hizmet:
Madde 4 – 1. Hizmet, teslim ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı dışında kalan işlemlerdir.
Bu işlemler; bir şeyi yapmak, işlemek, meydana getirmek, imal etmek, onarmak, temizlemek, muhafaza etmek, hazırlamak, değerlendirmek, kiralamak, bir şeyi yapmamayı taahhüt etmek gibi, şekillerde gerçekleşebilir.
- Bir hizmetin karşılığının bir mal teslimi veya diğer bir hizmet olması halinde bunların her biri ayrı işlem olup, hizmet veya teslim hükümlerine göre ayrı ayrı vergilendirilirler.”
“Hizmet Sayılan Haller
Madde 5 – Vergiye tabi bir hizmetten, işletme sahibinin, işletme personelinin veya diğer şahısların karşılıksız yararlandırılması hizmet sayılır
Kanun maddesinde hizmetin tanımı açık bir şekilde tanımlanmamıştır. Hizmet sayılan bazı işlemler belirtilmiş ve bunlara benzeyen başka işlemlerin de hizmet sayılacağı hüküm altına alınmıştır. Yine değişik şekillerde ortaya çıkması muhtemel işlemler de hizmet olarak değerlendirilebilir.
Hizmetin verginin konusuna girmesi için hizmetin Türkiye” de yapılması veya hizmetten Türkiye” de faydalanılması yeterlidir. Ancak belirtilen bu iki şartın birlikte gerçekleşmesi gerekmez. Türkiye’de ifa edilen hizmetler eğer yurt dışındaki bir müşteri için yapılıyor ve hizmetlerden yurt dışında yararlanılıyorsa, bu durumda hizmet ihracı kapsamında KDV istisnası uygulanması söz konusu olmaktadır.
- Yurt dışında düzenlenen bir fuara Türkiye’den katılan firmalara yurt dışında verdiği stant kurulumu, montajı, lojistik vb. hizmetler,
- Yurt dışında yaptığı inşaat, onarım, montaj işleri,
- Yurt dışındaki bir firmanın doğrudan yurt dışındaki başka bir firmaya (mallar Türkiye’ye gelmeksizin) yapacağı teslimlere ilişkin olarak verdiği aracılık hizmeti,
- Türkiye’deki başka bir firmanın personelini yurt dışına götürmek suretiyle aynı sektörde faaliyette bulunan yabancı firmalarla tanıştırma, bilgilendirme, eğitim şeklinde yurt dışında verdiği danışmanlık hizmeti,
- Yurt dışındaki bir firmanın mallarının, yine yurt dışındaki bir başka firmaya pazarlanmasına yönelik olarak yurt dışında verdiği satış komisyonculuğu hizmeti,
Türkiye’de ifa edilmediğinden veya bu hizmetlerden Türkiye’de faydalanılmadığından KDV’nin konusuna girmemektedir. Mal teslimlerinde, malın Türkiye” de teslim edilmesi, hizmet ifalarında da hizmetin Türkiye” de yapılması veya hizmetten Türkiye” de faydalanılması koşuluyla işlemleri yapanların, yabancı uyruklu veya Türk Vatandaşı olmasının önemi yoktur ve yapılan işlem vergiye tabidir.
İhracat Teslimi ve Yurt Dışındaki Müşteriler İçin Yapılan Hizmetler
Madde 12
1 – Bir teslimin ihracat teslimi sayılabilmesi için aşağıdaki şartlar yerine getirilmiş olmalıdır:
- a)Teslim yurt dışındaki bir müşteriye veya bir serbest bölgedeki alıcıya veya 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanununun 95 inci maddesinin (1) numaralı fıkrasına göre faaliyette bulunan gümrüksüz satış mağazalarında satılmak üzere bu mağazalara veya bunların depolarına ya da yetkili gümrük antreposu işleticisine yapılmalı veya mallar yetkili gümrük antreposu işleticisine tevdi edilmelidir.
7104 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi ile “ serbest bölgedeki alıcıya” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanununun 95 inci maddesinin (1) numaralı fıkrasına göre faaliyette bulunan gümrüksüz satış mağazalarında satılmak üzere bu mağazalara veya bunların depolarına” ibaresi eklenmiştir. (Yürürlük 1/6/2018)
- Teslim konusu mal Türkiye Cumhuriyeti gümrük bölgesinden çıkarak bir dış ülkeye veya bir serbest bölgeye vasıl olmalı ya da gümrüksüz satış mağazalarında satılmak üzere bu mağazalara veya bunların depolarına veya yetkili gümrük antreposuna konulmalıdır. Teslim konusu malın ihraç edilmeden önce yurt dışındaki alıcı adına hareket eden yurt içindeki firmalar veya bizzat alıcı tarafından işlenmesi veya herhangi bir şekilde değerlendirilmesi durumu değiştirmez.
Yetkili gümrük antrepoları ile buralarda düzenlenmesi zorunlu belgeleri belirlemeye, konulacak malın cinsi ve miktarı ile bunların antrepoda bekleme sürelerine ilişkin olarak sınırlama getirmeye, Gümrük Müsteşarlığının görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığı yetkilidir.
Yetkili gümrük antrepolarının işleyişine ilişkin olarak bu fıkra uyarınca belirlenen esaslara uyulmaması halinde ziyaa uğratılan vergi, buna ilişkin olarak kesilecek ceza ve hesaplanacak gecikme faizinin ödenmesinden katma değer vergisi iadesi alanla birlikte antrepo işleticisi de müteselsilen sorumludur.
7104 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi ile “vasıl olmalı ya da” ibaresinden sonra gelmek üzere “gümrüksüz satış mağazalarında satılmak üzere bu mağazalara veya bunların depolarına veya” ibaresi eklenmiştir. (Yürürlük 1/6/2018)
2 – Yurt dışındaki müşteri tabiri; ikametgâhı, işyeri, kanunî ve iş merkezi yurt dışında olan alıcılar ile yurtiçinde bulunan bir firmanın yurt dışında kendi adına müstakilen faaliyet gösteren şubelerini ifade eder. Bir hizmetin yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmet sayılabilmesi için aşağıdaki şartlar yerine getirilmiş olmalıdır.
- Hizmetler yurt dışındaki bir müşteri için yapılmış olmalıdır.
- Hizmetten yurt dışında faydalanılmalıdır.
- Fason hizmetlerin serbest bölgelerdeki müşterilere yapılmış sayılması için aşağıdaki şartlar yerine getirilmiş olmalıdır.
- Fason hizmet serbest bölgelerde faaliyet gösteren müşteriler için yapılmış olmalıdır.
- Fason hizmetten serbest bölgelerde faydalanılmalıdır.
İADE İŞLEMLERİ
Hizmet ihracından doğan iade taleplerinde aşağıdaki belgeler aranır:
– Standart iade talep dilekçesi
– Hizmet faturası veya listesi
– Ödeme belgesi (dövizin Türkiye’ye getirildiğini tevsik eden bir belge, banka dekontu vb.)
– Hizmet ihracatının beyan edildiği döneme ait indirilecek KDV listesi
– Yüklenilen KDV listesi
– İadesi Talep Edilen KDV Hesaplama Tablosu
Mahsuben İade
Mükelleflerin hizmet ihracından kaynaklanan ve 5.000 TL’yi aşmayan mahsuben iade talepleri inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. İade talebinin 5.000 TL’yi aşması halinde aşan kısmın iadesi vergi inceleme raporu veya YMM tasdik raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür.
Nakden İade
Mükelleflerin hizmet ihracından kaynaklanan nakden iade talepleri miktarına bakılmaksızın vergi inceleme raporuna veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde, mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür.
S.M Mali Müşavir
Sibel KAROĞLU
