Konu: Kiraların Bankadan Ödenme Mecburiyeti
Kiraların Vergilendirilmesi konusundaki yazı dizimizin 6.cısının konusu kiraların bankadan ödenme zorunluluğu konusunda yapılmış olan düzenlemelerdir.
Maliye Bakanlığı kira ödemelerindeki vergi kayıp ve kaçağını önlemek amacıyla 01.01.2008 tarihinden itibaren işyeri ve konut kiralarının BANKA ve PTT üzerinden ödenmesi zorunluluğu getirmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendiyle Maliye Bakanlığına, mükelleflere muameleleri ile ilgili tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik etmeleri zorunluluğunu getirme ve bu zorunluluğun kapsamını ve uygulamaya ilişkin usul ve esaslarını belirleme yetkisi verilmiştir.
Bu yetkiye istinaden Maliye Bakanlığı, işyeri ve konut kiralama işlemlerine ilişkin yapılacak tahsilat ve ödemelerin banka veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsikine ilişkin olarak 268 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile aşağıdaki düzenlemeleri yapmıştır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendiyle Bakanlığımıza, mükelleflere muameleleri ile ilgili tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik etmeleri zorunluluğunu getirme ve bu zorunluluğun kapsamını ve uygulamaya ilişkin usul ve esaslarını belirleme yetkisi verilmiştir.
Bu yetkiye dayanılarak 2008 yılında 268 nolu Gelir Vergisi Tebliği çıkarılmıştır.
İşyeri ve konut kiralama işlemlerine ilişkin yapılacak tahsilat ve ödemelerin banka veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsikine ilişkin olarak yapılan düzenlemeler aşağıdaki gibidir.
1- Tevsik Zorunluluğunun Kapsamı:
– Konutlarda, her bir konut için aylık 500 YTL ve üzerinde kira geliri elde edenlerin,
– İşyerlerinde, işyerini kiraya verenler ile kiracıların
Kiraya ilişkin tahsilat ve ödemelerinin 1/11/2008 tarihinden itibaren banka veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen belgelerle tevsik edilmesi zorunluluğu getirilmiştir.
2-Tevsik Zorunluluğu Getirilen İşlemlerde Belge Düzeni
Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden 7.9.1995 tarih ve 22397 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 243 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği, 8.1.1996 tarih ve 22577 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 246 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile bankalara düzenleme zorunluluğu getirilen, dekont veya hesap bildirim cetvelleri ile tevsik edilme zorunluluğu uygulaması eskiden olduğu gibi devam edecektir.
Önceki bölümde belirtilen banka veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü aracı kılınmak suretiyle, para yatırma veya havale, çek veya kredi kartı gibi araçlar kullanılmak suretiyle yapılan tahsilat ve ödemeler karşılığında dekont veya hesap bildirim cetvelleri düzenlendiğinden bu belgeler tevsik edici belge kabul edilecektir. Bankaların internet şubeleri üzerinden yapılan ödeme ve tahsilatlar da aynı kapsamdadır.
3-Tevsik Zorunluluğu Kapsamında Olmayan Tahsilat ve Ödemeler
Mükelleflerce,
– Her bir konut için aylık tutarı 500 YTL’ nin altındaki konut kira geliri ile
– Mahkeme ve icra yoluyla yapılan konut ve işyeri kira gelirine ilişkin tahsilatlar
Tebliğle getirilen zorunluluk kapsamında değildir.
Öte yandan aynî olarak yapılan söz konusu ödemelerin bu zorunluluk kapsamında olmadığı tabiidir.
4- Günlük Olarak Yapılan Kiralamalarda Durum:
298 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 01.07.2017 tarihinden geçerli olmak üzere günlük ve benzeri kısa süreli kiralamalarda tevsik zorunluluğuna ilişkin olarak 268 Seri No’lu GVK Genel Tebliğinde değişiklik yapılmıştır.
Aşağıda söz konusu değişiklikler sonucu günlük haftalık kiralamalar da tutar bulunmayıp bu tür kısa vadeli kiralamalar her hal ve takdirde miktarı ne olursa olsun PTT veya BANKA kanalıyla yapılmak zorundadır.
Tebliğ hükmü aynen aşağıdaki gibidir.
MADDE 1 – 29/7/2008 tarihli ve 26951 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 268)’nin “1. Tevsik Zorunluluğunun Kapsamı” başlıklı bölümünde yer alan “Konutlarda, her bir konut için aylık 500 YTL ve üzerinde kira geliri elde edenlerin,” ibaresi “Konutlarda, her bir konut için aylık 500 TL ve üzerinde, haftalık, günlük veya benzeri şekilde kısa süreli konut kiralamalarında ise tutara bakılmaksızın kira geliri elde edenlerin,” şeklinde değiştirilmiştir.
5-Hisseli Gayrimenkullerde Tevsik Nasıl Olacak?
Gayrimenkulün birden fazla hissedarının bulunması durumunda, ödemenin her bir hissedara ayrı ayrı mı yapılacağı ve 500 liralık tevsik sınırının hisse itibariyle mi, yoksa konutun toplam kirası dikkate alınarak mı belirleneceğidir.
Gelir İdaresinin yaklaşımı, 500 liralık tevsik sınırının her bir konut itibariyle dikkate alınacağı şeklindedir. Örneğin, 750 lira aylık kirası olan ve mesken olarak kiraya verilen bir gayrimenkulde 3 kişinin eşit hissesi varsa, her bir hissedara düşen kira bedeli 250 lira olarak tevsik sınırının altında kalsa da, konutun toplam bedeli tevsik sınırının üzerinde olduğu için ilgili hissedarlara yapılacak ödemelerin tamamının banka veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü üzerinden yapılması gerekmektedir.
Peki, hissedarların ödeme her bir hissedarın hesabına ayrı ayrı mı yapılacaktır? Yoksa, hissedarlardan birine kiranın tamamı banka veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü üzerinden yapılabilir mi? Gelir İdaresi bu konuda daha esnektir. Her bir hissedara ayrı ayrı ödeme tercih edilmekle birlikte, kiranın tamamının bir hissedara ödenmesinin de mümkün olduğu yönünde görüş bildirmiştir.
Konuya ilişkin GİB İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığının 13.09.2012 tarih ve 62030549-120[70-2012/169]- 2780 sayılı özelgesinin ilgili kısmı aşağıda sunulmuştur:
“…Buna göre, konutlarda her bir konut için aylık 500 TL ve üzerinde kira geliri elde edenlerin, iş yerlerinde ise aylık kira bedelleri tutarına bakılmaksızın iş yerini kiraya verenler ile kiracıların kiraya ilişkin tahsilat ve ödemelerinin 01.11.2008 tarihinden itibaren banka veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen belgelerle tevsik edilmesi zorunludur.
Ortaklık halinde sahip olunan konutlarda, bir hissedara düşen miktar 500 TL›nin altında kalsa bile, kiraya verilen konutun kira bedeli 500 TL ve üzerinde ise, iş yerlerinde miktarına bakılmaksızın kira bedeli banka ya da PTT aracılığıyla mümkünse hissedarların ortak hesabına, mümkün olmaması halinde hissedarlardan birinin hesabına yatırılması ve banka dekontunun açıklama bölümüne diğer hissedarların adlarının yazılması yeterli olacaktır.”
6- Ceza Uygulaması:
Vergi Usul Kanununun mükerrer 355 inci maddesinde yer alan hüküm uyarınca, mükerrer 257 nci maddeyle getirilen zorunluluklara uymayanlara özel usulsüzlük cezası kesilmesi gerekmektedir.
1- Birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabı hakkında ;
2018 için 1.600 TL,
2019 için 1.900 TL’den
2020 yılı için 2.300 TL’den
2- İkinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit edilenler hakkında ;
2018 için 800 TL,
2019 yılında 980 TL’den,
2020 yılı için 1.200 TL’den
3- Yukarıdaki bentlerde yazılı bulunanlar dışında kalanlar hakkında;
2018 yılı için 400 TL,
2019 yılı için 490 TL’den,
2020 yılı için 600 TL’den
Az olmamak üzere her bir işlem için bu işleme konu tutarın %5’idir.
7- Bir Yılda Kesilebilecek Toplam Ceza Miktarı Üst Sınırı:
Tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumlan veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik etme zorunluluğuna uymayanlara bir takvim yılı içinde kesilecek toplam özel usulsüzlük cezası 2020 yılında 1.800.000 TL YI GEÇEMEYECEKTİR
KAYANAK : GİB PORTALI KİRA GELİR REHBERİ VE İLGİLİ TEBLİĞLER
https://tr-tr.facebook.com/muhasebebilenlertoplulugu
Saygılarımla,
Bağımsız Denetçiler Derneği Başkanı Mali Müşavir Abdullah ÇAVUŞ
