SÜRESİNDE ÖDENMEYEN KIDEM TAZMİNATINA GECİKME FAİZİ TALEP EDİLEBİLİR Mİ?
Bilindiği gibi, İş Kanunumuzda kıdem tazminatına hak kazanabilmenin şartları belirtilmiştir. 1475 sayılı eski iş kanunun yürürlükte bulunan 14.maddesinde belirtilen iş sözleşmelerinin feshedilmesi veya kadının evlendiği tarihten itibaren 1 yıl içerisinde kendi isteği ile sona erdirmesi veya işçinin ölümü nedeniyle son bulması durumlarında işçinin işe başladığı tarihten itibaren iş sözleşmesinin devamı süresince her geçen tam yıl işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenmektedir.
Bir işçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için;
- İş kanuna tabi olması,
- İşçi özelliklerine sahip olması,
- İş sözleşmesinin iş kanunun ilgili hükümlerine göre son bulması,
- İşçinin asgari 1 yıllık hizmetinin bulunması gerekmektedir.
İş kanunumuzda kıdem tazminatının ödeme zamanıyla ilgili yasal bir düzenleme olmamakla birlikte, 1475 sayılı eski İş Kanununun 14. Ve 4857 sayılı kanunun 32.maddelerinde, kıdem tazminatının iş sözleşmesinin feshedildiği tarihte ödenmesi gerektiği belirtilmiştir.
İş sözleşmesinin kanunda belirtilen nedenlerle sona ermesi sonucu hak kazanılan kıdem tazminatının, bu tarihte ve tam olarak ödenmesi ve gecikme faizinin de bu tarihten itibaren hesaplanması gerekmektedir. Yargıtay tarafından verilen pek çok emsal kararlar da, sözleşmenin fesih tarihi faizin başlangıç tarihi olarak belirtilmiştir. Kıdem tazminatının zamanında ödenmemesi nedeniyle açılacak davalarda, genellikle gecikme süresi için ödenmeyen süreye göre en yüksek faizin ödenmesine karar verilir.[1] Ancak bunun için bazı koşulların oluşması gerekmektedir.
Bunlar;
- Kıdem tazminatının zamanında ödenmemiş olması gerekir,
- Bu nedenden kaynaklı olarak açılmış davanın meydana gelmesi,
- Açılmış olan davada gecikme faizinin de ayrıca talep edilmiş olması
Dolaysıyla zamanında ödenmeyen kıdem tazminatı için faiz istenebilir. Aynı durum diğer işçi alacakları için de geçerlidir. İş kanunun 34.maddesine göre, gününde ödenmeyen ücretler için de mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanmaktadır. Burada, kıdem tazminatının ödeme tarihinde bankalarca bir yıllık mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı esas alınır. Eğer işçi kıdem tazminatının taksitler halinde ödenmesini kabul etmişse, faiz hakkından vazgeçmiş sayılır. Taksitler düzenli ödendiği taktirde faiz hakkı doğmaz.
Son olarak, kıdem tazminatında zamanaşımı süresi 10 yıldır. İş kanunun kıdem tazminatının ödenmesinde banka zorunluluğu getirilmiştir. Ancak işçiye yapılacak kıdem tazminatı ödeme 8.000 TL’den fazla işe VUK hükümlerine göre yapılan ödemelerin tevsik kapsamında banka özel finans kurumları veya PTT yoluyla ödenmesi zorunludur. Ayrıca, işçinin işveren ile uzlaşması halinde kıdem tazminatı vadelere bölünerek çek veya senet ile belirlenecek vade tarihinde de ödenebilir.
[1] Yargıtay 9. HD. 11.12.2003 tarih ve E:2003/09665-K:2003/20595 sayılı kararları.
