Askerlik Nedeniyle İşten Ayrılışlarda
Kıdem Tazminatı ve İhbar Tazminatı (İhbar Süreleri)
Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Muhasebe Bilenler Topluluğu’nun Değerli Üyeleri;
İş hayatında kadın ve erkeklerin çalışmalarını etkileyen dönüm noktaları vardır. Bunlardan en önemlileri kadınlarda doğum, erkeklerde ise askerliktir.
Askerlikle ilgili en çok kafa karıştıran konulardan biri de kıdem tazminatı alınıp alınmayacağıdır.
Bunun için önce İş Kanunu’na göre “Kıdem Tazminatı”nın tanımını yapalım.
4857 Sayılı İş Kanunu’na göre, İşveren çalışanını haklı bir sebep olmaksınız işten çıkarma durumunda ve bazı sebeplerle çalışanlar kendileri de istifa etseler kıdem tazminatı ödemek zorundadır.
Bu sebeplerden biri de erkek işçinin askerlik görevi için işten ayrılmasıdır. Askere gitmek için işten ayrılacak olan çalışana işveren kıdem tazminatı vermek zorundadır. Ancak tabi ki bununda belirli şartları vardır.
İşçi askerlik nedeni ile istifa ederse belirtilen sürede birliğine teslim olmak zorundadır. İşçi askere gitmeden önce, işten ayrılıp başka bir iş yerinde çalışmaya başlarsa kıdem tazminatı hakkı olmaz. Bunu ispatlayabilmesi için çalışanın, Askerlik Birliğinden alacağı sevk belgesini işverene ibraz etmek zorundadır.
Askerlik sevk belgesi dışında, askere giden personelin kıdem tazminatı alabilmesi için, Kıdem tazminatına hak kazanmak için gerekli olan şartlardan “en az 1 yıl aynı işyerinde çalışmış olma” şartını da taşıması gerekmektedir.
Özetle en az bir yıl aynı iş yerinde çalışan ve askere gitmek için işten ayrıldığını Askerlik Birliğinden alacağı sevk belgesi ile ispat eden çalışana, işveren kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür.
Askere Gitmek İçin İşten Ayrılan Personelin İhbar Tazminatı Durumu ?
İş sözleşmesinin feshinden önce belirli sürelerde durumun diğer tarafa bildirilmesi gerekir. Bu durum iki tarafında da sorumluluğundadır. İşçi de sözleşmede belirtilen süre içerisinde işten ayrılacağının bildirimini yapmaz ise, işverene ihbar tazminatı ödemekle yükümlüdür.
İhbar Süreleri ;
- 6 aydan az süren çalışma süresi için 2 hafta
- 6 aydan 1,5 yıla kadar olan çalışma süresi için 4 hafta
- 1,5 yıldan 3 yıla kadar olan çalışma süresi için 6 hafta
- 3 yıldan fazla olan çalışma süresi için 8 hafta
Çalışan askere gideceğini çalışma süresine göre, ihbar bildirim süresi içerisinde işverene bildirdiği takdirde işverene ihbar tazminatı ödemez.
İşveren de askere gidecek işçiye ihbar tazminatı ödemekle yükümlü değildir.
BEDELLİ ASKERLİK DURUMUNDA KIDEM TAZMİNATI
Çalışanlar askerlik görevlerini bedelli olarak yapmak isteseler bile, belirli bir temel eğitim süresindeişlerinden ayrılıp temel askerlik eğitimi almak zorundadırlar.
Bu durumda işçinin kıdem tazminatı alıp alamayacağı ile ilgili iki seçimlik hakkı bulunmaktadır.
- İşçi, bedelli askerlik yapacağı süreyi ücretsiz izinli olarak tamamlayıp, temel askeri eğitiminin tamamladıktan sonra işine tekrar dönebilir. Bu durumda iş sözleşmesinin feshi söz konusu olmayacağı için, kıdem tazminatı almaya hakkı yoktur.
- İşçi, bedelli askerlik sonrası işe geri dönmeyecekse, iş sözleşmesini feshederek kıdem tazminatı almaya hak kazanır.
Kıdem tazminatı hak edebilmek için ez az bir yıl kıdem şartı bedelli askerlik içinde geçerlidir. Aynı işyerinde bir yıldan az çalışmış olan işçiler bedelli askerlik için de ayrılacak olsalar kıdem tazminatı almaya hakları yoktur.
Bedelli askerlik yaparak işten ayrılmayarak ücretsiz izne çıkmış olan çalışan, kıdem tazminatını almadığı için, askerliği bittikten sonra kıdem tazminatı hakkı kaldığı yerden işlemeye devam eder.
Mali Müşavir
Biray GÜLER
