GÖTÜRÜ GİDER UYGULAMASIN KAPSAMI VE KOŞULLARI
Götürü Gider Uygulaması , Vergi Usul Kanunu’nun Getirdiği İspat Yükümlülüğüne İstisna Teşkil Eden Bir Uygulamadır. Gelir Vergisi Kanunu ‘Nun İNDİRİLECEK GİDERLER Başlığı Altında 40’ıncı Maddesin 1 Nolu Bendine Eklenen Parantez İçi Yapılan Değişiklikle ( 4108 Sayılı Kanunun 19’uncu Maddesiyle Eklenen Hüküm Geçerlilik; 1.1.1995) Belirli Faaliyetlerde Bulunan Mükelleflere, Kanunda Öngörülen Koşullara Uymaları Halinde Vergi Usul Kanun’nun İspata Yönelik Hükümlerine Uymayan Bazı Giderlerini De İndirme Hakkı Tanınmıştır.
Söz konusu hüküm aşağıdaki gibidir:
(İhracat, yurt dışında inşaat, onarma, montaj ve taşımacılık faaliyetlerinde bulunan mükellefler, bu bentte yazılı giderlere ilaveten bu faaliyetlerden döviz olarak elde ettikleri hâsılatın binde beşini aşmamak şartıyla yurt dışındaki bu işlerle ilgili giderlerine karşılık olmak üzere götürü olarak hesapladıkları giderleri de indirebilirler.)
Yapılan bu düzenleme ile öngörülen, belgesiz gider kayıtlarına alma olanağı sağlamıştır. Bu uygulama, yurt dışındaki bazı gerçek giderlerin belgelendirilemediğinin kabulüne dayanmaktadır.
Götürü Gider Uygulamasından Yararlanabilecek Olan Faaliyet Türleri ;
İhracat,
Yurt Dışında İnşaat,
Yurt Dışında Onarma,
Yurt Dışında Montaj Ve Teknik Hizmetler,
Uluslararası Taşımacılık
Bu sayılan faaliyetlerde bulunan, dar mükellefiyet esasında vergilendirilenler de dahil olmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri yararlanabileceklerdir.
Yukarıda belirtilen işlerden birkaçını birlikte yapan mükellefler her bir için gerekli koşulları taşımak kaydıyla götürü gider uygulamasından ayrı ayrı yararlanabilir. Örneğin uluslararası taşımacılık yapan bir mükellef, aynı zamanda yurt dışında inşaat ve ihracat da yapmakta ise her bir iş dolayısıyla götürü gider uygulamasından yararlanabilir. Bu durumda uluslararası taşımacılık, ihracat ve yurt dışı inşaat işlerinin her birinden elde ettiği döviz hasılatı toplamının binde beşini hesaplayıp bu tutara kadar belgesiz götürü gider kaydedebilir.
Götürü Gider Uygulamasında Dikkate Alınabilecek Azami Tutar ;
Belirtilen faaliyetleri gösteren mükelleflere bu faaliyetlerinden döviz olarak elde edecekleri hasılatın binde beşini (% 05) gider yazabilmekle sınırlandırılmıştır. Bu dövizin kambiyo mevzuatı gereğince Türkiye’ye getirilme şartı aranılmayacak denerek mükelleflere bir kolaylık sağlanmıştır. Yalnız bu şekilde katlanılacak giderlerden ancak hasılatın % 05’ine kadar olan kısmının kabul edileceği belirtilmiştir.
Götürü Gider Uygulamasında Giderlerin Muhasebeleştirilmesi ;
Muhasebe sisteminde, işletmenin faaliyetleri sonucunda doğan tüm giderlerin, vergi yasalarınca ticari kazançtan indirilmesi kabul edilmiş olsun veya olmasın doğrudan ilgili oldukları gider hesaplarında muhasebeleştirilmesi gerekmektedir. Muhasebe düzeninden sağlanan bilgilerle dönem sonunda vergi matrahına ulaşılmaktadır.
Buna göre, işletmenin ilgili faaliyetlerine ilişkin olarak yapılan belgesiz giderlerin de Tekdüzen Muhasebe Sisteminde ilgili gider hesaplarında izlenmesi ve dönem sonunda “690 Dönem Kar-Zarar” hesabına aktarılması gerekir. Belgesi temin edilemeyen giderlerin, yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde hesaplanacak götürü gider tutarını aşan kısmı, kanunen kabul edilmeyen gider olarak Tekdüzen Muhasebe sistemine göre belirlenen ticari kâra ilave olacaktır. Dolayısıyla, belgesiz giderlere karşılık olmak üzere götürü olarak hesaplanan giderler, ticari kâra eklenmemiş olduğundan vergi matrahına da dahil edilmemiş olacaktır.
Örneğin ;
Yıllık Satışları toplamı 2.300,000.-TL olan (A) Uluslararası Taşımacılık A.Ş., 2017 yılında döviz karşılığı yapılan taşımacılıktan Türk Lirası cinsinden 2.000.000.- hasılat elde etmiştir. Şirketin anılan yılda uluslararası taşımacılık faaliyeti ile ilgili Gelir Vergisi Kanunu’nun 40/1 inci maddesi kapsamına giren 1.200.000.- lira gideri bulunmaktadır. Bu giderlerin 11.000.000.000.- lirasının belgesi temin edilememiştir. Bu durumda ticari kazançtan indirilebilecek götürü gider tutarı aşağıdaki şekilde olacaktır.
Belgelendirilmiş Giderler : 300.000.–TL
Belgelendirilememiş Giderler : 30.000.–TL
Toplam Giderler : 330.000.–TL
Belgesiz giderlere karşılık olmak üzere ticari kazançtan indirilebilecek götürü gider tutarı (2.000.000.- x % 0,5 =) : 10.000.-TL
*Kanunen kabul edilmeyen giderler (30.000 – 10.000. =):20.000.–TL
Ticari kazançtan indirilecek belgeli giderler ile götürü olarak hesaplanan giderlerin toplamı (300.000 + 10.000. =) 310.000.–TL
Yukarıda sözü edilen 330.000.-TL sının pazarlama faaliyeti ile ilgili olduğunu düşünürsek, muhasebe kayıtları aşağıdaki şekilde yapılabilir.
___________________________ / ____________________
760 010 Paz. Satış ve Dağ.Gid. 300.000
760 020 Paz. Satış ve Dağ.Gid. (Belgesiz-Götürü Gider) 10.000
689 010 Diğ. Ol.Gid.Zararl (KKEG) 20.000
100 010 Kasa-Merkez 330.000
_________________________ / _____________________
S.M Mali Müşavir
Sibel KAROĞLU
