FİİLİ HİZMET SÜRESİ ZAMMI UYGULAMASI
Yazımızda öncelikle FİİLİ HİZMET SÜRESİ ZAMMI UYGULAMASI ile ilgili genel bilgi verip özellikle 03.09.2018 tarih ve 66325 124-201.99-E. 1 1 154977 sayılı SGK kararı ile SAĞLIK ÇALIŞANLARINA FİİLİ HİZMET SÜRESİ ZAMMI VERİLMESİ hakkında bahsedeceğiz.
Fiili Hizmet Süresi Zammı Nedir?
Fiili hizmet süresi zammı, ağır ve yıpratıcı işlerde çalışan sigortalılara yönelik bir düzenlemedir.506 sayılı Kanunun ek 5 inci maddesinde belirtilen itibari hizmet süresi ile 5434 sayılı Kanunun 32 nci maddesinde belirtilen fiili hizmet süresi zammı bazı ağır ve yıpratıcı işler için, farklı esas ve sürelerde verilmekte iken, 5510 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesi ile yeniden düzenlenmiş, sosyal güvenlik kurumlarına göre farklılıklar kaldırılarak norm birliği sağlanmıştır.
Fiili Hizmet Süresi Zammından Kimler Yararlanabilir?
Bu uygulamadan bazı işler ve işyerlerinde hizmet akdi ile çalışan sigortalılar ve kamu görevlileri faydalanabilmektedir. Bu kapsama giren işler ve işyerleri 5510 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinin ikinci fıkrasında yer alan tablo ile belirlenmiştir.
Bu yazımızda 03.09.2018 tarihinde ilgili tabloya (20) sıra numarası ile kapsama alınan Sağlık Çalışanlarına değineceğiz.
Uygulamanın Detaylarına baktığımızda;
İnsan sağlığına ilişkin işlerde 4-1/a kapsamında çalışan sigortalılara, bu işlerde çalışmak şartıyla bu işlerde geçen sürelerinin her 360 günü için 60 gün fiili hizmet süresi zammın 5 yılı geçmemek üzere toplam prim ödeme gün sayılarına eklenecek. Söz konusu işler de en az 3600 gün çalışılması halinde ise toplam prim ödeme gün sayısına ilave edilen prim ödeme gün sayısının yarısı emeklilik yaş hadlerinden indirilecektir.
03.08.2018 tarihinden önce geçen çalışma süreleri, söz konusu bu işlerde geçmiş olsa da emeklilik yaş haddi indiriminden yararlanabilmek için aranan 3600 gün hesabında dikkate alınmayacaktır.
Fiili Hizmet Süresi Zammından yararlanmak için sağlık meslek mensubu olmak yanında işin risklerine de maruz kalmış olarak çalışmış olmak gerekmektedir.
Bu nedenle doğrudan işin kontrolü ve denetim görevini üstlenen ve/veya idareci konumunda olan sağlık meslek mensupları, insan sağlığı için koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde fiilen çalışmadıkları sürece fiili hizmet süresi zammından yararlanamayacaktır.
Ayrıca fiili hizmet süresi zammı kapsamında olan işyerlerinde çalışan sigortalıların;
-Çalışılan ayın bazı günlerinde kapsam dışı işlerde geçen süreleri
–Kapsamda olan işlerde fiilen çalışmayarak işin riskine maruz kalmadıkları 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunda belirtilen tatil günleri ile yıllık izin, ücretsiz izin, ücretli izin, sıhhi izin ve eğitim kurs süreleri 5510 sayılı Kanunun 40’ıncı maddesi kapsamında tanımlanan fiili hizmet zammı hesabında değerlendirilmeyecektir.(Anlaşılacağı üzere SGK açıkça işin riskine fiilen maruz kalmadığınız günlerde FHSZ kapsamında olmazsınız olarak değerlendiriyor.)
Fiili Hizmet Süresi Zammı Kapsamında Bildirimlerin Yapılması
Genel Yazı ile yayımlanan meslek kodları ile bildirimleri yapılan personellerin ay içinde doğrudan bu işi yaptıkları gün kadar fiili hizmet süresi zammına tabi olarak (29), (30), (31) ve (53) belge türlerinden bildirimlerinin yapılması gerekmektedir. Özel sektör işverenlerince bu belge numarası 29 olacaktır.
Sigortalıların işin riskine maruz kaldıkları süreler ve işin riskine maruz kalmadıkları süreler için 2 farklı aylık prim ve hizmet belgeleri düzenlenerek Kuruma verilmesi gerekmektedir. Her iki belgenin düzenlenmesi sırasında da eksik gün nedeni olarak “13-Diğer Nedenler” seçeneği işaretlenecektir. Her ay için en fazla 26 GÜN olarak FHSZ kapsamında verilebilir.
Kısa vadeli sigorta kollarına tabi çalışanlarla yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra, sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar fiili hizmet süresi zammından yararlandırılmayacaktır.
3/8/2018 tarihinden itibaren fiili hizmet süresi zammı kapsamında en fazla bildirilebilecek gün sayısı, toplam prim ödeme gün sayısının 30’a bölünmesi sonucunda çıkan gün sayısının 26 ile çarpılmasıyla bulunacaktır. Bu şekildeki hesaplamada gün kesirleri bir gün kabul edilecektir.
Bu hesaplama ile ilgili bir örnek yapacak olur isek;
Sigortalı 10/09/2018 tarihinden itibaren Özel (B) hastanesinde FHSZ kapsamında göreve başlamıştır. Sigortalının işe giriş tarihinden itibaren prim ödeme gün sayısı 21 dir. Sigortalının FHSZ kapsamını dolaysı ile çalışmasından doğan azami gün sayısı, (21/30) x 26 =18,20’dir. Hesaplamada gün kesirleri bir gün kabul edileceği için bulunan gün sayısı 19 olarak kabul edilecektir . Dolayısıyla işveren tarafından bu sigortalı için (29) numaralı belge türünden azami 19 gün, (01) numaralı belge türünden asgari 2 gün olmak üzere toplamda 21 gün hizmet bildirilecektir.
Fiili hizmet süresi zammı, bu kapsamda çalışanlar için kişilere yaşlılık aylığı bağlanmasına ilişkin Kurumca dikkate alınacak gün sayısında önemli bir rol oynamaktadır. Bu nedenle, ilgili bildirimlerin Kanun ve Genel Yazı’da yer aldığı üzere usulüne uygun olarak gerçekleştirilmesi önem arz etmektedir.
Saygılarımla,
S.M.MALİ MÜŞAVİR
ÖMER AVAN
Kaynak; T.C. SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI GENEL TEBLİĞ
