İş Kazası Genel Tanım İtibariyle : İşçinin işini yaparken, işyerinde gerçekleşen, işçiyi bedence ya da ruhça etkileyen kazadır.
Hemen örnekler ile olayı hızlı bir şekilde anlatmaya çalışayım :
– Avluda yürürken düşmesi; dinlenme saatinde top oynarken ayağının kırılması; bahçesinde meyve ağacından meyve toplarken düşmesi; tarlada çalışırken traktör ile kaza geçirmesi; yemek yerken elini kesmesi..vs.
-İşyerinde kalp krizi geçirmesi yada başka bir hastalık nedeniyle ruhen bedenen engelli hale gelmesi iş kazasına girer.
-İşyeri dışında geçirilen kazalarda işveren tarafından görevlendirme ya da işin niteliği gereği dışarıda yapılan işlerde geçirilen kazalarda iş kazasına girer. Örneğin; beyaz eşya işinde çalışan işçinin tamire gittiği binada dengesini kaybedip düşmesi iş kazasıdır.
-Maden,karayolları,demiryolları gibi işletmelerde aynı işverene ait başka bir işletmede geçirdiği kazalar iş kazası olarak KABUL EDİLMEZ !!!
-Görevdeyken görev konusu dışındaki kazalar; örneğin işçi iş gereği İstanbul’dan Antalya’ya görevlendirme üzerine gittiğinde lokantada yemek yerken kaza geçirirse bu iş kazasıdır fakat aynı işçi sinemaya gece klübüne eğlenmeye gider ve kaza geçirirse iş kazası SAYILMAZ !
-İşverenin sağladığı servis araçlarında geçirilen her türlü kaza iş kazası sayılır fakat işçi kendi aracıyla işe gidip gelirken herhangi bir kaza geçirirse bu iş kazası SAYILMAZ !!! İşçi işverenin sağladığı servis aracından indikten sonra yolun karşısına geçerken kaza geçirirse, servis aracı görevini tamamladıktan sonra meydana geldiğinden iş kazası SAYILMAZ !
SÜREKLİ İŞ GÖRMEZLİK VE GEÇİCİ İŞ GÖRMEZLİK ÖDENEĞİ!!!
-İş kazalarında raporlu olunan dönemde alınan ödenek GEÇİCİ İŞ GÖRMEZLİK ödeneğidir.
-Kaza sonrası işçide %10 ve üzeri iş kaybı olursa, engellilik oranına göre işçiye SÜREKLİ İŞ GÖRMEZLİK aylığı bağlanıyor.
-İşçi bu durumda çalışmaya devam edebilir ve SÜREKLİ İŞ GÖRMEZLİK aylığı KESİLMEZ !!!
İŞ KAZASI BİLDİRİMİ !!!
İŞ KAZASI GERÇEKLEŞTİĞİNDE ;
-Kolluk kuvvetlerine DERHAL !
-İşverenin SGK’ya 3 İŞ GÜNÜ içinde;
-Sağlık kuruluşları kuruma 10 GÜN içinde;
-Esnaf statüsünde çalışanlar hastane de yatmaları gerektiği takdirde 1 AY içinde , ancak her durumda taburcu olduğu andan itibaren 3 İŞ GÜNÜ içinde,
Örneğin esnaf; 5 gün hastane de yattıysa taburculuktan sonra 1 aylık süreyi beklemeksizin 3 İŞ GÜNÜ içinde
bildirimde bulunmalıdır !
BİLDİRİM YAPILMAZSA !!!
-Gecikme yada bildirim yapılmaması durumunda 2.603,00 tutarında ceza ile birlikte işçiye ödenmesi gereken geçici iş görmezlik ödeneği işverenden tahsil edilir.
İŞVEREN KUSURLU İSE !!!
-SGK işçi için ödediği hastane masrafları ve iş görmezlik ödeneklerini işverenin kusuru oranında işverene rücu eder.
Örneğin; kural ihlaliyle işveren %80 işçi %20 kusurluysa SGK işçi için ödediği ücretlerin %80’ini işverenden tahsil eder.
İŞÇİNİN AĞIR KUSURU VE KASTİ HAREKETİNİN SOSYAL GÜVENLİK GELİRLERİNE ETKİSİ
-İşçinin işveren tarafından verilen işlerin yürütülmesi sırasında geçirdiği her türlü kaza iş kazasıdır. Kaza sonucu ölen işçinin hak sahipleri kusurlu olmayan işverenden tazminat alamasa da SGK bu tazminatı, yardımları öder ve gelir bağlar. Tazminat ödenen hak sahipleri ya da ölen işçi daha sonra kusurlu bulunsalar bile ödenekler rücu edilmez!
-Kazada işçi %100 kusurluysa bile iş kazası sayılır!
Ancak;
-Kasdi hareketi nedeniyle kaza geçiren işçiye iş görmezlik ödeneği, sürekli iş görmezlik ödeneğinin yarısı ödenir ve SAĞLIK YARDIMI YAPILIR!
-Ağır kusuru nedeniyle kaza geçiren işçiye iş görmezlik ödeneği, sürekli iş görmezlik ödeneği kusur derecesi esas alınarak üçte birine kadarlık kısım eksiltilir ve SAĞLIK YARDIMI YAPILIR!
-Yasada iş kazasından ölen işçinin kasdi ve ağır kusuru bulunsa da desteğinden yoksun kalan hak sahiplerine gelir bağlanmasını yasaklayan hüküm bulunmamaktadır.
Saygılarımla.
SMMM Stajyeri
Esmanur Karakuşlu
