Malın Maliyetini Etkileyen Fiyat Farkı Faturalarının Muhasebelesmesindeki
Farklı Uygulamalar ve Muhasebe Kayıtları
Muhasebe Bilenler Topluluğu’nun Değerli Üyeleri ve Sevgili meslektaşlarım,
Malumunuz yıl sonu yaklaştıkça bizlerinde iş yoğunluğu artmakta, bir cari dönemin işlerinin bittiği sürece girmekteyiz. Benimde sorumlu olduğum müşterimin ilgili ayın kayıtlarını işlerken sık rastlamadığımız fakat özellikle şu sıralar ekonomik olarak değişkenlik gösteren fiyat farklılıkları ve kur farklılıklarından kaynaklı faturaları tespit ettim ve bununla alakalı emin olmak adına, ilerleyen dönemde de karşılaşma olasılığına düşünerek doğru ve net bilgiyi öğrenerek bir daha geriye dönmemek için farklılıkları meslektaşlarıma, üstadlarıma sordum. İyi ki sormuşum sonucunda aldığım cevaplar ve istişarelerimiz sonucunda kayıtlarımı emin ve doğru kayıt ettim. Fakat internette ve birçok muhasebe mesleğini ifa eden kitlenin aslında kulaktan dolma, doğruluğundan emin olmamış, incelenmem, devletin aleyhine durum olmadığı kanısıyla günümüze kadar belli kalıpla gelmişler. Bu hepimizin de içinde bulunduğu, yaşadığı bilgi karmaşıklığı ve bilgi kirliliği bizi doğru bilgiye ulaşmamızı engellerken, yanlış öğrenip aynı mantıkta yöntemler geliştirip bu bilgi yanlışlığına da devam ettiğimizin farkında olmuyoruz. Size hap bilgiyi örnek yevmiye kayıtları ile aşağıda belirteceğim.
FİYAT-KUR-VADE FARKLARI YEVMİYE KAYDI ?
NOT : 1) 602 AÇIKLAMASINI DİKKATLİ İNCELERSEK. VADE FARKI EĞER SATIŞ TARİHİNDE BELİRLENMİŞ İSE (AÇIKLAMADA “SATIŞ TARİHİNDEKİ VADE FARKI” DER) YANİ İLK SATIŞ FATURASINDA VADE FARKI DA YER ALMIŞ İSE, O ZAMAN BU VADE FARKI 602 HESAPTA YER ALIR. AKSİ HALDE SONRADAN OLUŞAN VE FATURALANAN VADE FARKI 600 HESAP ALTINDA “VADE FARKLARI” ALT HESABINDA YER ALIR.
NOT : 2) KUR FARKI İSE, ALINAN MALIN DURUMUNA GÖRE FARKLI HESAPLARA GİRER. EĞER MAL HALEN STOKTA İSE, ONUN MALİYETİNE EKLENİR. YOK, MAL SAYILMIŞ VE STOKTAN ÇIKMIŞSA, (656 HESAP AÇIKLAMASINDA PARANTEZ İÇİ BÖLÜME DİKKAT EDELİM; “BORÇLANMA İLE İLGİLİ KUR FARKLARI BU HESABA ALINMAZ, FİNANSMAN GİDERİ OLARAK MUHASEBELEŞTİRİLİR”. DER. ) BU DURUMDA 780 FİNANSMAN GİDERİNE KAYDEDİLİR.
ÖRNEK:
1-) Satıcımız (320) tarafından işletmemize fiyat farkı – kur farkı faturası (kesilirse) düzenlenirse;
(İşletmemize bu fark faturasını kesen satıcı (tedarikçi) firmadan mal alışı yapılmış fakat not-2’deki uyarımıza dikkat edersek malın tamamı geldiği gibi gitmediyse yani aynı tarihte stoktan çıkmamışsa, satılmamışsa bu kur farkı da malın maliyetine eklenerek ticari mal alış hesabının alt hesabında takip edilecek fiyat-kur farkının faturalandırılması neticesindeki yevmiye kaydı)
——————————————– / ——————————————–
153.03 – TİCARİ MALLAR (ALIŞ GİDERLERİ – FİYAT FARKI)
191.18 – % 18 İNDİRİLECEK KDV
320 – SATICILAR (TEDARİKÇİLER)
——————————————– / ——————————————–
ÖRNEK:
1-) Satıcımız (320) tarafından işletmemize fiyat farkı – kur farkı faturası düzenlenirse;
(Mal stoktan çıkmışsa, tamamı satıldıysa fiyat farkının faturalandırılması neticesindeki yevmiye kaydı)
——————————————– / ——————————————–
780 – FİNANSMAN GİDERİ (FİYAT FARKI)
191.18 – % 18 İNDİRİLECEK KDV
320 – SATICILAR (TEDARİKÇİLER)
——————————————– / ——————————————–
ÖRNEK:
3-) İşletmemiz tarafından alıcımıza (120) fiyat farkı – kur farkı faturası düzenlenirse;
(Daha önce işletmemiz bu fark faturasını düzenlediği firmaya mal satışı yapılmış ve bu kur farkı da aynı şekilde örnek-1’deki işletmemize satıcımız tarafından kesilmiştir ve birinci örnekte olduğu gibi sonradan oluşan fark alınan ticari malla ilgili olduğu için maliyeti ekledik aynı şekilde satılan ticari malla alakalı olduğunu bildiğimiz için stoktan düşüp satılan mal olarak yurtiçi satışlar hesabının alt kalemlerinde fiyat farkının faturalandırılması neticesindeki yevmiye kaydı)
——————————————– / ——————————————–
120 – ALICILAR (MÜŞTERİLER)
600.04 – FİYAT-KUR-VADE FARKLARI
391.18 – %18 HESAPLANAN KDV
——————————————– / ——————————————–
ÖRNEK:
4-) İşletmemiz tarafından alıcımıza vade farkı faturası düzenlenirse;
(Vade Farkı ilk satış faturasıyla birlikte belirtilmiş ve aynı tarihte düzenlenmiş ise her iki gelir hesabının muhasebeleştirildiği neticesindeki yevmiye kaydı)
——————————————– / ——————————————–
120 – ALICILAR (MÜŞTERİLER)
600 – YURT İÇİ SATIŞLAR
602 – DİĞER GELİRLER
391 – HESAPLANAN KDV
——————————————– / ——————————————–
Saygılarımla,
S.M. Mali Müşavir Emrah DOYUM
