SERBEST MESLEK ERBABININ KİRALAMIŞ OLDUĞU İŞYERİNE YAPTIRDIĞI MASRAFLARIN AMORTİSMAN AYIRMAK SURETİYLE HASILATTAN İNDİRİLİP İNDİRİLMEYECEĞİ?
Bildiğiniz gibi Gelir V.kanununun 66. Maddesi Serbest meslek erbabının kimler olacağı tarif etmiş Buna göre, Serbest meslek faaliyetini mütat meslek halinde ifa edenler, serbest meslek erbabıdır. Serbest meslek faaliyetinin yanında meslekten başka bir iş veya görev ile devamlı olarak uğraşılması bu vasfı değiştirmez. Bu maddenin uygulanmasında:
1. Gümrük Komisyoncuları, bilümum borsa ajan ve acentaları, noterler, noterlik görevini ifa ile mükellef olanlar;
2. Bizzat serbest, meslek erbabı tarifine girmemekle beraber serbest meslek erbabını bir araya getirerek teşkilat kurmak veya bunlara sermaye temin etmek suretiyle veya sair suretlerle serbest meslek kazancından hisse alanlar.
3. Serbest meslek faaliyetinde bulunan kollektif ve adi şirketlerde ortaklar, adi komandit şirketlerde komanditeler;
4. (Ek: 22/7/1998 – 4369/36 md.,Değişik:9/4/2003-4842/6 md.) Dava vekilleri, müşavirler, kurumlar ve tüccarlarla serbest meslek erbabının ticarî ve meslekî işlerini takip edenler ve konser veren müzik sanatçıları;
5. Vergi Usul Kanununun 155 inci maddesinde belirtilen şartlardan en az ikisini taşıyan ebe, sünnetçi, sağlık memuru, arzuhalci, rehber gibi mesleki faaliyette bulunanlar (Şartlardan en az ikisini taşımayanlar ile köylerde veya son nüfus sayımına göre belediye içi nüfusu 5.000’i aşmayan yerlerde faaliyette bulunanların bu faaliyetlerine ilişkin kazançları gelir vergisinden muaftır); Bu işleri dolayısiyle serbest meslek erbabı sayılırlar denilmiş, Aynı yasanın 68. Maddesi ise Mesleki giderleri belirtmiştir. Buna göre, 1. Mesleki kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen genel giderler (İkametgâhlarının bir kısmını iş yeri olarak kullananlar, ikametgâh için ödedikleri kiranın tamamı ile ısıtma ve aydınlatma gibi diğer giderlerin yarısını indirebilirler. İş yeri kendi mülkü olanlar kira yerine amortismanı, ikametgâhı kendi mülkü olup bunun bir kısmını iş yeri olarak kullananlar amortismanın yarısını gider yazabilirler.).
2. Hizmetli ve işçilerin iş yerinde veya iş yerinin müştemilatındaki iaşe ve ibate giderleri, tedavi ve ilaç giderleri, sigorta primleri ve emekli aidatı (bu primlerin ve aidatın geri alınmamak üzere Türkiye’de kain sigorta şirketlerine veya emekli ve yardım sandıklarına ödenmiş olması ve emekli ve yardım sandıklarının tüzel kişiliği haiz bulunmaları şartıyla) ile 27 nci maddede yazılı giyim giderleri.
3. Mesleki faaliyetle ilgili seyahat ve ikamet giderleri (seyahat maksadının gerektirdiği süre ile sınırlı olmak şartıyla).
4. Mesleki faaliyette kullanılan tesisat, demirbaş eşya ve envantere dahil taşıtlar için Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ayrılan amortismanlar (amortismana tâbi iktisadi kıymetlerin elden çıkarılması halinde aynı Kanunun 328 inci maddesine göre hesaplanacak zararlar dahil). 5. Kiralanan veya envantere dahil olan ve işte kullanılan taşıtların giderleri.
6. Alınan mesleki yayınlar için ödenen bedeller.
7. Mesleki faaliyetin ifası için ödenen mal ve hizmet alım bedelleri.
8. Serbest meslek faaliyetleri dolayısıyla emekli sandıklarına ödenen giriş ve emeklilik aidatları ile mesleki teşekküllere ödenen aidatlar.
9. Mesleki kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen meslek, ilan ve reklam vergileri ile iş yerleriyle ilgili ayni vergi, resim ve harçlar.
10. Mesleki faaliyetle ilgili olarak kanun, ilam ve mukavelenameye göre ödenen tazminatlar. Her türlü para cezaları ve vergi cezaları ile serbest meslek erbabının suçlarından doğan tazminatlar gider olarak indirilmeyeceği açıklanmıştır.Vergi Usul Kanunun 269. Maddesinde ise iktisadi işletmelere dahil bilumum gayrımenkullerin maliyet bedelleri ile değerlendirileceği ve aynı yasaya göre, Aşağıdaki yazılı kıymetlerin gayrımenkuller gibi değerlendirilevceği açıklanmıştır. Buna göre,
1. Gayrımenkullerin mütemmim cüzüleri ve teferruatı ile,
270. Maddesinde taşınmazlarda maliyet bedelinden başka aşağıdaki yazılı giderlerin gireceği hükmedilmiş,
1. Makine ve tesisatta gümrük vergileri, nakliye ve montaj giderleri,
2. Mevcut bir binanın satın alınarak yıkılmasından ve arsanın tesfiyesinden mütevvelit giderler, Noter,Mahkeme,kıymet takdiri, komisyon ve tellaliye giderleri ile emlak alım ve ötv.maliyet bedelini ithal etmekte ve genel giderler arasında göstermekte mükelleflerin serbest olduğu,
272 Maddesinde ise Normal bakım, tamir ve temizleme giderleri dışında gayrımenkulü veya elektrik üretim vde dağıtım varlıklarını genişletmek veya iktisadi kıymetini devamlı artırmak maksadıyla yapılan giderlerin maliyet bedeline ekleneceği,Gayrımenkulün kira ile tutulmuş halinde ise elektrik üretim ve dağıtım varlıklarının işletme hakkı verilmesi halinde kiracı veya işletme hakkına sahip tüzel kişi tarafından yapılan 1 ve 2. Fıkralardaki giderlerinbunların özel maliyet bedeli olarak ayrıca değerlendirileceği, Kiranın veya işletme hakkına sahip tüzel kişinin faaliyetini yerine getirdiği tesisata ait giderlerinde bu hükümde değerlendirileceği açıklandığından, Serbest Meslek erbabının kiracısı olduğu işyerine yaptırdığı demir kapı,pencere ve diğer iktisadi ve teknik bakımından bütünlük oluşturulan harcamaların topluca özel maliyet bedeli olarak kabul edilmesi, Özel maliyet bedeli olarak kabul edilen bu harcamaların kira süresine göre eşit yüzdelerle itfa edilmesi, Kira süresinin belli olmaması halinde ise 333 Seri nolu VUK. Genel tebliğinde ekli amortisman listesinin kira süresi belli olmayanlar ile ilgili 56. Bölümü uyarınca 5 yıl ve %20 Amortisman oranı ile itfa edilmesi gerekmektedir.
Saygılarımla
Mustafa Günşen
Emekli Maliyeci
