VERGİDEN MUAF ESNAF KİMLERDİR VE BUNLARIN SİGORTALILIKLARI NASILDIR?
Mbt.nin Değerli üyeleri,
Gelir Vergisi Kanunun 9. Maddesinde vergiden muaf esnaf kimlerdir açıklanmış olup; Günümüzde bu meslekler çok nadir olarak yapılmakta ve geçmişte tatlı birer anı olarak belleklerimizde kalmasına rağmen kanunun ilgili maddesine dönersek,
1- Motorlu nakil vasıtaları kullanmamak şartı ile gezici olarak veya sabit bir işyeri açmaksızın perakende ticaret ile iştigal edenler.(giyim,gıda ev eşyaları,bakkaliye ve temizlik mad.hariç)
2- Sabit bir işyeri açmaksızın gezici olarak müstehlike(Tüketiciye)iş yapan hallaç,kalaycı,lehimci,musluk tamircisi,çilingir,ayakkabı boyacı ve tamircisi,berber,nalbant,fotoğrafçı,odun ve kömür kırıcısı,çamaşır yıkayıcısı,ve hamal gibi küçük sanat erbabı.
3- Köylerde gezici olarak her türlü sanat işi ile uğraşanlar ile aynı yerde aynı işleri bir işyeri açmak suretiyle yapanlardan 47. Mad. Aşmayanlar.
4- Nehir, Göl ve denizlerde (50 rüsum tonilato dahil) makinesiz veya motorsuz nakil vasıtası işletenler. Hayvanla veya bir adet hayvan arabasıyla nakliyecilik yapanlar.
5- Ziraat işlerinde kullandıkları hayvan,hayvan arabası motor,traktör gibi araçlarla veya sandallarla devamlılık arz etmeyecek şekilde ücret karşılığında eşya ve insan taşıyanlar.
6- Evlerde kullanılan dikiş,nakış,mutfak robotu,ütü ve benzeri makine ve aletler hariç olmak üzere muharrir(yazar) kullanmamak ve dışarıdan işçi almamak şartıyla oturdukları evde imal ettikleri havlu,örtü,çarşaf,çorap,halı,kilim dokuma mamülleri,kırpıntı deriden üretilen mamüller,örgü,dantel,her nevi nakış işlerituristikeşya,hasır,sepet,süpürge,paspas,fırça,yapma çiçek,pul payet(elbiselere işlenen pırıltılı küçük pul) boncuk,tığ,örgü işleri ip ve urganları,tarhana,erişte mantı gibi ürünleri işyeri açmaksızın satanlar. Ancak 30 Ocak 2019 tarih ve 30671 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 18 Ocak 2019 tarih ve 7162 sayılı kanunun 1. Maddesine göre bu işleri internet ortamında ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satan kişilerinde ilgili yıl için geçerli olan asgari ücretin yıllık brüt tutarı olan (2019 yılı için bu tutar 2558.40*12=30780.40Tl) fazla olmaması şartıyla satmaları halinde esnaf muaflığından faydalanmaya devam edeceklerdir.
7- Ticari işletmelere ait atıkları mutat olarak veya belirli aralıklarla satın alanlar hariç olmak üzere bir işyeri açmaksızın kendi nam ve hesabına kapı kapı dolaşmak suretiyle her türlü hurda maddeyi toplayarak veya satın alarak bu malların ticaretini yapanlara veya tekrar işleyenlere satanlar.
8- Bu kanunun 47.maddesindeki yazılı şartları haiz olanlardan kendi ürettikleri ürünleri satanlara münhasır olmak üzere el dokuma işleri,bakır işletmeciliği,çini ve çömlek yapımı, sedef kakma ve ahşap oyma işleri,kaşıkçılık,bastonculuk,semercilik,yazmacılık,yorgancılık, keçecilik,lüle ve oltu taşı,işçiliği değerli olan ve kaybolmaya yüz tutan meslek kollarında faaliyette bulunanlar. 9- Bir işyeri açmaksızın münhasıran gezici olarak milli piyango bileti satanlar. Olarak belirlenmiştir.
YUKARIDA ESNAF MUAFLIĞINDAN KİMLERİN YARARLANACAĞI AÇIKLANMIŞTIR. PEKİ BUNLARIN SİGORTALILIK DURUMU NASIL OLACAKTIR?
Öncelikle Esnaf ve sanatkâr kime denir bunu incelersek; İster gezici ister sabit bir mekânda bulunsun, Esnaf ve Sanatkâr ile Tacir ve Sanayiciyi Belirleme Koordinasyon Kurulunca belirlenen esnaf ve sanatkâr meslek kollarına dahil olup, ekonomik faaliyetini sermayesi ile birlikte bedenî çalışmasına dayandıran ve kazancı tacir veya sanayici niteliğini kazandırmayacak miktarda olan, basit usulde vergilendirilenler ve işletme hesabı esasına göre deftere tabi olanlar ile vergiden muaf bulunan meslek ve sanat sahibi kimseler olarak belirlemiş Vergiden muaf esnafın Gelir v.k.nun 9. Maddesindeki özellikleri taşımaları halinde bununla ilgili belge almalarını talep etmeleri halinde aynı kanunun 9.maddesinin son fıkrasına göre vergi dairelerine başvurması halinde esnaf muafiyet belgesinin taraflarına verileceği açıklanmıştır. Bu belgenin diğer Sgk. Gibi kurumlarda da geçerli olabilmesi de ancak 5362 Sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Kanununun 7/C maddesi gereği Esnaf ve Sanatkarlar siciline kaydı ile mümkün olmaktadır. 506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunun 3 maddesinin (k) fıkrası gereği bu kişiler herhangi bir işverene hizmet akdiyle bağlı olmaksızın kendi nam ve hesabına çalıştıkları için sigortalı sayılmadıklarından 5510 sayılı Yasanın Yürürlüğe girmesinden önce 1479 sayılı Bağ-kur Kanunun 24/1 maddesine göre sigortalı sayılmışlar ve 5510 sayılı Kanunun Yürürlüğe girmesi il birlikte de 5510 sayılı Kanununun 4 maddesinin b fıkrasının 2 nolu bendi gereği esnaf ve sanatkarlar siciline kayıt şartı ile bunlar 4/b sigortalı olarak değerlendirilmişlerdir. Bunlardan Gelir V.K.nun 9. Maddesinin 6. Fıkrasındaki ev işleri yapıp satan kadınların isteğe bağlı sigortalı olmaları ayrıca açıklanacaktır.
Yine; 5510 Sayılı Kanunun 6. Maddesinin (k) fıkrasına kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkar siciline kayıtlı olanlardan, Aylık faaliyet gelirlerinden bu faaliyetine ilişkin masraflar düşüldükten sonra kalan tutar, prime esas kazanç alt sınırının otuz katından az olduğunu belgeleyenlerin 5510 sayılı kanunun 4 ve 5. Maddelerine göre sigortalı sayılmayacağı belirtilmiştir.
Vergiden muaf esnafın aşağıdaki işleri yapan kadınların isteğe bağlı sigortalılığı hariç diğerlerinin
2019 yılı için ödeyecekleri prim tutarı ise 2558.40*%34.5= 882.64 Tl.dır.
EVDE EL İŞİ YAPIP SATAN KADINLARIN SİGORTALILIĞI= Gelir vergisi Kanunun 9. Maddesinin 6. Fıkrasındaki evde muharrir kuvvet kullanmamak ve dışarıdan işçi almamak şartıyla oturdukları evde imal ettikleri havlu,örtü,çarşaf vs. bir işyeri açmadan ister gezici olarak isterlerse Pazar takibi suretiyle ve 7162 sayılı k.nun 1. Maddesi ile eklenen madde ile isterlerse internet ortamında veya diğer elektronik ortamlarda (yıllık satışın brüt 30.700.80-Tl) aşmaması şartıyla satmalar halinde 5510 Sayılı Kanunun Geçici 16.maddesine göre bu işleri yapan kadınların isteğe bağlı sigortalı olabileceği ve 82.maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırının onbeş katı üzerinden başlayarak,takip eden her yıl için bir puan artırılmak suretiyle (2019 yılı için bu rakam 26) otuz katını geçmemek üzere malüllük,Yaşlılık ve Ölüm sigortası ile Genel Sağlık Sigortası primlerini ödeyecekleri belirtilmiştir.
2019 Yılı için bu isteğe bağlı sigortalıların ödeyecekleri prime esas kazanç tutarı 2.558.40/30=85.28
85.28*26 gün üzerinden prime esas kazancı 2.217.28
Ödeyecekleri isteğe bağlı prim tutarları ise 2.217.208*%32= 709.52 Tl.dır.
Saygılarımla,
Mustafa Günşen
