Değerli Okurlar,
01/10/2008 Tarihinden önce 5434 Sayılı TC. Emekli Sandığı Kanunu kapsamında
tescili olan Devlet Memurların vefatı halinde geride kalan hak sahiplerinin kimler
olduğu ve bağlanacak ölüm aylık oranları 5434 sayılı kanunun 64 ve takip eden
maddelerinde belirtilmiştir. Buna göre,
DUL VE YETİM AYLIKLARI:
a) Cumhurbaşkanı iken veya ayrıldıktan sonra ölenlerin,
b) İştirakçilerden fiili hizmet müddetleri 10 yıl ve daha fazla olanlardan ölenlerin,
c) Emekli, adi malüllük veya vazife malüllüğü aylığı alanlardan (Aylığa müstahak
duruma girip te henüz bağlama yapılmamış olanlar dahil) ölenlerin,
ç) İştirakçilerden 45 inci maddede yazılı vazifeden doğma sebeplerle ölenlerin
veya aynı sebeplerden doğma kaza ve yaralanmaları üzerine tedavi sırasında veya
ameliyat yüzünden ölenlerin;
d) Erlerden 56 ncı maddede yazılı vazifeden doğma sebeplerle veya aynı
sebeplerden doğma kaza ve yaralanmaları üzerine tedavi sırasında veya ameliyat
yüzünden ölenlerin;
e) Erlerden 56 ncı madde gereğince vazife malüllüğü aylığı alanlardan (Aylığa
müstahak duruma girip te henüz bağlama yapılmamış olanlar dahil) ölenlerin,
f) (Değişik bent: 09/07/1953 – 6122/3 md.) Fiili hizmet müddetleri 10 yıl ve daha
fazla olupta kesenekleri geri verilmemiş durumda olanlardan 61(…) yaşını
doldurmadan ölenlerin,
g) Vazife malüllüğü geçtiğinden dolayı aylığı kesilmiş ve emeklilik hakkı tanınan
bir vazifeye tayin edilmemiş ve fiili hizmet müddetleri de 10 yılı doldurmuş
bulunanlardan ölenlerin, Ölüm tarihinde bu kanuna göre aylığa müstahak dul ve
yetimlerine bağlanır.
SÖZÜ GEÇEN DUL VE YETİMLER ŞUNLARDIR:
a) Karı,
b) Koca,
c) Çocuklar,
ç) Ana,
d) Baba.
DUL VE YETİM AYLIKLARI
Dul ve yetim aylıkları: Ölenin bağlanmış veya bu Kanun hükümlerine göre
hesaplanacak emekli, adi malüllük veya vazife malüllüğü aylıklarının;
a) Dul karı ve koca için %50’si, aylık alan yetimi bulunmayanların dul eşlerine
%75’i,
b) Çocuklarla ana veya babanın her biri için %25’i, oranında bağlanır. Ölenin aylığa
müstehak bir dul karı veya kocası ile bir yetimi bulunması halinde, dul karı veya
kocaya %60, yetimine %30 oranı uygulanır. Ölenin önceki eşinden olan
çocuklarıyla, hem anadan hem babadan yetim olan veya af kanunlarına göre tescil
edilmiş bulunan çocuklarına %30 oranında aylık bağlanır. Sonradan hem anadan
hem babadan yetim duruma giren çocukların aylıkları da %30 oranı uygulanmak
suretiyle yükseltilir. Emekli, adi malüllük, vazife malüllüğü aylığı alan veya
iştirakçi olan dul eşe %50 oranında dul aylığı bağlanarak ödenir. Yukarıda
belirtilen oranlara göre bağlanacak dul ve yetim aylıkları toplamı, bunlara esas
tutulan, emekli, adi malüllük veya vazife malüllüğü aylıklarından fazla olursa,
fazlası, dul ve yetim aylıklarından mütenasiben indirilir.
Ölen, dul karı veya koca bırakmazsa veya bıraktığı koca aylığa müstehak değilse,
bunların payı çocuklarla ana babanın aylıklarına eşitlikle eklenir. Şu kadar ki, bu
aylıkların toplamı yapılan eklemelerden sonra bağlamaya esas tutulan aylığın
yetim bir kişi ise %50’sini, 2 kişi ise %80’ini, 3 kişi ise %100’ünü geçemez. Dul ve
yetimlerin aylık oranlarının yükseltilmesini gerektiren durumların doğması,
sonradan veya yeniden aylık ödenmesine hak kazanılması veyahut ödenmekte
olan aylıkların kesilmesi hallerinde yukarıdaki hükümler gözönüne alınarak,
ödenecek aylıklar yeniden hesaplanır, denilmekte ve ölüm aylığı bağlanmasındaki
detaylı açıklamalar kanunun 69,70,71,72,73,74,75 ve 76. Maddelerinde
belirlenmiştir.
Saygılarımla;
Mustafa Günşen
Emekli Maliyeci
Sosyal Güvenlik Uzmanı
