İŞ MAHKEMELERİ VE ARABULUCULUK
Ülkemizde ilk kez 01/01/ 2018’den itibaren 7036 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunu ile işçi-işveren uyuşmazlıklarında zorunlu arabuluculuk uygulaması başlamıştır.
İŞ UYUŞMAZLIKLARINDA DAVA ŞARTI OLARAK ARABULUCULUK
7036 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunu ile Arabuluculuk iki gruba ayrılmaktadır.Bunlar;
-Zorunlu Arabuluculuk,
-İhtiyari Arabuluculuk.
ZORUNLU ARABULUCULUK
Bazı uyuşmazlıklar için mahkemeye dava açmadan önce arabulucuya gitme zorunluluğu getirilmiş ve arabulucuya gitmeden önce açılan dava, dava şartı yokluğu nedeniyle reddedilir. İş davalarına konu olan bazı talepler (kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla mesai ücreti, maaşlar vb.) zorunlu arabuluculuk kapsamına alınmıştır.
İHTİYARİ ARABULUCULUK
Tarafların bir arabulucuya gitme zorunluluğu olmadığı halde uyuşmazlığın çözümü için dava açmadan önce arabulucuya başvurmayı tercih etmesidir. Taraflar üzerinde tasarruf edebilecekleri her türlü özel hukuk uyuşmazlığıyla ilgili ihtiyari arabuluculuk yoluna başvurabilir.
ARABULUCULUK
Arabuluculukta, uyuşmazlık yaşayan kişilerin, tarafsız bir üçüncü kişiden yardım alarak aralarındaki konuları müzakere ettikleri bir uyuşmazlık çözüm yoludur.
ARABULUCUYA BAŞVURU SÜRECİ
İşçi bu arabuluculuk başvurusunu işverenin yerleşim yerindeki ya da işin yapıldığı yerdeki adliyeye başvurması gerekir.
Başvuru yaptığı adliyede arabuluculuk bürosu varsa hemen oraya başvuru yapması yoksa sulh hukuk mahkemesi yazı işlerine başvurması gerekir.
Bu başvuruları yaparken arabulucuya konuyla ilgili bilgileri (İşçinin iletişim ve kimlik bilgileri,İşverenin ise unvan,adres ve iletişim bilgileri,hangi hakların talep edildiği,bunların gerçek ve kanıtlı belgeleri)eksiksiz bir şekilde dilekçede bulunması gerekir.
ARABULUCULUK SÜRECİNDEKİ BELGELER
–Arabuluculuk hizmet sözleşmesi,
-Arabuluculuk başlangıç tutanağı,
-Arabuluculuk müzakere tutanağı,
-Arabuluculuk sonuç tutanağı,
-Arabuluculuk anlaşması.
ARABULUCUNUN ELE ALDIĞI BAŞLICA KONULARI
-İşçi alacakları,
-Kredi sözleşmeleri,
-Alım satım sözleşmeleri,
-Deniz ticareti ve sigorta uyuşmazlıkları,
– Tüketici uyuşmazlıkları,
-Eser sözleşmeleri,
-Taksirle yaralama,
-Marka-patent uyuşmazlıkları,
-Kira uyuşmazlıkları,
-Silahsız kasten yaralama,
-Hakaret, tehdit,
-Boşanmadan sonraki mal paylaşım uyuşmazlıkları,
-Konut dokunulmazlığının ihlali ,
-Ticari sırrın açıklanması
Yukarıdaki şikâyete bağlı suçların işlenmesi nedeniyle istenecek tazminatlarda arabulucuya gidilebilir.
ARABULUCULUĞUN (FAYDALARI )AVANTAJLARI
1-Yargının iş yükünün azalması,
2-İnsanlar arasında ilişkiyi korur,
3-Çabuk çözüm sağlar,
4-Arabuluculuk ekonomiktir,
5-Arabuluculuk gizlidir,
6-Arabuluculuk sürecin kontrolü tarafından elindedir.
ARABULUCULUK SÜRESİ VE SÜRECİ
Arabulucuya gelen iş uyuşmazlığı dosyalarını üç hafta içinde sonuçlandırmak zorundadır. Eğer verilen süre içinde sonuçlanmadıysa zorunlu hallerde en fazla bir hafta uzatılabilir. Arabulucu görüşmeleri sonunda anlaşmaya varılamaması halinde arabulucu tutanak düzenleyecek ve mahkeme başvuru yapılırken dilekçesinin ekine arabulucu tutanağı eklenecektir. Geçerli bir mazeret göstermeden ilk toplantıya gidilmezse ve arabulucu bu nedenle karar veremezse; ileride dava aşamasında haklı olsa bile yargılama giderlerini, gelmeyen kişi ödemek zorunda kalır ve lehine vekalet hükmedilemez. Toplantıya kendiniz veya varsa avukatınız gidebilir. Arabulucuya başvurulduğu zaman tüm hak düşürücü ve zamanaşımı süreleri durur.
ARABULUCULUK KAPSAMINDAKİ İŞ SÖZLEŞMELERİ
– 4857 Sayılı İş Kanununda Düzenlenen İş Sözleşmeleri,
-6098 sayılı Türk Borçlar Kanununda Düzenlenen Hizmet Sözleşmeleri,
–6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununda Düzenlenen Toplu İş Sözleşmesi,
-Deniz İş Kanununda Düzenlenen İş Sözleşmesi,
-Basın İş Kanununda İş Sözleşmesi.
ARABULUCULUK ÜCRETİ
Arabulucu, konusu para olan ve para olmayan hukuki uyuşmazlıklarda farklı tarifelere göre ücret alınacaktır. Tarifede yazılı olmayan hallerde söz konusu tarifenin birinci kısmındaki diğer tür uyuşmazlıklar için belirlenen ücret verilecek. Arabuluculuk ücretinin ödemesi, arabuluculuk faaliyetinin sona erdiği tarihte yürürlükte olan tarife esas alınarak verilecektir. Tarafların anlaşmaları halinde arabuluculuk ücreti, Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesinin eki Arabuluculuk Ücret Tarifesinin İkinci Kısmına göre aksi kararlaştırılmadıkça taraflarca EŞİT şekilde karşılanır. Arabuluculuk ücretini karşılayamayacak durumda olan taraf ücretini karşılamak için arabuluculuk bürosunun bulunduğu yerdeki sulh hukuk hâkiminin kararıyla adli yardımdan yararlanabilecektir.
2018 ARABULUCULUK ASGARİ ÜCRET TARİFESİ
ARABULUCULUK ÜCRET TARİFESİ
BİRİNCİ KISIM
Konusu Para Olmayan ve Para ile Değerlendirilemeyen Hukuki Uyuşmazlıkların Arabuluculuk Yoluyla Çözüme Kavuşturulmasının Sağlanmasında Arabulucuya Ödenecek Ücret
1. | Aile Hukuku ile ilgili uyuşmazlıklarda; taraf başına, | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bir saati (İlk üç saate kadar) | 140,00 TL | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Takip eden her saat için | 100,00 TL | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Uyuşmazlığın üç veya daha fazla tarafı bulunursa, taraf başına, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bir saati (İlk üç saate kadar) | 100,00 TL | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Takip eden her saat için | 70,00 TL | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2. | Ticari uyuşmazlıklarda; taraf başına, | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bir saati (İlk üç saate kadar) | 270,00 TL | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Takip eden her saat için | 210,00 TL | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Uyuşmazlığın üç veya daha fazla tarafı bulunursa, taraf başına, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bir saati (İlk üç saate kadar) | 210,00 TL | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Takip eden her saat için | 140,00 TL | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ticari uyuşmazlığın taraflarının tümü sermaye şirketi ise taraf başına, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bir saati (İlk üç saate kadar) | 330,00 TL | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Takip eden her saat için | 250,00 TL | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tarafların tümü sermaye şirketi ve uyuşmazlığın üç veya daha fazla tarafı bulunursa, taraf başına, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bir saati (İlk üç saate kadar) | 250,00 TL | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Takip eden her saat için | 170,00 TL | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3. | İşçi – işveren uyuşmazlıklarında; taraf sayısı gözetilmeksizin, | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bir saati (İlk üç saate kadar) | 140,00 TL | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Takip eden her saat için | 100,00 TL | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4. | Tüketici uyuşmazlıklarında; taraf başına, | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bir saati (İlk üç saate kadar) | 140,00 TL | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Takip eden her saat için | 100,00 TL | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Uyuşmazlığın üç veya daha fazla tarafı bulunursa, taraf başına, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bir saati (İlk üç saate kadar) | 100,00 TL | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Takip eden her saat için | 70,00 TL | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
5. | Diğer tür uyuşmazlıklarda ise; taraf başına, | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bir saati (İlk üç saate kadar) | 170,00 TL | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Takip eden her saat için | 130,00 TL | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Uyuşmazlığın üç veya daha fazla tarafı bulunursa, taraf başına, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bir saati (İlk üç saate kadar) | 130,00 TL | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Takip eden her saat için | 90,00 TL | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
İKİNCİ KISIM Konusu Para Olan veya Para ile Değerlendirilebilen Hukuki Uyuşmazlık Arabuluculuk Yoluyla Çözüme Kavuşturulmasının Sağlanmasında Arabulucuya Ödenecek Ücret Üzerinde Anlaşılan Miktarın;
Not: Tablomuzu Arabuluculuk Daire Başkanlığı sitesinden temin edilmiştir.Tablomuzdaki ücretler 01/01/2018 – 31/12/2018 tarihleri arasında geçerlidir.
Saygılarımla ; Hilal BİLADA |