ASKERDEN DÖNEN ESKİ ÇALIŞANI
İŞE ALMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
Erkek çalışanlar için askerlik hizmeti, kariyerlerine ara vermesine neden olan bir zorunluluk halidir. Bu ve benzeri nedenlerle iş kanunları çalışanların haklarını korumak amacıyla bazı düzenlemelerde bulunmuştur.
Askerlik hizmetini tamamlayıp dönen işçilerin eski işlerine geri alınabilmesi durumu da 4857 sayılı İş Kanunu’nun 31.maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre ;
“Herhangi bir askeri ve kanuni ödev dolayısıyla işinden ayrılan işçiler bu ödevin sona ermesinden başlayarak iyi ay içinde işe girmek istedikleri takdirde işveren bunları eski işleri veya benzeri işlerde boş yer varsa derhal, yoksa boşalacak ilk işe başka isteklilere tercih ederek, o anda ki şartlarla işe almak zorundadır. Aranan şartlar bulunduğu halde işveren iş sözleşmesi yapma yükümlülüğünü yerine getirmezse, işe alınma isteğinde bulunan işçiye üç aylık ücret tutarında tazminat öder.”
İki aylık süre hak düşürücü süredir. İşçi askerden döndükten sonra iki ay içinde başvuru da bulunmazsa bu hakkı kaybetmiş olacaktır. İşçinin başvurusunun ispatı açısından, askerlik öncesi çalıştığı iş yerinde tekrar çalışma isteğini noter aracılığı ile bildirmesi işçinin lehinedir.
İki aylık süre 60 gün olarak hesaplanmaz. Görevin bittiği tarih içinde bulunulan ayın kaçına denk geliyorsa 2 ay sonra aynı güne denk gelen tarihte 2 aylık süre tamamlanmış olur. 2 aylık sürenin sonunda sayı olarak aynı tarihe denk gelen gün yoksa o ayın son günü olarak hesaplanır. Örneğin Temmuz ayının son günü 31 Temmuz’dur. 31 Temmuz’da askerlik görevi sona ermiş olan işçi, 2aylık süre sonu Eylül ayının 31.günü olmadığı için 30 Eylül’de süre tamamlanmış sayılır.
İşveren, tekrar işe girmek isteyen işçisini eski işi veya benzeri işinde boş yer varsa derhal, yoksa boşalacak ilk işe almak zorundadır. Bu bölümler için birden fazla aday başvurusu varsa, işveren askerden dönen ve tekrar iş başvurusu yapan eski işçisine öncelik tanımak zorundadır.
İşveren eski işçisinin, iş başvuru süresi ile işe alma süresi içinde geçen zaman için ücret ödemek zorunda değildir.
Askerden dönen eski işçisini işe almak istemeyen işveren, iş başvurusunda bulunan eski işçisine son aldığı ücretten 3 maaş tazminat ödemek zorundadır.
