Vergi kanunlarında ,kaybolan mal bedellerinin zarar olarak yazılacağına dair herhangi bir hükme yer verilmemiştir.Gelir Vergisi Kanunu’nun 40’ıncı md.,safi ticari kazancın tespitinde hasılattan indirilecek giderler ve Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 8’inci md. Kurum kazancının tespitinde indirilecek giderler sayılmış olup,bunlar arasında ticari işletmede mevcut varlıkta herhangi bir suretle meydana gelen eksilmelerin gider yazılacağı hususuna yer verilmemiştir.
Bu nedenle ,malın kaybolduğu veya çalındığına karar verilmesi durumunda bu zarar vergi uygulamaları açısından Kanunen Kabul Edilmeyen Gider niteliğindedir.
Çalınan veya kaybolan malların polis raporuyla ya da mahkeme kararıyla bile tespit edilse bu malların maliyet bedellerinin gider olarak vergi matrahından düşülmesi mümkün değildir. Bu yüzden çalınan veya kaybolan mallara ilgili bir değerleme yapılmaz.Muhasebe kayıtlarına alındığı tarihteki maliyet bedeli üzerinden kayıtlardan çıkarılır.
Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 30/c md.; zayi olan malların alış belgelerinde gösterilen KDV’nin indirim konusu yapılmayacağı hükme bağlanmıştır.Ayrıca; çalınarak zayi olan malların alımı sırasında yüklenilen vergilerin indirilmiş olması halinde indirilen vergilerin, malların çalındığı dönemde verilecek KDV beyannamesinde hesaplanan KDV’ye ilave edilmek suretiyle düzeltilmesi gerekmektedir.
Muhasebe kayıtları çalınan mallar iki şekilde yapılabilir;
-Mahkeme kararıyla veya polis raporu ile tespit edilmesi ,
– Mahkeme kararıyla veya polis raporu ile tespit edilmemesi,
ÖRNEK: 40.000 TL + %18 KDV ile peşin ödenerek alınan mal çalınmıştır.
Çalınan ve karakol raporu olan malın kaydı;
| 689 Diğer Olağandışı Gider ve .Zararlar Hs. 689.01 Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler | 47,200 | |
| 153 Ticari Mallar Hesabı | 40,000 | |
| 391 Hesaplanan KDV | 7,200 |
ÖRNEK: 40.000 TL + %18 KDV ile peşin ödenerek alınan mal çalınmıştır. Bu mal için Polis karakolu raporu yoktur.Çalınan bu malın emsal bedeli 50.000 TL olduğundan bu fiyata satılacaktır.
Çalınan ve karakol raporu olmayan malın kaydı;
| 131 Ortaklardan Alacaklar Hs. | 53,100 | |
| 391 Hesaplanan KDV | 8,100 | |
| 600 Yurtiçi Satışlar Hs. | 45.000 |
Çalınan ve karakol raporu olmayan malın maliyet kaydı;
| 621 Satılan Ticari Mal. Maliyeti | 40,000 | |
| 153 Ticari Mallar Hesabı | 40,000 |
İşletmede çalınan ticari mallar Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler olarak 689 Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar hesabının borç bölümünde takip edilecektir.
Ayrıca önceki dönemlerde alınan ticari mallar için yüklenilen (191 indirilecek kdv)indirim konsu olan mallarda KDV çalınmanın olduğu dönemde(191 indirilecek kdv) indirim konusu yapılamayıp 391 Hesaplanan KDV hesabının alacağında gösterilerek beyan edilecektir.
Saygılarımla;
HİLAL BİLADA
