İHRACAT BEDELLERİNİN YURDA GETİRİLMESİ
Bilindiği üzere ülkemiz ekonomik olarak sıkıntılı bir süreç geçirmektedir.Döviz’in hızla yükselişi karşısında Türk Lira’sının değer kaybetmesi sonucunda Türkiye ekonomisiyle ilgili devlet yetkililerince yeni ekonomi paketleri açıklanmış ve ekonomideki kan kaybını önlemek amacıyla yeni tedbirler alınmış hem ekonomik yönden hem ticari yönden birçok yeni düzenleme getirilmiştir.Bunlardan birisi de Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ de İhracat Bedellerinin Yurda Getirilmesi İle ilgili yapılan düzenlemedir.
Türkiye tarafından yapılan ihracat işlemlerinin bedelleri ,ithalatçı firmanın ödemeyi gerçekleştirmesinden itibaren doğrudan veya gecikmesiz ihracata aracılık eden bankaya transfer edilir veya getirilir.Fiili ihraç tarihinden itibaren itibaren 180 günde ihracat bedelleri yurda getirilerek en az %80’inin bankaya satılması(Türk Lirasına Çevrilmesi) zorunludur.
İhracat İşlemlerine İlişkin Bedeller Aşağıdaki ödeme Şekillerine Göre Yurda Getirilebilir :
– Akreditifli Ödeme
-Vesikalık Mukabili Ödeme
-Mal Mukabili Ödeme
-Kabul Kredili Akreditifli Ödeme
-Kabul Kredili Vesaik Mukabili Ödeme
-Kabul Kredili Mal Mukabili Ödeme
-Peşin Ödeme
PEŞİN ÖDEME
-Peşin döviz karşılığında ihracatın 24 ay içinde gerçekleştirilmesi zorunludur.
-DİİB ve VRHİB kapsamındaki hizmet ve faaliyetlerde kullanım süresi belge süresi kadar(ek süre dahil)
-Tamamı tek seferde iade edilmeyen veya süresi içinde ihracatı yapılmayan peşin dövizler prefinansın hükümlerine tabi
ÖZELLİĞİ OLAN İHRACAT
–Müteahhit firmalarca yapılacak olan ihracatın bedeli (365 GÜN)
-Konsinye yoluyla yapılacak kesin satış itibariyle ihracat bedeli (180 GÜN )
-Uluslararası sergi,fuar vs. aracılığıyla olan ihracat bedeli (180 GÜN)
-Yurt dışına geçici ihracı yapılan mallarında bedelleri (90 GÜN)
-İhracat Rejimi ve Finansal Kiralama (Leasing) Çerçevesinde Kredili veya Kiralama yoluyla yapılan ihracat bedeli de (90 GÜN) içerisinde Türk Lirasına çevrilmek zorundadır.
İHRACAT İŞLEMLERİNDE SORUMLULUK
-İhracat bedelinin yurda getirilmesinden ve Türk Lirasına çevrilmesinden ihracatçılar sorumludur.
-Alacak hakkının satın alınması suretiyle ticari riskin bankalar veya faktoring şirketlerince üstlenilmesi durumunda,ihracat bedelinin yurda getirilmesi ile ilgili sorumluları belirlemeye Hazine Ve Maliye Bakanlığı yetkilidir.
-Aracı bankalar ihracat bedellerinin yurda getirilip hesapların kapatılmasını izlemekle yükümlüdür.
İHRACAT BEDELİNDEN İNDİRİMLER
İhracat bedelleri süresi içerisinde yurda getirilirse ;
-ihracatçının ithalat bedelleri,
-sermaye hareketlerine ilişkin ödemeleri,
-Görünmeyen işlemlere ilişkin giderleri,
-Transit ticaretin alış bedeli ile bankalar tarafından mahsup edilir.
Mal ihracat ve ithalatın tarafların aynı kişiler olması ve ihraç bedellerinin yurda getirilmesi yine süresi içerisinde gerçekleşirse ,mal ihraç ve ithal bedellerinin bankalarca mahsubu mümkündür.
İhracat bedellerinden mahsuba izin verilen hallerde,ihracat bedelleri süresi içinde yurda getirilmiş sayılır.Mahsuba tutulan kısım için mahsup tarihinde geçerli döviz alış kuru üzerinden alım ve satım belgeleri düzenlenir.
Mahsup Örneği ;
-GB’deki ihracat bedeli 250.000 ABD doları;
-Krediye İlişkin Ödeme 120.000 ABD doları;
-İthalata İlişkin Ödeme 30.000 ABD doları ;
Yurda Getirilecek Bedel 250.000 ABD doları
Mahsup olmazsa satış yapılacak bedel 200.000 ABD doları
(250.000*%80)
Satışı Yapılacak Bedel 100.000 ABD doları (250.000-150.000)
HESAP KAPATMA,İHBAR VE EK SÜRE
Mal ihracında,bedelleri yurda getirilme süresi içinde gelen ihracat ile ilgili hesaplar aracı bankalarca kapatılır.
-Süresi içinde kapatılmayan ihracat hesapları aracı bankalarca 5 iş günü içinde durumu anlatır şekilde yazılı olarak Vergi dairesi Başkanlığına veya Vergi Dairesi Müdürlüğüne ihbar edilir.
-İlgili Vergi Dairesi Başkanlığınca/Müdürlüğünce ,ihbarın ardından 10 iş günü içinde ilgililere hesap kapatılmasını teminen 90 gün süreli ihtarname gönderilir.
-Mücbir sebepler varsa ,mücbir sebebin devamı müddetince altışar aylık dönemler itibariyle ilgili Vergi Dairesi Başkanlığınca/Müdürlüğünce ek süre verilir.
-Mücbir sebep yok ancak haklı durumlar varsa,hesapların kapatılmasına ilişkin altı aya kadar olan ek süre talepleri,firmaların haklı durumunu belirten yazılı beyanına istinaden üçer aylık devreler halinde ilgili Vergi Dairesi Başkanlığınca/Müdürlüğünce altı aylık süreden sonraki ek süre Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından incelenip sonuçlanır.
TERKİN
Her bir gümrük beyannamesi İtibariyle;
-100.000 ABD Doları veya eşitini aşmamak üzere,mücbir sebeplerin varlığı dikkate alınmaksınız beyanname veya formda yer alan bedelin %10’una kadar noksanlığı olan (sigorta bedellerinden kaynaklanan noksanlıklar dahil) ihracat hesapları doğrudan bankalarca ödeme şekline bakılmaksızın,
(Bankalar en fazla 1.000.000 ABD Doları tutarındaki beyannamelerle ilgili işlem yapmaya yetkili )
Örneğin; 200.000 ABD doları tutarında gerçekleştirilen bir ihracatta , bedellerin tümünün yurda getirilmesi esas,en fazla 20.000 ABD doları (%10) tutarında noksanlık olabilir.En az 160.000 ABD doları (%80) TR’deki bankaya satılmalı (Türk Lirasına çevrilmeli)
-200.000 ABD Doları veya eşitini aşmamak üzere,mücbir sebep halleri göz önünde bulundurulmak suretiyle beyanname veya formda yer alan bedelin %10’una kadar açık hesaplar ilgili Vergi Dairesi Başkanlığınca/Müdürlüğünce terkin edilmek suretiyle kapatılır.
(En fazla 2.000.000 ABD doları tutarındaki beyannamelerle işlem yapmaya yetkililer )
Örneğin; 1.500.000 ABD doları tutarında gerçekleştirilen ihracatta,bedellerin tümünün yurda getirilmesi esas,en fazla 150.000 ABD doları (%10) tutarında noksanlık olabilir.Yani en az 1.350.000 ABD doları yurda getirilmeli ve en az 1.200.000 ABD doları (%80) Türkiye’deki bankaya satılmalı (Türk Lirasına çevrilmeli)
-200.000 ABD doları veya eşitini aşan noksanlığı olan açık hesaplara ilişkin terkin talepleri mücbir sebepler ve haklı durumlar göz önünde bulundurulmak suretiyle Hazine ve Maliye bakanlığı tarafından incelenip sonuçlandırılır.
Tebliğ’in 13 üncü maddesine göre, bu Tebliğ hükümleri yürürlük tarihinden itibaren (04.09.2018 tarihinden itibaren) 6 ay süresince geçerli olacaktır.
Ülkemizin içinde bulunduğu ekonomik sıkıntıdan bir an evvel kurtulması dileğimizle…
Saygılarımla;
MALİ MÜŞAVİR
Nihal BİLADA
